Tom 15 Nr 2(55) (2016), Artykuły
Tom 15 Nr 2(55) (2016)

Przegląd narzędzi diagnostycznych i metod pomiaru zespołu stresu pourazowego (Posttraumatic Stress Disorder, PTSD) z możliwością wykorzystania wśród ratowników medycznych

Artykuły
Opublikowane 2016-08-04
Justyna Kosydar-Bochenek
Katedra Ratownictwa Medycznego Wydziału Medycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego
Bogumił Lewandowski
Katedra Ratownictwa Medycznego Wydziału Medycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego; Kliniczny Oddział Chirurgii Szczękowo-Twarzowej Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Rzeszowie
Dorota Ozga
Katedra Ratownictwa Medycznego Wydziału Medycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego
Krystyna Woźniak
Katedra Ratownictwa Medycznego Wydziału Medycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego
Overview of diagnostic tools and Posttraumatic Stress Disorder (PTSD) measurement methods with the possibility of use among paramedics.pdf (Angielski)

Słowa kluczowe

zespół stresu pourazowego
stres traumatyczny
ratownik medyczny
ustrukturyzowany wywiad
kwestionariusz do samooceny

Abstrakt

OVERVIEW OF DIAGNOSTIC TOOLS AND POSTTRAUMATIC STRESS DISORDER (PTSD) MEASUREMENT METHODS WITH THE POSSIBILITY OF USE AMONG PARAMEDICS

The profession of a paramedic involves a constant contact with traumatic events - road accidents, disasters, acts of violence and so on. As a consequence of such frequent and long-lasting exposure to traumatic events, paramedics are prone to developing PTSD (Posttraumatic Stress Disorder). This is a chronic disorder impacting cognitive, emotional, behavioral and somatic experiences. As a result of a prolonged exposure to stressful events, such condition can be life threatening. There are two ways of diagnosing PTSD: structured interviews and self-rating questionnaires (self-rating scales). The researcher should choose the best method possible relying not only on its procedure. In addition, merit based factors and psychometric parameters should be taken into consideration. The present article provides an overview of both Polish as well as foreign PTSD assessment methods, which could be incorporated into the research conducted in a group of paramedics.

Overview of diagnostic tools and Posttraumatic Stress Disorder (PTSD) measurement methods with the possibility of use among paramedics.pdf (Angielski)

Bibliografia

1. Wawrzynowicz H, Romańczukiewicz J. Zaburzenie po stresie traumatycznym – tendencje badawcze. Pielęgniarstwo Polskie. 2005; 1(19): 73-78.

2. Holiczer A, Gałuszko M, Cubała WJ. Zaburzenie stresowe pourazowe – opis ewolucji koncepcji zaburzenia i podejść terapeutycznych. Psychiatria. 2007; 4(1): 25-32.

3. Lis-Turlejska M. Traumatyczne zdarzenia i ich skutki psychologiczne. Warszawa: Wyd. Instytutu Psychologii PAN; 2005.

4. Dudek B. Zaburzenia po stresie traumatycznym. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne GWP; 2003.

5. ICD-10. Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja dziesiąta. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. Kraków-Warszawa: Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, Instytut Psychiatrii i Neurologii; 2000.

6. American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Txt Revision. 4th ed. Washington; 2000.

7. Olasov Rothbaum B, Foa EB, Hembree EA. Odzyskaj życie po traumie. Przedłużona ekspozycja w terapii PTSD. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne GWP; 2013.

8. American Psychiatric Association: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 5th Edition: DSM-5; 2013.

9. Joseph S, Williams R. Understanding Posttraumatic Stress: Theory, Reflections, Context and Future. Behavioural and Cognitive Psychotherapy. 2005; 33(4): 423-441.

10. Radko J. Wtórny zespół stresu pourazowego w pracy strażaków i pracowników pogotowia ratunkowego – przegląd badań. Opuscula Sociologica. 2013; 3: 73-82.

11. Dąbkowska M. Rozpoznawanie zespołu stresu pourazowego. Neuropsychiatria i Neuropsychologia. 2008; 3 (2): 80-84.

12. Makara-Studzińska M, Partyka I, Ziemecki P. Zespół stresu pourazowego – rys historyczny, terminologia, metody pomiaru. Curr Probl Psychiatry. 2012; 13(2):109-114.

13. Horowitz M, Wilner M, Alvarez W. Impact of Event Scale: A measure of subjective stress. Psychosom Med. 1979; 41: 209-218.

14. Lis-Turlejska M. Traumatyczny stres: koncepcje i badania. Warszawa: Wyd. Instytutu Psychologii PAN; 1998.

15. Lis-Turlejska M. Psychologiczne konsekwencje traumatycznego stresu – współczesne kierunki badań. Nowiny Psychologiczne. 2000; 2.

16. Lis-Turlejska M. Stres traumatyczny: występowanie, następstwa, terapia. Warszawa: Wyd. Akademickie Żak; 2002.

17. Juczyński Z, Ogińska-Bulik N. Pomiar zaburzeń po stresie traumatycznym – polska wersja zrewidowanej skali wpływu zdarzeń. Psychiatria. 2009; 6(1):1-8.

18. Lis-Turlejska M, Łuszczyńska-Cieślak A. Adaptacja cywilnej wersji kwestionariusza zespołu stresu pourazowego: Misissippi PTSD Scale, Czas. Psychol. 2002; 7: 165-173.

19. Keane TM, Caddell JM, Taylor KL. Mississippi Scale for Combat-Related Posttraumatic Stress Disorder: three studies in reliability and validity. J Consult Clin Psychol. 1988; 5: 85-90.

20. Koniarek J, Dudek B, Szymczak B. Kwestionariusz do pomiaru zespołu zaburzeń po stresie urazowym (K-PTSD) – zastosowanie PTSD interview Ch. Watson i in. w badaniach grupowych. Przegl. Psychol. 2000; 43: 205-216.

21. Strelau J, Zawadzki B, Oniszczenko W, Sobolewski A. Kwestionariusz PTSD – wersja czynnikowa (PTSD-C). Konstrukcja narzędzia do diagnozy głównych wymiarów zespołu stresu pourazowego. Przegl. Psychol. 2002; 45: 149-176.

22. Newport DJ, Nemeroff ChB. Neurobiology of Posttraumatic Stress Disorder, Curr. Opin. Neurobiol. 2000; 10: 211-218.

23. Hetherington A. Wsparcie psychologiczne w służbach ratowniczych. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne; 2004.

Creative Commons License

Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.

Prawa autorskie (c) 2016 Autorzy