Zachowania zdrowotne studentów wychowania fizycznego jako element ich przygotowania do prowadzenia edukacji zdrowotnej w szkołach
DOI:
https://doi.org/10.12923/j.0044-2011/122/3/a.04Słowa kluczowe:
studenci wychowania fizycznego, edukacja zdrowotna w szkołach, indeks zachowań prozdrowotnychAbstrakt
Wstęp. Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 roku z dniem 1 września 2009 r. wprowadzono w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych obowiązkowy moduł „edukacja zdrowotna”. Jego realizację powierzono nauczycielom kultury fizycznej, którzy mają pełnić rolę liderów zdrowia w środowisku szkolnym.
Cel. Celem pracy było wykazanie wpływu procesu kształcenia i wychowania w uczelni wychowania fizycznego na zachowania zdrowotne przyszłych liderów zdrowia.
Materiał i metody. Badania przeprowadzono wśród studentów i studentek I i IV roku (n=197) studiów stacjonarnych, kierunku wychowanie fizyczne. Zastosowano anonimową ankietę audytoryjną, której pytania dotyczyły: płci, roku studiów oraz pięciu zachowań zdrowotnych. Liczba praktykowanych zachowań prozdrowotnych posłużyła do wyznaczenia Indeksu Zachowań Prozdrowotnych.
Wyniki. Niezależnie od płci i roku studiów, wśród badanych najczęściej stwierdzano występowanie nieprawidłowego sposobu żywienia, niewystarczający udział w rekreacji ruchowej oraz – nieco rzadziej – niedobory snu. Istotnie korzystniejszymi Indeksami Zachowań Prozdrowotnych charakteryzowali się: ogół studentów IV roku w porównaniu do ogółu studentów I roku, kobiety IV roku w porównaniu z kobietami I roku, mężczyźni obu roczników w porównaniu z kobietami.
Wnioski. W trakcie studiów następuje poprawa Indeksów Zachowań Prozdrowotnych młodzieży, jednak wśród studentów kończących studia wysoki poziom zachowań antyzdrowotnych jest nadal bardzo duże. Ponieważ absolwenci kierunku wychowanie fizyczne mają pełnić funkcje liderów zdrowia w środowisku szkolnym, niezbędne jest by promowanie ich prozdrowotnego stylu życia stało się ważną, integralną część procesu dydaktyczno-wychowawczego w uczelni.
Bibliografia
1. Wojtyniak B, Goryński P, Kuszewski K, et al. Health situation of the population of Poland in the aspect of expected results on the National Health Programme implementation. Zdr Publ. 2005;115(2):125-31.
2. Karski BJ, Kozierkiewicz A. Zdrowie dla wszystkich w XXI wieku. Warszawa-Kraków: Vesalius; 2001. p. 11-2.
3. World Health Organization Regional Office for Europe. The European Health Report 2002. WHO Regional Publications, Regional Series No. 97. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe; 2002.
4. Ministerstwo Edukacji Narodowej. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Dz. U. z dnia 15 stycznia 2009 r, Nr 4, poz. 17.
5. Mika S. Psychologia społeczna. Warszawa: PWN; 1982.
6. Woitas-Ślubowska D. Pracownik kultury fizycznej przykładem osobowości kreującej zdrowie własne i wychowanków: mit i rzeczywistość. In: B. Chmielowski (ed). Nauki o kulturze fizycznej wobec wyzwań współczesnej cywilizacji. Katowice: AWF; 1996. p. 119-31.
7. US Department of Health and Human Services. Healthy People 2010: understanding and improving health. 2nd ed. Washington, DC: US Government Printing Office; 2000.
8. Patric DL, Cheadle A, Thompson DC, et al. The validity of self-reported smoking: a review and meta-analysis. Am J Public Health. 1994;84:1086-93.
9. Theobald H, Bygren LO, Carstensen J, et al. Validity of two questions on alcohol use in a health survey questionnaire. Scand J Public Health. 1999;1:73-7.
10. Pill R, Peters TJ, Robling MR. Social class and preventive health behavior: a British example. J Epidemiol Community Health. 1995;49:28-32.
11. Drabik J, Drabik P, Resiak M. Zachowania zdrowotne studentów wychowania fizycznego w Gdańsku. Gdańsk: Akademia Wychowania Fizycznego; 2000.
12. Gacek M. Rozpowszechnienie zachowań antyzdrowotnych wśród młodzieży studiującej w Akademii Wychowania Fizycznego i Politechnice Krakowskiej. Zdr Publ. 2005;115(3):312-4.
13. Wrona-Wolny W. Uwarunkowania i funkcje spożywania alkoholu przez sportowców. Kraków: Akademia Wychowania Fizycznego. Studia i Monografie; 2007.
14. Główny Urząd Statystyczny. Stan zdrowia ludności Polski w 2004. Warszawa; 2007.
15. Sołtysiak T. Młoda kobieta pije, dlaczego? Problemy Alkoholizmu. 1997;8-9:10-4.
