Słowa kluczowe
zdrowie jamy ustnej
przedszkolak
narzędzie
Abstrakt
NARZĘDZIA DO OCENY WPŁYWU ZDROWIA JAMY USTNEJ NA JAKOŚĆ ŻYCIA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM
Cel pracy. Celem niniejszego artykułu jest identyfi kacja obecnie dostępnych narzędzi do oceny wpływu zdrowia jamy ustnej na jakość życia dzieci w wieku przedszkolnym, przedstawienie ich zawartości i właściwości psychometrycznych oraz dostarczenie jak najbardziej aktualnego podsumowania tego zagadnienia - do wykorzystania w praktyce lub dalszych badaniach.
Materiał i metody. Zastosowano metodę przeglądu literatury. Przeszukano bazy danych PubMed, EBSCOhost, CINAHL i ProQuest. Najpierw zidentyfi kowano oryginalne kwestionariusze, a następnie wyszukano badania z lat 2018-2023, które przedstawiały adaptację kulturową oryginalnych narzędzi diagnostycznych, w tym ich właściwości psychometryczne.
Wyniki. Zidentyfi kowano osiemnaście badań przedstawiających wyniki adaptacji kulturowych ośmiu rodzimych narzędzi. Narzędzia różniły się liczbą pytań i ich treścią. Najbardziej preferowanym narzędziem do oceny wpływu zdrowia jamy ustnej na jakość życia dzieci w wieku przedszkolnym okazała się Skala Wpływu Zdrowia Jamy Ustnej We Wczesnym Dzieciństwie (ang. Early Childhood Oral Health Impact Scale), która ma również doskonałe właściwości psychometryczne.
Wnioski. Niniejszy artykuł zawiera aktualny przegląd dostępnych narzędzi do oceny jakości życia dzieci w wieku przedszkolnym w kontekście zdrowia ich jamy ustnej, w tym treści i właściwości psychometrycznych tych narzędzi, co umożliwia wybór odpowiedniego narzędzia do zastosowania w praktyce.
Bibliografia
1. WHO. 2022. Global oral health status report: towards universal health coverage for oral health by 2030. https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/igo.
2. Jokovic A, Locker D, Tompson B, et al. Questionnaire for measuring oral health-related quality of life in eight-to ten-year-old children. Pediatr. Dent. 2004;26(6):512-518. https://www.aapd.org/globalassets/media/publications/archives/jokovic-26-6.pdf
3. Al Shamrany M. Oral health-related quality of life: A broader perspective. East Mediterr Health J. 2006;12:894-901. https://iris.who.int/handle/10665/117168
4. Casamassimo PS, Thikkurissy S, Edelstein BL, et al. Beyond the dmft: the human and economic cost of early childhood caries. J. Am. Dent. Assos. 2009;140(6):650-657.
5. Perazzo MF, Serra-Negra JM, Firmino RT, et al. Patient-centered assessments: how can they be used in dental clinical trials? Braz. Oral. Res. 2020;34(2):e075. doi:10.1590/1807-3107bor-2020.vol34.0075
6. Barbosa TS, Gaviao MB. Oral health-related quality of life in children: part I. How well do children know themselves? A systematic review. Int. J. Dent. Hyg. 2008;6(2):93-99. doi: 10.1111/j.1601-5037.2007.00276.x.
7. Chai HH, Gao SS, Chen KJ, et al. Tools evaluating child oral health-related quality of life. Int. Dent. J. 2024;74(1):15-24. doi: 10.1016/j.identj.2023.07.004.
8. Locker D, Jokovic A, Stephens M, et al. Family impact of child oral and orofacial conditions. Community Dent. Oral. Epidemiol. 2002;30(6):438-448. doi:10.1034/j.1600-0528.2002.00015.x.
9. Gherunpong S, Tsakos G, Sheiham A. Developing and evaluating an oral healthrelated quality of life index for children; the CHILD-OIDP. Community Dent. Health.2004;21(2):161-169.
10. Wright WG, Spiro A 3rd, Jones JA, et al. Development of the teen oral health-related quality of life instrument. J. Public Health Dent. 2017;77(2):115-124. doi: 10.1111/jphd.12181.
