Stężenie adiponektyny a insulinooporność u pacjentów z cukrzycą typu 2
DOI:
https://doi.org/10.12923/Słowa kluczowe:
cukrzyca, otyłość, insulinooporność, adiponektynaAbstrakt
Badania prowadzone w ciągu ostatnich lat wykazały, że istotną rolę w patomechanizmie wielu zaburzeń metabolicznych, w tym cukrzycy typu 2 odgrywa tkanka tłuszczowa. To nie tylko magazyn zbędnej energii, ale również aktywny narząd wydzielania wewnętrznego. Adipocyty biorą udział w regulacji przemian metabolicznych ustroju, reakcjach zapalnych i immunologicznych. Jest to możliwe dzięki substancjom białkowym o działaniu dokrewnym, produkowanych przez tą tkankę i wydzielanych do krwiobiegu, zwanych adipocytokinami. Spośród wielu adipocytokin szczególnym zainteresowaniem cieszy się adiponektyna. Liczne badania przeprowadzone zarówno na modelach zwierzęcych jak i populacji ludzkiej wskazują na istotny związek niskich stężeń adiponektyny z rozwojem otyłości, insulinooporności oraz cukrzycy typu 2. Celem niniejszej pracy była ocena stężenia adiponektyny u pacjentów z cukrzycą typu 2 z towarzyszącą nadwagą i otyłością oraz osób zdrowych bez zaburzeń gospodarki węglowodanowej i z prawidłową masą ciała. Szczególną uwagę poświęcono poszukiwaniu i ocenie zależności pomiędzy stężeniem adiponektyny a wybranymi wskaźnikami oceniającymi insulinooporność (IRI/G, HOMA-IR, QUICKI) w grupie pacjentów z cukrzycą typu 2. Badania przeprowadzono u 45 chorych, u których rozpoznano cukrzycę typu 2 (22 kobiet i 23 mężczyzn w wieku 60,1±10,3 lat). Grupę kontrolną stanowiło 25 osób zdrowych. Stężenie adiponektyny w surowicy krwi w grupie badanej było istotnie statystycznie niższe niż u osób zdrowych. Zaobserwowano istotne ujemne zależności pomiędzy stężeniem adiponektyny a masą ciała, BMI, wartościami glukozy, insuliny oraz wartościami wskaźników insulinooporności IRI/G i HOMA-IR w grupie badanej. Stężenie adiponektyny znamiennie dodatnio korelowało z wiekiem oraz wartościami wskaźnika QUICKI. Obniżone stężenie adiponektyny u chorych z cukrzycą typu 2 z towarzyszącą nadwagą i otyłością w porównaniu do osób zdrowych oraz obserwowane zależności pomiędzy stężeniem adiponektyny a wybranymi wskaźnikami (IRI/G, HOMA-IR, QUICKI) mogą sugerować udział adiponektyny w rozwoju insulinooporności w tej grupie chorych.
Bibliografia
1. Abbasi F., Chu J.W., Lamendola C. et al: Discrimination between obesity and insulin resistance in the relationship with adiponectin. Diabetes, 53, 585, 2004.
2. Arita Y., Kihara S., Ouchi N. et al: Paradoxical decrease of an adipose-specific protein, adiponectin, in obesity. Biochem. Biophys. Res. Commun., 257, 79, 1999.
3. Cnop M., Havel P.J., Utzschneider K.M. et al: Relationship of adiponectin to body fat distribution, insulin sensitivity and plasma lipoproteins: evidence for independent roles of age and sex. Diabetologia,46, 459, 2003.
4. Daimon M., Oizumi T., Saitoh T. et al:. Decreased serum levels of adiponectin are a risk factor for the progression to type 2 diabetes in the Japanese population. Diabetes Care, 26, 2015, 2003.
5. Esteghamati A., Alamdari A., Zandieh A. et al: Serum visfatin is associated with type 2 diabetes mellitus independent of insulin resistance and obesity. Diabetes Res. Clin. Pract., 91(2), 154, 2011.
6. Gastaldelli A.: Role of beta-cell dysfunction, ectopic fat accumulation and insulin resistance in the pathogenesis of type 2 diabetes mellitus. Diabetes Res. Clin. Pract., 93(1), 60, 2011.
7. Havel P.J.: Update on adipocyte hormones: regulation of energy balance and carbohydrate/lipid metabolism. Diabetes, 53(1), 143, 2004.
8. Hotta K., Funahashi T., Arita Y. et al: Plasma concentrations of a novel, adipose-specific protein, adiponectin, in type 2 diabetic patients. Arterioscler. Thromb. Vasc. Biol., 20, 1595, 2000.
9. Hotta K., Funahashi T., Bodkin N.L. et al: Circulating concentrations of the adipocyte protein adiponectin are decreased in parallel with reduced insulin sensitivity during the progression to type 2 diabetes in rhesus monkeys. Diabetes, 50, 1126, 2001.
10. Hu E., Liang P., Spiegelman B.M.: AdipoQ is a novel adipose-specific gene dysregulated in obesity. J. Biol. Chem., 271, 10697, 1996.
11. Ioannis K., Sudhesh K.: Weight Management in Overweight and Obese Patients With Type 2 Diabetes Mellitus. The Br. J. Diabetes Vasc. Dis., 10(6), 274, 2010.
12. Jin H., Jiang B., Tang J. et al: Serum visfatin concentrations in obese adolescents and its correlation with age and high-density lipoprotein cholesterol. Diabetes Res. Clin. Pract., 79(3), 412, 2008.
