Abstrakt
Opracowano metodę analityczną pozwalającą na wyizolowanie i oznaczenie poziomu kortyzolu w ślinie kobiet chorych na depresję. Materiał, który posłużył do prób wstępnych, pochodził od 10 ochotniczek i gromadzony był w godzinach wieczornych, około godziny 20.00, kiedy poziom kortyzolu jest najniższy. Ekstrakcja śliny została przeprowadzona przy pomocy dichlorometanu. Poziom kortyzolu został oznaczony przy pomocy HPLC z detekcją UV przy długości fali 240 nm. Fazę ruchomą stanowił układ binarny acetonitryl-woda (35:65; v/v), przy przepływie fazy ruchomej 1 ml min-1, czas retencji kortyzolu wyniósł 2,9 min, natomiast karbamazepiny (wzorzec wewnętrzny) 4,9 min. Opracowana metoda analityczna została poddana walidacji. Liniowość wyznaczono w zakresie stężeń 5-200 ng ml-1 (r=0.9997). Granica wykrywalności dla kortyzolu wyniosła 1 ng ml-1 (S/N=3). Następnie wyznaczono powtarzalność oraz odtwarzalność metody. W obu przypadkach precyzja nie przekroczyła 10%. Sprawdzono również wydajność ekstrakcji, określając precyzję oraz dokładność dla dwóch wybranych stężeń 15 i 125 ng ml-1. Precyzja dla stężenia 15 ng ml-1 wyniosła 7,1% oraz 8,2% odpowiednio dla wzorca dodanego po i przed ekstrakcją. Natomiast dla stężenia 125 ng ml-1 3,4% oraz 2,6%. Stwierdzono, iż opracowana metoda jest prosta w wykonaniu, specyficzna i pozwala na oznaczanie poziomu kortyzol w ślinie zdrowych ochotników oraz osób z podwyższonym poziomem tego hormonu, np. chorych na depresję.
Bibliografia
1. Baghai T., Schüle C., Zwanzger P. et al.: Evaluation of a salivary based combined dexamethasone/CRH test in patients with major depression, Psychoneuroendocrinology, 27, 385, 2002.
2. Bandelow B., Wedekind D., Pauls J. et al.: Salivary cortisol in panic attacks. Am v. v. J Psychiatry, 157, 454, 2000.
3. van Cruijsen N., Dullaar t R. P. F., Wit H. P., Alber t F. W. J.: Analysis of cortisoland other stress-related hormones in patients with Ménière’s Disease, Otol Neurotol., 26, 1214, 2005.
4. Dziurkowska E., Wesolowski M.: Evaluation of two techniques for extraction of cortisol from human saliva, Chromatographia, 70, 769, 2009.
5. Kar tsova L. A., Bessonova E. A.: Determination of steroids in biological samples by micellar elektrokinetic chromatography, Anal v. v. Chem v. v., 62, 76, 2007.
6. Kataoka H., Matsuura E., Mit ani K.: Determination of cortisol in human saliva by automated in-tube solid-phase microextraction coupled with liquid chromatography-mass spectrometry, J. Pharm. Biomed. Anal., 44, 160, 2007.
7. Katzung B. G., Masters S. B., Trevor A. J.: Basis and Clinical Pharmacology. Mc Graw Hill, USA, 641, 2004.
8. Lindley S. E., Carlson E. B., Benoit M.: Basal and dexamethasone suppressed salivary cortisol concentrations in the community sample of patients with posttraumatic stress disorder. Biol. Psychiatry, 55, 940, 2004.
9. Masharani U., Shiboski S., Eisner M. D. et al.: Impact of exogenous glucocorticoids use on salivary cortisol measurement among adults with asthma and rhinitis, Psychoneuroendocrinology, 30, 744, 2005.
10. Okumura T., Nakajima Y., Takamat su T., Matsuoka M.: Column-switching highperformance liquids chromatographic system with a laser-induced fluorimetric detector for direct, automated assay of salivary cortisol. J. Chromatogr. B, 670, 11, 1995.
11. Ouellet-Morin I., Dionne G., Pérusse D. et al.: Daytime cortisol secretion in 6-month-old twins: genetic and environmental contributions as a function of early familial adversity. Biol. Psychiatry, 65, 409, 2009.
12. Restituto P., Galofre J. C., Gil M.J. et al.: Advantage of salivary cortisol measurements in the diagnosis of glucocorticoids related disorders. Clin. Biochem., 41, 688, 2008.
13. Tanaka Y., Naruishi N., Nakayama Y. et al.: Development of an analytical method using microchip capillary electrophoresis for the measurement of fluorescein-labeled salivary components in response to exercise stress, J. Chromatogr. A, 1109, 132, 2006.
14. Wallien M.S.C., van Goozen S.H.M., Cohen-Ket tenis P. T.: Physiological correlates of anxiety in children with gender identity disorder. Eur. Child Adolesc Psychiatry, 16, 309, 2007.
15. Yaneva M., Monsier-Pudar H., Dugué M. A. et al.: Midnight salivary cortisol for the initial diagnosis of Cushing’s Syndrome of various causes. J. Clin. Endocrinol. Metab., 7, 3345, 2004.
16. Zhang Y., Kang X., Chen L. et al.: Fiber-packed SPE tips based on electrospun fibers. Anal. Bioanal. Chem., 391, 2189, 2008.
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Prawa autorskie (c) 2009 Autorzy