Słowa kluczowe
rozwój zawodowy
pielęgniarka
pielęgniarz
Abstrakt
COACHING W ROZWOJU ZAWODOWYM I OSOBISTYM PIELĘGNIAREK
Wprowadzenie. Deficyt pielęgniarek obserwowany w UE (Unii Europejskiej) może mieć różne przyczyny m. in.: mało atrakcyjne warunki pracy, niepodejmowanie pracy w tej profesji (pomimo posiadanego wykształcenia) oraz wysoki wskaźnik wypalenia zawodowego. Wyzwaniem dla pracodawców oraz instytucji zajmujących się problemami współczesnego pielęgniarstwa pozostaje problem zachęcenia adeptów kierunku do podjęcia pracy w zawodzie i pozostania w nim na dłużej. Także duże znaczenie ma nauczenie pielęgniarek jak chronić się przed wypaleniem zawodowym, łączyć ambicje zawodowe z potrzebami rodziny a przede wszystkim osobistą satysfakcją z życia. Pośród potencjalnych rozwiązań wspomagających świadome zaplanowanie życia osobistego i dalszego rozwoju zawodowego, warto rozważyć wsparcie coacha, podobnie jak to ma miejsce w innych zawodach.
Cel. Analiza sytuacji zawodowej pielęgniarek w kontekście potrzeby indywidualnego rozwoju z zastosowaniem metody coachingu.
Metodyka. Zastosowano metodę analizy i krytyki piśmiennictwa naukowego.
Podsumowanie i wnioski. Wykorzystanie elementów coachingu stwarza szansę, by pielęgniarka/pielęgniarz w sposób świadomy i planowy projektowali przebieg swojego rozwoju zawodowego synchronicznie z potrzebami i oczekiwaniami w życiu osobistym, rodzinnym i społecznym. Dodatkowymi korzyściami z zastosowania tej formy wsparcia są umiejętność lepszego radzenia sobie ze stresem, zachowanie równowagi pomiędzy pracą a życiem osobistym (tzw. work-life balance) oraz prewencja wypalenia zawodowego.
Bibliografia
1. Ustawa z dnia 15 lipca 2011 roku o zawodach pielęgniarki i położnej, Dz.U.2011.174.1039 art. 2, art. 4 i art. 10 b. Pobrane z: https://www.prawo.sejm.gov.pl
2. Lickiewicz J, Piątek J. Doświadczanie agresji w pracy pielęgniarskiej. Sztuka Leczenia. 2014; 3-4, 11-22.
3. Kozłowska L, Doboszyńska A. Mobbing w grupie zawodowej pielęgniarek. Probl.Pielęg. 2012; 20(4): 524-528.
4. Walkiewicz M, Sowińska K, Tartas M. Wypalenie zawodowe wśród personelu medycznego – przegląd literatury. Przegl Lek. 2014;71(5): 263-269.
5. Ostrowicka M, Walewska-Zielecka B, Olejniczak D. Czynniki motywujące i satysfakcja z pracy w wybranych placówkach publicznej i prywatnej służby zdrowia. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie. 2013; 11(2):191-209.
6. Lipińska-Grobelny A, Głowacka K. Zadowolenie z pracy a stopień dopasowania do zawodu. Przegląd Psychologiczny. 2009;52(2):181-194.
7. Baruch-Feldman C, Brondolo E, Ben-Dayan D, Schwartz J. Sources of social support and burnout, job satisfaction, and productivity. Journal of Occupational Health Psychology. 2002;7(1):84-93. DOI: https://ec.europa.eu/epale/en/newsletters/ health-literacy-and-migrant-education.
8. Górka E, Kunecka D, Szylińska A, Ptak M. Coaching i mentoring w praktyce pielęgniarskiej. Pomeranian J Life Sci 2019;65(1):98-104. doi: 10.21164/pomjlifesci.547.
9. Baek M, Jang KS. Development and verification on the effectiveness of coaching program for nurses. Journal of Health Informatics and Statistics. 2016; 41(1):57-66.
10. Fletcher S. Nurse education specialist utilizing career coaching to encourage lifelong learning. Journal of Nursing Education and Practice. 2016;6(6):71-74. DOI: https://doi.org/10.5430/jnep.v6n6p71.
11. Skiem PT, Brooks BA. Career coaching 101. Imprint. 2007; 64(1):26-29.
12. International Coach Federation. [Internet]. [cited 2018 August 27]. Available from: https://icf.org.pl/coaching/
13. Gerlach R. Rozwój zawodowy jako element całożyciowego rozwoju człowieka. Polityka Społeczna. 2014; 3(41):3-6.
14. Wołk Z. Rozwój zawodowy na tle życia. Życie człowieka jako proces rozwojowy. Problemy Profesjologii. 2005;1:35-47.
15. Gawroński A. Pojęciowa problematyka kariery zawodowej w kontekście rozwoju pracowniczego. Problemy Profesjologii. 2015; 2:87-97.
