Środki psychostymulujące – farmakologia i farmakoterapia uzależnienia
Słowa kluczowe:
psychostymulanty, środki uzależniające, uzależnienie lekowe, amfetamina, kokainaAbstrakt
Obecnie nie ma efektywnego leczenia farmakologicznego uzależnienia od środków psychostymulujących, które wykazałoby skuteczność przy długotrwałym stosowaniu. Lepsze zrozumienie działania kokainy i jej podobnych substancji przyczynia się w znacznym stopniu do znalezienia leków skutecznych w leczeniu uzależnienia. Wykorzystanie agonistów różnych typów receptorów może być skuteczne do stabilizacji procesów neurochemicznych, może mieć wpływ na zachowanie oraz doprowadzić do długotrwałej abstynencji. Natomiast leki, które wpływają na funkcjonowanie układu glutaminianergicznego wykazały skuteczność w zmniejszaniu użycia kokainy i sprzyjały abstynencji. Jednak te obiecujące wyniki wymagają dodatkowych badań klinicznych w celu określenia bezpiecznej i skutecznej farmakoterapii. W artykule przedstawiono neurobiologiczne mechanizmy leżące u podstawy uzależnienia od środków psychostymulujących. Przedyskutowano także postępy w farmakoterapii.
Bibliografia
1. Amphetamine and methamphetamine emergency department visits, 1995-2002. The DAWN Report, July 2004. Accessed May 15, 2007.
2. Berridge C.W., Waterhouse B.D.: The locus coeruleus-noradrenergic system: modulation of behavioral state and state-dependent cognitive processes. Brain Res. Brain Res. Rev., 42, 33, 2003.
3. Berridge C.W.: Neural substrates of psychostimulant-induced arousal. Neuropsychopharm., 31, 2332, 2006.
4. Block S.D.: Assessing and managing depression in the terminally ill patient. ACP-ASIM End-of-Life Care Consensus Panel. American College of Physicians-American Society of Internal Medicine. Ann. Intern. Med., 132, 209, 2000.
5. Boutrel B., Koob G.F.: What keeps us awake: the neuropharmacology of stimulants and wakefulness-promoting medications. Sleep, 27, 1181, 2004.
6. Cornish J.L., Kalivas P.W.: Cocaine sensitization and craving: differing roles for dopamine and glutamate in the nucleus accumbens. J. Addict. Dis., 20, 43, 2001.
7. de Lima M.S., de Oliveira Soares B.G. : Pharmacological treatment of cocaine dependence: a systematic review. Addiction, 97, 931, 2002.
8. Evans S.M., Walsh S.L., Levin F.R. et al.: Effect of flupenthixol on subjective and cardiovascular responses to intravenous cocaine in humans. Drug Alcohol Depend., 64, 271, 2001.
9. Gock S.B., Skrinska V.A.: The use and abuse of psychostimulants. Clin. Eab. Sci., 18(2), 114, 2005.
10. Gonzalez G., Sevarino K., Sofuoglu M. et al.: Tiagabine increases cocaine-free urines in cocaine-dependent methadone-treated patients: results of a randomized pilot study. Addiction, 98, 1625, 2003.
11. Gorelick D.A.: Pharmacologic intervention for cocaine, crack, and other stimulant addiction. In: Graham A.W., Schultz T.K., Mayo-Smith M.F., Ries R.K., Wilford B.B. (eds): Principles of addiction medicine. Chevy Chase, MD American Society of Addiction Medicine, 3rd ed., 2003, p. 785-800.
12. Grabowski J., Rhoades H.: Risperidone for the treatment of cocaine dependence: randomized, double-blind trial. J. Clin. Psychopharmacol., 20, 305, 2000.
13. Grabowski J., Shearer J., Merrill J. et al.: Agonist-like, replacement pharmacotherapy for stimulant abuse and dependence. Addict. Behav., 29, 1439, 2004.
14. Hornung J.P.: The human raphe nuclei and the serotonergic system. J. Chem. Neuroanat., 26, 331, 2003.
15. Howard P., Shuster J., Twycross R. et al.: Psychostimulants. J. Pain Symptom Manage., 40 (5), 789, 2010.
16. Jupp B., Lawrence A.J.: New horizons for therapeutics in drug and alcohol abuse. Pharmacol. Ther., 125(1), 138, 2010.
17. Kalivas P.W., Stewart J.: Dopamine transmission in the initiation and expression of drug- and stress-induced sensitization of motor activity. Brain Res. Rev., 16, 223, 1991.
18. Marcovitch H.: Use of stimulants for attention deficit hyperactivity disorder: AGAINST. BMJ, 329(7471), 908, 2004.
19. Methamphetamine use, abuse, and dependence: 2002, 2003, and 2004. The NSDUH Report September 16, 2005. Accessed May 15, 2007.
20. Moore KA.: Amphetamine/sympathomimetic amines. In: Levine B (ed.): Principles of forensic toxicology. 2nd ed., AACC Press, Washington DC, 2003, p. 245-263.
21. Morton W.A., Stockton G.G.: Methylphenidate abuse and psychiatric side effects. Prim. Care Companion J. Clin. Psychiatry, 2, 159, 2000.
22. Petrakis I.L., Carroll K.M., Nich C. et al.: Disulfiram treatment for cocaine dependence in methadone-maintained opioid addicts. Addiction, 95, 219, 2000.
23. Rawson R.A., Huber A., McCann M. et al.: A comparison of contingency management and cognitive-behavioral approaches during methadone maintenance treatment for cocaine dependence. Arch. Gen. Psychiatry, 59, 817, 2002.
24. Riddle E.L., Fleckenstein A.E., Hanson G.R.: Role of monoamine transporters in mediating psychostimulant effects. AAPS J., 7(4), E847-851, 2005.
25. Self D.W., Barnhart W.J., Lehman D.A. et al.: Opposite modulation of cocaine-seeking behavior by D1-like and D2-like dopamine receptor agonists. Science, 271, 1586, 1996.
26. Shalev U., Grimm J.W., Shaham Y.: Neurobiology of relapse to heroin and cocaine seeking: a review. Pharmacol. Rev., 54,1, 2002.
27. Shoptaw S., Yang X., Rotheram-Fuller E.J. et al.: Randomized placebo-controlled trial of baclofen for cocaine dependence: preliminary effects for individuals with chronic patterns of cocaine use. J. Clin. Psychiatry, 64, 1440, 2003.
28. Soares B.G., Lima M.S., Reisser A.A. et al. : Dopamine agonists for cocaine dependence. Cochrane Database Syst. Rev., CD003352, 2003.
29. Sofuoglu M., Kosten T.R.: Novel approaches to the treatment of cocaine addiction. CNS Drugs, 19, 13, 2005.
30. Sulzer D., Sonders M.S., Poulsen N.W. et al.: Mechanisms of neurotransmitter release by amphetamines: a review. Prog. Neurobiol., 75, 406, 2005.
31. Volkow N.D.: Prediction of reinforcing responses to psychostimulants in humans by brain dopamine D2 receptor levels. Am. J. Psychiatry, 156, 1440, 1999.
32. Wilens T.E., Spencer T.J.: The stimulants revisited. Child Adolesc. Psychiatr. Clin. N. Am., 9, 573, 2000.
33. Wise R.A.: Dopamine, learning and motivation. Nat. Rev. Neurosci., 5, 483, 2004.
34. Xi Z.X., Gardner E.L.: Hypothesis-driven medication discovery for the treatment of psychostimulant addiction. Curr. Drug Abuse Rev., 1(3), 303, 2008.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2011 Autorzy
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