13. Kadowaki T., Yamauchi T., Kubota N. et al: Adiponectin and adiponectin receptors in insulin resistance, diabetes, and the metabolic syndrome. J. Clin. Invest., 116, 1784, 2006.
14. Katz A., Nambi S.S., Mather K. et al: Quantitative insulin sensitivity check index: a simple, accurate method for assessing insulin sensitivity in humans. J. Clin. Endocrinol. Metab., 85, 2402, 2000.
15. Kern P.A., Di Gregorio G.B., Lu T. et al: Adiponectin expression from human adipose tissue: relation to obesity, insulin resistance, and tumor necrosis factor-alpha expression. Diabetes, 52, 1779, 2003.
16. Kim D.M., Yoon S.J., Ahn C.W. et al: Sibutramine improves fat distribution and insulin resistance, and increases serum adiponectin levels in Korean obese nondiabetic premenopausal women. Diabetes Res. Clin. Pract., 66 (1), 139, 2004.
17. Kowalska I.: Role of adipose tissue in the development of vascular complications in type 2 diabetes mellitus. Diabetes Res. Clin. Pract., 78 (1), 14, 2007.
18. Kondo H, Shimomura I., Matsukawa Y. et a.: Association of adiponectin mutation with type 2 diabetes: a candidate gene for the insulin resistance syndrome. Diabetes, 51(7), 2325, 2002.
19. Lan J., Chen X., Wang S. et al: The relationship between visfatin and HOMA-IR in hypertensive patients, and the effect of antihypertensive drugs on visfatin and HOMA-IR in hypertensive patients with insulin resistance. Diabetes Res. Clin. Pract., 8, 2011.
20. Lindsay R.S., Funahashi T., Hanson R.L. et al: Adiponectin and development of type 2 diabetes in the Pima Indian population. Lancet, 360, 57, 2002.
21. Maeda N., Shimomura I., Kishida K. et al: Diet-induced insulin resistance in mice lacking adiponectin/ACRP30. Nat. Med., 8, 731, 2002.
22. Mathews D.R., Hosker J.P., Rudenski A.S. et al: Homeostasis model assessment: insulin resistance and beta-cell function from fasting plasma glucose and insulin concentrations in man. Diabetologia, 28, 412, 1985.
23. Nakatochi M., Miyata S., Tanimura D. et al: The ratio of adiponectin to homeostasis model assessment of insulin resistance is a powerful index of each component of metabolic syndrome in an aged Japanese population. Diabetes Res. Clin. Pract., 92(3), 61, 2011.
24. Okamoto Y., Kihara S., Funahashi T. et al: Adiponectin: a key adipocytokine in metabolic syndrome. Clin. Sci. (Lond)., 110(3), 267, 2006.
25. Phillips L.K., Prins J.B.: The link between abdominal obesity and the metabolic syndrome. Current Hypertension Reports, 10(2), 156, 2008.
26. Ryo, M., Nakamura, T., Kihara, S. et al: Adiponectin as a biomarker of the metabolic syndrome. Circ. J., 68, 975, 2004.
27. Shah S., Gavrila A., Mantzoros C.S. (2005). Adiponectin and the Cardiovascular System. In: Diabetes and Cardiovascular Disease. Johnstone Michael T., Veves Aristidis (editors). Boston: Humana Press; p.191.
28. Siminerio L., Mbanya J.C.: Translating diabetes research into global communities. Diabetes Res. Clin. Pract., 93(3), 443, 2011.
29. Spranger J., Kroke A., Mohlig M. et al: Adiponectin and protection against type 2 diabetes mellitus. Lancet, 361, 226, 2003.
30. Stefan N., Stumvoll M., Vozarova B. et al: Plasma adiponectin and endogenous glucose production in humans. Diabetes Care, 26, 3315, 2003.
31. Stefanović A., Kotur-Stevuljević J., Spasić S. et al: The influence of obesity on the oxidative stress status and the concentration of leptin in type 2 diabetes mellitus patients. Diabetes Res. Clin. Pract., 79(1), 156, 2008.
32. Tilg H., Wolf A.M.: Adiponectin: a key fat-derived molecule regulating inflammation. Expert. Opin. Ther. Targets, 9(2), 245, 2005.
33. Trujillo M.E., Scherer P.E.: Adiponectin-journey from an adipocyte secretory protein to biomarker of the metabolic syndrome. J. Intern. Med., 257(2), 167, 2005.
34. Tschritter O., Fritsche A., Thamer C. et al: Plasma adiponectin concentrations predict insulin sensitivity of both glucose and lipid metabolism. Diabetes, 52, 239, 2003.
35. Vendramini M.F., Ferreira S.R., Gimeno S.G. et al: Plasma adiponectin levels and incident glucose intolerance in Japanese-Brazilians: a seven-year follow-up study. Diabetes Res. Clin. Pract. 73(3), 304, 2006.
36. Weyer C., Funahashi T., Tanaka S. et al: Hypoadiponectinemia in obesity and type 2 diabetes: close association with insulin resistance and hyperinsulinemia. J. Clin. Endocrinol. Metab., 86, 193, 2001.
37. Yamamoto Y., Hirose H., Saito I. et al: Correlation of the adipocyte-derived protein adiponectin with insulin resistance index and serum high-density lipoprotein-cholesterol, independent of body mass index, in the Japanese population. Clin. Sci. (Lond), 103, 137, 2002.
38. Zhuo Q., Wang Z., Fu P. et al: Comparison of adiponectin, leptin and leptin to adiponectin ratio as diagnostic marker for metabolic syndrome in older adults of Chinese major cities. Diabetes Res. Clin. Pract., 84(1), 27, 2009.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2011 Autorzy
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