11. JBI. The Joanna Briggs Institute Reviewers’ Manual. 2014. The Systematic Review of Economic Evaluation. 2014. The Joanna Briggs Institute Reviewers’ Manual 2014 preview / the-joanna-briggs-institute-reviewers-manual-2014.pdf / PDF4PRO
12. Culler CS, Gunarajasingam D, Henshaw MM. Preschool oral health-related quality of life: A practical guide to measurement tools. J. Public Health Dent. 2021;81:29-41. doi: 10.1111/jphd.12390.
13. Mokkink LB, Prinsen CAC, Patrick DL. et al., COSMIN methodology for systematic reviews of Patient‐Reported Outcome Measures (PROMs) user manual Version 1.0. 2018. https://cosmin.nl/wp-content/uploads/COSMIN-syst-review-for-PROMsmanual_version-1_feb-2018.pdf.
14. Versloot J, Veerkamp JS, Hoogstraten J. Dental Discomfort Questionnaire: assessment of dental discomfort and/or pain in very young children. Community Dent. Oral. Epidemiol. 2006;34(1):47-52. doi:10.1111/j.1600-0528.2006.00253.x.
15. Behbahanirad A, Yousefi maaghoul M, Vossoughi M. The Cross-Cultural Adaptation and Validation of the Persian Version of Dental Discomfort Questionnaire (P-DDQ). J.Dent. (Shiraz). 2022;23(4):498-505. doi:10.30476/DENTJODS.2021.91652.1596.
16. Pahel BT, Rozier RG, Slade GD. Parental perceptions of children’s oral health: the Early Childhood Oral Health Impact Scale (ECOHIS). Health Qual Life Outcomes. 2007; 5:6. doi:10.1186/1477-7525-5-6.
17. Nzomiwu CL, Sote EO, Oredugba FA. Translation and Validation of the Nigerian Pidgin English version of the Early Childhood Oral Health Impact Scale (NAIJA ECOHIS). West Afr J Med. 2018;35(2):102-108. PMID: 30027995.
18. Zaror C, Atala-Acevedo C, Espinoza-Espinoza G, et al. Cross-cultural adaptation and psychometric evaluation of the early childhood oral health impact scale (ECOHIS) in chilean population. Health Qual. Life Outcomes. 2018;16(1):232. doi:10.1186/s12955-018-1057-x.
19. Ghanghas M, Manjunath BC, Kumar A, et al. Validation of the Hindi version of the early childhood oral health impact scale among 3-5-year-old preschool children in Rohtak city, Haryana. J. Indian. Soc. Pedod. Prev. Dent. 2019;37(4):333-338. doi:10.4103/JISPPD.JISPPD_128_18.
20. Bekes K, Omara M, Safar S, et al. The German version of Early Childhood Oral Health Impact Scale (ECOHIS-G): translation, reliability, and validity. Clin Oral Investig. 2019;23(12):4449-4454. doi:10.1007/s00784-019-02893-1
21. Randrianarivony J, Ravelomanantsoa JJ, Razanamihaja N. Evaluation of the reliability and validity of the Early Childhood Oral Health Impact Scale (ECOHIS) questionnaire translated into Malagasy. Health Qual. Life Outcomes. 2020;18(1):39. doi:10.1186/s12955-020-01296-1.
22. Sheen MH, Hsiao SY, Huang ST. Translation and validation of Taiwanese version of the Early Childhood Oral Health Impact Scale (ECOHIS). J. Dent. Sci. 2020;15(4):513-518. doi: 10.1016/j.jds.2020.05.029.
23. Montoya ALB, Knorst JK, Uribe IMP, et al. Cross-cultural adaptation and psychometric properties of the Mexican version of the Early Childhood Oral Health Impact Scale (ECOHIS). Health Qual Life Outcomes. 2021;19(1):102. doi:10.1186/s12955-021-01747-3.
24. Leelataweewud P, Jirarattanasopha V, Ungchusak C, et al. Correction to: Psychometric evaluation of the Thai version of the Early Childhood Oral Health Impact Scale (Th-ECOHIS): a cross sectional validation study. BMC Oral. Health. 2021;21(1):164. doi:10.1186/s12903-021-01483-6. Erratum for: BMC Oral. Health. 2021;21(1):64.
