Czynnik wzrostu fibroblastów -21 jako nowy marker w cukrzycy typu 2, regulowany w mechanizmie dodatniego sprzężenia zwrotnego?
Słowa kluczowe:
FGF-21, cukrzyca t. 2, insulinooporność, adiponektyna, adipocytokinyAbstrakt
FGF-21 jest stosunkowo niedawno odkrytą adipokiną, mogącą odgrywać istotną rolę w poprawie insulinowrażliwości i patogenezie cukrzycy t. 2. Celem pracy była ocena stężenia FGF-21 w surowicy krwi pacjentów z cukrzycą t. 2 w porównaniu do grupy kontrolnej oraz znalezienie zależności pomiędzy tą cytokiną a innymi parametrami klinicznymi i biochemicznymi. Badania wykonano u 64 pacjentów z cukrzycą t.2, w tym 34 kobiet i 30 mężczyzn w wieku od 47 do 72 lat ze średnim czasem trwania choroby 10.9±8.2 lat. W próbkach krwi pobranej na czczo wykonywano oznaczenia stężeń glukozy, insuliny, CRP, fibrynogenu, lipidogramu, kreatyniny, HbA1C, adiponektyny i FGF-21 w momencie przyjęcia do Kliniki Endokrynologii oraz po dwu latach obserwacji. Grupę kontrolną stanowiło 20 osób (14 kobiet i 8 mężczyzn) dobranych pod względem wieku i płci do grupy badanej, bez zaburzeń gospodarki węglowodanowej. U pacjentów z cukrzycą średnie stężenie FGF-21 wynosiło 331.94 pg/ml i było istotnie wyższe w porównaniu z grupą kontrolną: 158.11 pg/ml, p<0.01. Po dwu latach obserwacji średnie stężenie FGF-21 wynosiło 271.3 pg/ml. Zaobserwowano istotne zależności pomiędzy stężeniami FGF-21 a adiponektyną (r=-0.24, p<0.05), masą ciała (r=0.27, p<0.05), glukozą (r=0.27, p<0.05), HDL cholesterolem (r=-0.26, p<0.05), TG (r=0.27, p<005) oraz wartościami eGFR (r=-0.28, p<0.05). Nie znaleziono istotnych zależności pomiędzy stężeniem FGF- 21 a parametrami wyrównania metabolicznego, wykładnikami stanu zapalnego i insulinooporności, jak również obecnością powikłań naczyniowych choroby. Na podstawie przeprowadzonych badań można przypuszczać, iż obserwowane wyższe stężenia FGF-21 w badanej grupie pacjentów z cukrzycą t. 2 mogą wynikać z kompensacyjnej reakcji na zaburzenia metaboliczne bądź też są wynikiem tkankowej oporności na tę cytokinę. Zmiany parametrów wyrównania metabolicznego nie przebiegają ze zmianami stężenia FGF-21.
Bibliografia
1. Chen W.W., Li L., Yang G.Y. et al.: Circulating FGF-21 levels in normal subjects and in newly diagnosed patients with type 2 diabetes mellitus. Exp. Clin. Endocrinol. Diabetes, 116, 65, 2008.
2. Dostalova I., Kavalkova P., Haluzikova D. et al.: Plasma concentrations of fibroblast growth factors 19 and 21 in patients with anorexia nervosa. J. Clin. Endocrinol. Metab., 93, 3627, 2008.
3. Goetz R., Beenken A., Ibrahimi O.A. et al.: Molecular insights into the klotho-dependent, endocrine mode of action of fibroblast growth factor 19 subfamily members. Mol. Cell Biol., 27, 3417, 2007.
4. Inagaki T., Dutchak P., Zhao G. et al.: Endocrine regulation of the fasting response by PPARalpha-mediated induction of fibroblast growth factor 21. Cell Metab., 5, 415, 2007.
5. Kharitonenkov A., Shanafelt A.B.: FGF21: a novel prospect for the treatment of metabolic diseases. Curr. Opin. Investig. Drugs., 10, 359, Apr 2009.
6. Kharitonenkov A., Shiyanova T.L., Koester A. et al.: FGF-21 as a novel metabolic regulator. J. Clin. Invest., 115, 1627, 2005.
7. Kharitonenkov A., Wroblewski V.J., Koester A. et al.: The metabolic state of diabetic monkeys is regulated by fibroblast growth factor-21. Endocrinology, 148, 774, 2007.
8. Stein S., Bachmann A., Lössner U. et al.: Serum levels of the adipokine FGF21 depend on renal function. Diabetes Care, 32, 126, 2009.
9. Takemura Y., Walsh K., Ouchi N.: Adiponectin and cardiovascular inflammatory responses. Curr Atheroscler. Rep., 9, 238, 2007.
10. Wang H., Qiang L., Farmer S.R.: Identification of a domain within peroxisome proliferator-activated receptor gamma regulating expression of a group of genes containing fibroblast growth factor 21 that are selectively repressed by SIRT1 in adipocytes. Mol. Cell Biol., 28, 188, 2008.
11. Wente W., Efanov A.M., Brenner M. et al.: Fibroblast growth factor-21 improves pancreatic beta-cell function and survival by activation of extracellular signal-regulated kinase 1/2 and Akt signaling pathways. Diabetes, 55, 2470, 2006.
12. Zhang X., Yeung D.C., Karpisek M. et al.: Serum FGF21 levels are increased in obesity and are independently associated with the metabolic syndrome in humans. Diabetes, 57, 1246, 2008.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2010 Autorzy
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
