Emocje jako element postawy towarzyszący pielęgniarce w kontakcie z pacjentem umierającym

Authors

  • Grażyna Dębska Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych, Krakowska Akademia im A. Frycza Modrzewskiego w Krakowie, Poland Author
  • Maria Merklinger-Soma Instytut Zdrowia, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu, Poland Author
  • Grażyna Cepuch Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych, Krakowska Akademia im A. Frycza Modrzewskiego w Krakowie, Poland; Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa Wydział Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Poland Author

Keywords:

umieranie, emocje pielęgniarek, postawy pielęgniarek

Abstract

Wprowadzenie. Śmierć, jako ostatni etap życia wzbudza wiele emocji, ponieważ związana jest ona z umieraniem człowieka. W swojej pracy zawodowej pielęgniarki w czasie kontaktu ze śmiercią odczuwają różnorodne emocje, zazwyczaj są to negatywne emocje takie jak: żal, smutek, przygnębienie, poczucie winy, rozgoryczenie, rozpacz, itd. Zbyt duże natężenie tych emocji jak i nadmierna identyfikacja z umierającym pacjentem może wpłynąć na zaburzenie życia prywatnego i zawodowego.

Cel pracy. Poznanie typów postaw powiązanych z emocjami towarzyszącymi pielęgniarce w kontakcie ze śmiercią pacjentów.

Materiał i metodyka. Badaniami objęto 31 pielęgniarek. Ponad 58 % (n=18) badanych była powyżej 35 roku życia. Najliczniejszą grupę 42 % (n=13) stanowiły pielęgniarki pracujące 16 lat. Wszystkie badane osoby miały kontakt ze śmiercią, z tego „bardzo częsty” 42% (n=13), „częsty” 10% (n=3) i „rzadki” 48% (n=15). W metodologii badań przyjęto strategię badań jakościowych w oparciu o metodologię K. Rubacha. Posłużono się metodą sondażu diagnostycznego, wykorzystując technikę wywiadu nieskategoryzowanego z użyciem narzędzia w formie pisemnego przedstawienia poglądów na temat śmierci w opracowaniu własnym. Analiza badań jakościowych przebiegała w dwóch etapach. Pierwszy etap dotyczył redukcji danych, drugi etap reprezentacji danych.

Wyniki. Spośród 31 wywiadów opracowano 31 kategorii analitycznych, które poddano kodowaniu selektywnemu i teoretycznemu. Dzięki której wyłoniono kategorie selektywne o podobnym znaczeniu i zakwalifikowano je do III grup. Spośród trzech wyłonionych grup opracowano trzy sieci powiązań, z których wyłoniono trzy noty teoretyczne odpowiadające trzem typom postaw powiązanych z emocjami, jakie towarzyszą pielęgniarce w czasie kontaktu ze śmiercią.

Wnioski. W badanej grupie wyłoniono trzy typy postaw wobec śmierci powiązane z emocjami, jakie towarzyszyły badanym pielęgniarkom w czasie kontaktu ze śmiercią, należą do nich: typ emocjonalny, typ zdystansowany i typ neutralny.

References

1. Sahaj T: Człowiek istota śmiertelna. Filozofia. Religia. Medycyna. Sport. Akademia Wychowania Fizycznego im. E. Piaseckiego w Poznaniu, Poznań 2004, 201-203, 215, 220-229.

2. Pilch T. (red.): Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. Tom IV. Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2005, 743-749.

3. Tobiasz-Adamczyk B: Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby. Collegium Medicum UJ, Kraków 1995, 126-131.

4. De Walden-Gałuszko K: U kresu. Opieka psychopaliatywna, czyli jak pomóc choremu, rodzinie i personelowi środkami psychologicznymi. Wydawnictw Medyczne MAKmed, Gdańsk 2000, 128-134.

5. Tomaszewski J: Emocje [w]: Psychologia, T. 2 pod red. J. Strelau, J. Reykowski, PWN, 1998, 322

6. Kübler-Ross E: Rozmowy o śmierci i umieraniu. Media Rodzina, Poznań 2007, 19-27.

7. Rubach K: Metodologia badań nad edukacją. Pedagogika wobec współczesności. WAiP, Warszawa 2008, 259-269.

8. Schaerer R: Suffering of the doctor linked with Heath of patient.W: Kruk A, Książek J, Falba A: Towarzyszenie umierającemu – lekcja. W: Krajewska-Kułak E, Łukaszuk C, Jankowiak B: W drodze do brzegu życia. Akademia Medyczna w Białymstoku 2008, Tom V.

9. Nyklewicz W, Krajewska-Kułak E: Śmierć a emocje pielęgniarek – doniesienia wstępne. Problemy Pielęgniarstwa 2008; 16 (3): 248-254.

10. Kluczek I, Krupienicz A: Relacje emocjonalne pielęgniarek z powodu śmierci pacjenta i sposoby redukcji doświadczonego stresu na podstawie badań własnych. W: Krajewska-Kułak E, Łukaszuk C, Jankowiak B: W drodze do brzegu życia. Akademia Medyczna w Białymstoku 2008, Tom IV, 307-315.

11. Lipińska M, Łabuzek M, Moździerz K, Romanowska U: Opieka pielęgniarska wobec pacjenta w terminalnym okresie choroby. W: Krajewska-Kułak E, Nyklewicz W, Lewko J. i wsp.: W drodze do brzegu życia. Akademia Medyczna w Białymstoku 2007, Tom II, 343-352.

Downloads

Published

2010-11-05

Issue

Vol. 9 No. 1/2(30/31) (2010): Nursing in the 21st Century

Section

Artykuły

License

Copyright (c) 2010 Authors

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.