25. Likar Ostrc L, Frankovič S, Pavlič A. The development and evaluation of the Slovenian version of the Early Childhood Oral Health Impact Scale (ECOHIS-SVN). Zdr. Varst. 2023;62(4):173-181. doi: 10.2478/sjph-2023-0025.
26. Sabel N, Ylander LO, Stahlberg S E, Robertson A. Dental caries and oral health-related quality of life in Preschoolers-introducing the Swedish version of the early childhood oral health impact scale (ECOHIS). Acta Odontol Scand. 2024; 83:47-53. doi:10.1080/00016357.2023.2287235.
27. Steele, MM, Steele, RG, Varni, JW. Reliability and Validity of the PedsQLTM Oral Health Scale: Measuring the Relationship Between Child Oral Health and Health-Related Quality of Life. Children’s Health Care. 2009. 38(3), 228-244. https://doi.org/10.1080/02739610903038818.
28. Atala-Acevedo C, Zaror C, Espinoza-Espinoza G, et al. Adaptation and validation of the PEDSQL™ oral health scale for toddlers in Chilean population. BMC Oral. Health. 2020;20(1):6. doi: 10.1186/s12903-019-0984-1.
29. Huntington NL, Spetter D, Jones JA, et al. Development and validation of a measure of pediatric oral health-related quality of life: the POQL. J. Public Health Dent. 2011;71(3):185-193. PMID: 21972458; PMCID: PMC3188947.
30. Tsakos G, Blair YI, Yusuf H, et al. Developing a new self-reported scale of oral health outcomes for 5-year-old children (SOHO-5). Health Qual. Life Outcomes. 2012;10:62. doi:10.1186/1477-7525-10-62.
31. Gao SS, Chen KJ, Duangthip D, et al. Translation and validation of the Chinese version of the scale of oral health outcomes for 5-year-old children. Int. Dent. J. 2020;70(3):201-207. doi: 10.1111/idj.12545.
32. Mathur VP, Dhillon JK, Logani A, et al. Development and validation of oral healthrelated early childhood quality of life tool for North Indian preschool children. Indian J. Dent. Res. 2014;25(5):559-566. doi:10.4103/0970-9290.147078.
33. Dharmani CKK, Dhillon K, Mathur VP. Validation of Manipuri version of oral healthrelated early childhood quality-of-life tool for preschool children. Indian J. Dent. Res. 2019;30(5):742-746. doi:10.4103/ijdr.IJDR_5_18.
34. Upadhyay S, Mathur VP, Dhillon JK, et al. Translation and validation of Oral Health-Related Early Childhood Quality of Life Tool for Nepalese Preschool Children.
Kathmandu Univ. Med. J (KUMJ). 2021;19(73):90-95. PMID: 34812165. 35. Peedikayil FC, Kottayi S, Subbalekshmi T. Malayalam language translation and validation of oral health-related early childhood quality of life tool (OHECQoL). J. Indian Soc. Pedod. Prev. Dent. 2022;40(3):317-323. doi:10.4103/jisppd.jisppd_177_22.
36. Ruff RR, Sischo L, Chinn CH, et al. Development and validation of the Child Oral Health Impact Profi le - Preschool version. Community Dent. Health. 2017;34(3):176-182. doi: 10.1922/CDH_4110Ruff 07.
37. He S, Wang J. Development and validation of a web-based version of the Child Oral Health Impact Profi le - Preschool version. Int. J. Paediatr. Dent. 2021;31(4):468-474. doi: 10.1111/ipd.12695.
38. Homem MA, Ramos-Jorge ML, Mota-Veloso I, et al. Malocclusion Impact Scale for Early Childhood (MIS-EC): development and validation. Braz. Oral. Res. 2021; doi:10.1590/1807-3107bor-2021.vol35.0068.
39. Chen Q. Cross-cultural adaptation and validation of the Chinese version of the Malocclusion Impact Scale for Early Childhood (MIS-EC/C). Health & Quality of Life Outcomes. 2023; 21(1), 1–6. https://doi.org/10.1186/s12955-023-02213-y.
40. Locker D, Allen F. What do measures of ‚oral health-related quality of life’ measure? Community Dent. Oral. Epidemiol. 2007;35(6):401-411. doi:10.1111/j.1600-0528.2007.00418.x.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Autorzy