Markery kostne u pacjentów z cukrzycą typu 2

Autor

  • Beata Wojtysiak-Duma Department of Biochemical Diagnostics, Chair of Laboratory Diagnostics Autor
  • Arleta Malecha-Jędraszek Department of Biochemical Diagnostics, Chair of Laboratory Diagnostics Autor https://orcid.org/0000-0002-9104-9760
  • Agata Burska Department of Biochemical Diagnostics, Chair of Laboratory Diagnostics Autor
  • Helena Donica Department of Biochemical Diagnostics, Chair of Laboratory Diagnostics Autor https://orcid.org/0000-0003-0677-7825
  • Beata Matuszek Chair and Department of Endocrinology Autor
  • Monika Lenart-Lipińska Department of Laboratory Diagnostics, Medical University of Lublin Autor https://orcid.org/0000-0002-3418-6830
  • Andrzej Nowakowski Chair and Department of Endocrinology Autor

Słowa kluczowe:

markery kostne, metabolizm, cukrzyca typu 2, CTx, PTH, ALP

Abstrakt

W dostępnej literaturze istnieje niewiele prac opisujących metabolizm kostny u pacjentów z cukrzycą typu 2. Sugeruje się w nich, że zaburzony obrót kostny w tej grupie pacjentów związany jest głównie ze spadkiem procesów kościotworzenia. W niektórych badaniach wykazano również, że procesy osteopenii u chorych z cukrzycą mogą być zwiększone w efekcie słabej kontroli glikemii. Biorąc pod uwagę niewielką liczbę danych na temat metabolizmu kostnego u chorych z cukrzycą, celem naszych badań była ocena stężeń wybranych markerów kostnych w tej grupie chorych. Badaniami objęto 51 pacjentów z cukrzycą typu 2 oraz 30 osób zdrowych. U 30 pacjentów stwierdzono obecność powikłań makronaczyniowych, zaś u 19 obecność mikroangiopatii. Średni wiek chorych wynosił 62,3±9,3 lat, natomiast średni czas choroby 11,1±7,0 lat. W grupie osób chorych i w grupie kontrolnej oznaczono stężenia C-końcowego usieciowanego telopeptydu łańcucha alfa kolagenu typu I (CTx), parathormonu (PTH), wapnia, fosforanów nieorganicznych, glukozy, HbA1c, kreatyniny oraz aktywność fosfatazy alkalicznej (ALP). Nie stwierdzono występowania istotnych różnic w stężeniach PTH i aktywności ALP pomiędzy grupą badaną a grupą kontrolną. U pacjentów wykazano natomiast niższe stężenie  CTx w surowicy w porównaniu z osobami zdrowymi (0,309±0,277 vs 0,396±0,196, p< 0,05), jak też wyższe stężenia wapnia i fosforanów nieorganicznych. Stwierdzono także występowanie istotnej zależności pomiędzy poziomami CTx a stężeniem PTH (r=0,48, p< 0,05) oraz tymi parametrami a stężeniem kreatyniny w surowicy krwi osób chorych na cukrzycę typu 2. Przeprowadzone badania sugerują, że obniżone stężenie CTx u osób z cukrzycą może być efektem zaburzonej równowagi w procesach tworzenia i resorpcji kości. Występowanie istotnych zależności pomiędzy stężeniami PTH oraz CTx a stężeniem kreatyniny wskazywać może, iż ważnym czynnikiem wpływającym na stężenia markerów charakteryzujących metabolizm kostny u pacjentów z cukrzycą może być upośledzona czynność nerek.

Bibliografia

1. Achemlal L., Tellal S., Rkiouak F. et al.: Bone metabolism in male patients with type 2 diabetes. Clin. Rheumatol., 24, 493, 2005.

2. Capoglu I., Ozkan A., Ozkan B. et al.: Bone turnover markers in patients with type 2 diabetes and their correlation with glycosylated haemoglobin levels. J. Int. Med. Res., 36, 1392, 2008.

3. Cutrim D.M., Pereira F.A., Paula F.J.A. et al.: Lack of relationship between glycemic control and bone mineral density in type 2 diabetes mellitus. Braz. J. Med. Biol. Res., 40, 221, 2007.

4. Dennison E.M., Syddall H.E., Aihie Sayer A. et al.: Type 2 diabetes mellitus is associated with increased axial bone density in men and woman from the Hertfordshire Cohort Study: evidence for an indirect effect of insulin resisrance? Diabetologia, 47, 1963, 2004.

5. Leidig-Bruckner G., Ziegler R.: Diabetes mellitus a risk for osteoporosis? Exp. Clin. Endocrinol. Diabetes, 09, S493, 2001.

6. Okazaki R., Totsuka Y., Hamano K. et al.: Metabolic improvefment of poorly controlled non insulin dependent diabetes mellitus decreases bone turnover. J. Clin. Endocrinol. Metab., 82, 2915, 1997.

7. Oz S.G., Guven G.S., Kilicarslan A. et al.: Evaluation bone metabolism and bone mass in patients with type 2 diabetes mellitus. J. Natl. Med. Assoc., 98, 1598, 2006.

8. Rosato M.T., Schneider S.H., Shapses S.A.: Bone turnover and insulin-like growth factor-1 levels increase after improved glycemic control in non insulin-dependent diabetes mellitus. Calcif. Tissue Int., 63, 107, 1998.

9. Suzuki K., Kurose T., Takizawa M. et al.: Osteoclastic function is accelerated in male patients with type 2 diabetes mellitus. Diab. Res. Clin. Pract., 68, 117, 2005.

10. Thrailkill K.M., Lumpkin C.K., Bunn R.C. et al.: Is insulin an anabolic agent in bone? Dissecting the diabetic bone for clues. Am. J. Physiol. Endocrinol. Metab., 289, E735, 2005.

11. Vestergaard P.: Bone metabolism in type 2 diabetes and role of thiazolidinediones. Curr. Opin. Endocrinol. Diabetes Obes., 16, 125, 2009.

12. Yendt E.R., Cohanim M., Jarzylo S. et al.: Reduced creatinine clearance in primary osteoporosis in women. J. Bone Miner. Res., 8, 1045, 1993.

Opublikowane

2025-04-09