16. European Federation of Nurses Association. [Internet]. [cited 2018 August 27]. Available from: www.efnweb.org
17. Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych. Analiza wyników egzaminów państwowych przeprowadzonych w sesji wiosennej 2018. [Internet]. [cited 2018 August 08]. Available from: www.ckppip.edu.pl
18. “Analiza liczby zarejestrowanych i zatrudnionych pielęgniarek i położnych w roku 2011 oraz prognoza liczby zarejestrowanych i zatrudnionych pielęgniarek i położnych na lata 2015–2035” [Internet]. [updated April 2013; cited 2018 Jul 15]. Available from: www.izbapiel.org.pl/attachments/article/2010/Analiza%20 2.03.2015.pdf
19. Hasselhorn HM, Mueller BH, Tackenberg P. Working Conditions and Intent to Leave the Profession Among Nursing Staff in Europe, Stockholm: National Institute for Working Life, Working life research 2003 report, no 7.
20. Radkiewicz P, Widerszal-Bazyl M, Pokorski J, i wsp. Dlaczego pielęgniarki wcześnie odchodzą z zawodu? – Bezp Pr Nauk Prakt. 2004;7 8:31-34.
21. Radosz Z, Paplaczyk M. Zawód pielęgniarka – jakie możliwości mają młodzi absolwenci kierunku pielęgniarstwo Pielęg XXI w. 2017;4(61):31-35.
22. Aiken LH, Sloane DM, Bruyneel L, et al. Nurse staffing and education and hospital mortality in nine European countries: a retrospective observational study. The Lancet. 2014; 383(9931):1824-1830. DOI: 10.1016/S0140-6736(13)62631-8.
23. Gajda K, Kózka M, Brzyski P, i wsp. Wpływ struktury zatrudnienia personelu i wybranych czynników organizacyjnych szpitala na wskaźnik zgonów pacjentów hospitalizowanych w szpitalach polskich uczestniczących w projekcie RN4CAST. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie - Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia. 2012;10(4):296-304, doi:10.4467/20842627OZ.13.031.1179.
24. Heinen MM, van Achterberg T, Schwendimann R, et al. Nurses’ intention to leave their profession: a cross sectional observational study in 10 European countries. International Journal of Nursing Studies. 2013;50(2):174-84. DOI: 10.1016/j.ijnurstu.2012.09.019.
25. Wysokiński M, Fidecki W, Walas L, i wsp. Satysfakcja z życia polskich pielęgniarek. Probl Pielęg. 2009; 17(3):167-172.
26. Kunecka D, Kamińska M, Karakiewicz B. Analiza czynników wpływających na zadowolenie z wykonywanej pracy w grupie zawodowej pielęgniarek. Badanie wstępne. Probl Pielęg. 2007; 15(2-3):192-196.
27. Kwiecień-Jaguś K, Wujtewicz M. Analiza obciążenia pracą personelu pielęgniarskiego oddziałów anestezjologii i intensywnej terapii na podstawie polskojęzycznej wersji kwestionariusza japońskiego. Problemy Higieny i Epidemiologii. 2015;96(1):128-137.
28. Nowakowska I, Rasińska R. Związek wybranych czynników socjodemograficznych z wypaleniem zawodowym wśród pielęgniarek. Polish Nursing. 2014;1(51):26-33.
29. Aiken LH, Sloane D, Griffiths P, et al. Nursing skill mix in European hospitals: crosssectional study of the association with mortality, patient ratings, and quality of care. BMJ Quality and Safety. 2017;26(7):559-568. DOI: 10.1136/bmjqs-2016-005567.
30. Zelga K. Coaching jako skuteczna forma rozwoju pracowników. Rynek – Społeczeństwo – Kultura. 2017;2(23):32-37.
31. Macieńko M. Profilaktyka wypalenia zawodowego. Innowacje Psychologiczne. Studenckie Czasopismo Naukowe. 2017; 6(1):64-68.
32. Ramirez-Cyzio K. Career coaching - podstawy teoretyczne i praktyka. Coaching Review. 2010; 2(2):19-34.
33. Szejniuk A. Coaching – narzędzie rozwoju kompetencji zawodowych. Journal of Modern Science. 2015; 3(26):73-86.
34. Kaniewska E, Stawny P. Satysfakcja zawodowa pracowników sektora ochrony zdrowia. Pielęg Pol. 2012;2(44):81-84.
35. Graf L, Śleziona M, Ptaszek G, Stołecka B. Wpływ rozwoju zawodowego na wizerunek pielęgniarstwa. Pielęgniarstwo Specjalistyczne. 2014;4(1), 171-176.
36. Tomaszewska M, Cieśla D, Czerniak J, Dykowska G. Możliwości doskonalenia zawodowego pielęgniarek – potrzeby a rzeczywistość. – Probl Pielęg. 2008;16(1-2): 40-47.
37. Brzeziński Ł. Coaching narzędziem rozwoju zawodowego pracowników. Problemy Profesjologii. 2013; 17(2):113-124.
38. Donner GJ, Wheeler M. Tłumaczenie: Małgorzata Kisilowska. Mentoring i coaching w pielęgniarstwie. Przewodnik [Mentoring and coaching in nursing. A guide]. [updated 2018; cited 2018 August 20]. Available from: https://ec.europa.eu/epale/en/newsletters/ health-literacy-and-migrant-education
39. Palmer S, Tubbs I, Whybrow A. Health coaching to facilitate the promotion of healthy behaviour and achievement of health-related goals. International Journal of Health Promotion and Education. 2003;41(3):91-93. DOI: 10.1080/14635240.2003.10806231.
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Prawa autorskie (c) 2020 Autorzy