Choroba Alzheimera: przyczyny, objawy i farmakoterapia
Słowa kluczowe:
choroba Alzheimer’a, acetylocholina, inhibitory cholinesterazy, pamięć i uczenie sięAbstrakt
Choroba Alzheimer’a (AD) uważana jest za najczęściej występującą chorobę otępienną. Spośród hipotez tłumaczących zanik neuronów w AD często wymienia się agregację β-amyloidu, hiperfosforylację białka τ, stres oksydacyjny oraz procesy zapalne. W oparciu o domniemane podłoże choroby opracowano szereg strategii leczenia AD, których podstawę stanowią obecnie leki z grupy inhibitorów acetylocholinoesterazy (I-AChE), które dzięki hamowaniu aktywności enzymu AChE, pozwalają na zwiększenie poziomu acetylocholiny (ACh) w mózgu, co wywiera pozytywny efekt na poprawę funkcji kognitywnych. Istnieją również próby zastosowania w AD leków hamujących lub modyfikujących działanie sekretaz w celu zmniejszenia produkcji β-amyloidu, a szczególnie toksycznej formy β-amyloidu42. Obiecującą formę leczenia AD stanowi także immunoterapia, zakładająca wprowadzenie do organizmu chorego β-amyloidu lub jego fragmentów w celu wytworzenia przeciwciał przeciwamyloidowych (immunizacja aktywna) lub też podanie gotowych przeciwciał (immunizacja pasywna). W nawiązaniu do procesów zapalnych zaobserwowanych u osób cierpiących na AD poszukuje się również nowych leków przeciwzapalnych. Stwierdzono, że długotrwałe stosowanie leków z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) zmniejsza ryzyko wystąpienia AD. Prawdopodobnie NLPZ poza hamowaniem aktywności cyklooksygenazy (COX) wykazują również dodatkowe działanie, tłumaczące ich efektywność w zapobieganiu AD. Wciąż badanymi lekami wspomagającymi terapię chorych na AD, z którymi wiąże się duże nadzieje są naturalne antyoksydanty (flawonoidy, polifenole, witamina C oraz E, a także kofeina) chroniące neurony przed stresem oksydacyjnym oraz nikotyna, w stosunku do której wykazano wyraźne działanie prokognitywne. Pozytywne efekty zaobserwowano również po próbach zastosowania w AD statyn, agonistów receptora muskarynowego M1 oraz antagonistów receptora NMDA.
Te oraz inne próby mogą przyczynić się do opracowania skutecznego leczenia modyfikujące przebieg AD i pozwalającego na zatrzymanie postępu choroby.
Bibliografia
1. Arzi A. et al.: Effect of Vitamins C and E on cognitive function in mouse. Pharmacol. Res., 49, 249, 2004.
2. Burn s A. et al.: Alzheimer’s disease. Lancet., 360, 163, 2002.
3. Castellani R.J. et al: Neuropathology of Alzheimer’s disease: pathognomic but not pathogenic. Acta Neuropathol., 111, 503, 2006.
4. Cąkała M., Strosznajder J.: The role of cyclooxygenases in neurotoxicity of amyloid β peptides in Alzheimer’s disease. Neurol. Neurochir. Pol., 44, 65, 2010.
5. Giacobini E.: Cholinesterase inhibitors stabilize Alzheimer disease. Neurochem. Res., 25, 1185, 2000.
6. Harrison F.E. et al.: Ascorbic acid attenuates scopolamine-induced spatial learning deficits in the water maze. Behav. Brain. Res., 205, 550, 2009.
7. Knopman D.: Pharmacotherapy for Alzheimer’s Disease. Curr. Neurol. Neurosci. Rep., 1, 428, 2001.
8. Kruk M., Biała G.: Open mazes - specific animal models of memory and learning. (Otwarte labirynty - specyficzne modele pamięci i uczenia się u zwierząt.). Ann. UMCS Sect. DDD, 19, 95, 2006.
9. Maia L., De Mendonca A.: Does caffeine intake protect from Alzheimer’s disease. Eur. J. Neurol. 9, 377, 2002.
10. Muir J.L.: Acetylcholine, aging, and Alzheimer’s disease. Pharmacol. Biochem. Behav., 56, 687, 1997.
11. Rezvani A.H., Levin E.D.: Cognitive Effects of Nicotine. Biol. Psychiatry., 49, 258, 2001.
12. Salloway S. et al.: Disease-modifying therapies in Alzheimer’s disease. Alzheimers Dement., 4, 65, 2008.
13. Turner P.R. et al.: Roles of amyloid precursor protein and its fragments in regulating neural activity, plasticity and memory. Prog. Neurobiol. 70, 1, 2003.
14. Zhao B.: Natural antioxidants protect neurons in Alzheimer’s disease and Parkinson’s disease. Neurochem. Res. 34, 630, 2009.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2010 Autorzy
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
