Słowa kluczowe
zachowania zdrowotne
osoby pracujące
Abstrakt
ANALIZA ZACHOWAŃ ZDROWOTNYCH ORAZ ZNACZENIE ZDROWIA WŚRÓD OSÓB AKTYWNYCH ZAWODOWO
Cel pracy. Celem badań była ocena zachowań zdrowotnych oraz pozytywnych elementów wymiarów zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego.
Materiał i metody. Badania przeprowadzono wśród osób pracujących, które w miesiącu luty-marzec 2018 zgłosiły się na badania okresowe do Poradni Medycyny Pracy w NZOZ w Kielcach. W badaniu wykorzystano dwa standaryzowane kwestionariusze ankiet: Inwentarz Zachowań Zdrowotnych oraz Listę Kryteriów Zdrowia.
Wyniki. Kobiety uzyskały wyższe wyniki w skali IZZ niż mężczyźni. Ponadto ważną determinantą zachowań zdrowotnych okazało się wykształcenie. Badani z wykształceniem podstawowym prezentują niższy poziom zachowań zdrowotnych niż badani z wykształceniem wyższym. Z analizy badań własnych wynika, iż badani najwyższą wagę przypisują zdrowiu definiowanemu jako stan, właściwość oraz cel. Dla badanych bycie zdrowym oznacza: „ czuć się dobrze”, „nie odczuwać żadnych dolegliwości bólowych”, „mieć sprawne wszystkie części ciała”, „akceptować siebie i znać swoje możliwości” czy „nie chorować, najwyżej rzadko na grypę lub niestrawność”.
Wnioski. Główne działania wieloletniej edukacji zdrowotnej w miejscu pracy powinny uwzględniać indywidualne zapotrzebowania pracowników, a szczególnie te elementy, które w ocenie pracowników stanowią ich własną definicje zdrowia oraz uwarunkowań zdrowia.
Bibliografia
1. Nowicki G, Ślusarska B. Socio-demographic determinants of health evaluation among working adults. Hygeia Public Health. 2011;46(2):280-285.
2. Synowiec-Piłat M. Paradygmat socjoekologiczny jako zaplecze teoretyczne promocji zdrowia. [w:] Synowiec-Piłat M. Marszałek & AM, red. Promocja zdrowia i profilaktyka onkologiczna w działaniach organizacji pozarządowych. Wrocław-Toruń;2009, s.17-39.
3. Heszen I, Sęk H. red. Psychologia zdrowia. Warszawa: Wyd. PWN;2008.
4. Malik M, Zarzycka D, Iłżecka J, Jarosz M. Wartość zdrowia jako czynnik motywacyjny do działań prozdrowotnych. Zdr Publ. 2009;119(1):33-39.
5. Duda-Zalewska A. Teachers ‘health behaviors versus their professional seniority. Hygeia Public Health. 2012;47(2):183-187.
6. Korzeniowska E. Polscy pracownicy o wykorzystywaniu nowych mediów w edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia w miejscu pracy. Studia Edukacyjne. 2012;23:163-181.
7. Gajdzik B. Worksite assistance and health promotion activites for employees over 50. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochrona Pracy w Katowicach. 2014;1(10):91-103.
8. Juczyński Z. red. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Warszawa: Wyd. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego;2009.
9. Domradzki J. O definicjach zdrowia i choroby. Folia Medica Lodziensia. 2013;40(1):5-29.
10. Arendt A, Laszczyńska M, Bażydło M, i wsp. Ocena zachowań zdrowotnych mężczyzn po 40 roku. Probl Hig Epidemiol. 2014;95(3):659-666.
11. Sekuła M, Boniecka I, Paśnik K. Ocena zachowań zdrowotnych, żywieniowych i poczucie własnej skuteczności chorych z otyłością olbrzymią. Psychiatr. Pol. 2018;105:1-13.
12. Andruszkiewicz A, Basińska M. Zachowania zdrowotne osób uzależnionych od nikotyny. Prz Lek. 2009;66(10): 783-797.
13. Kurowska K, Białasik B. Zachowania zdrowotne a radzenie sobie w chorobie u pacjentów Szpitalnego Oddziału Ratunkowego (SOR). Now Lek. 2009;2(78):113-122.
14. Cieślak-Zadworna M, Ogińska-Bulik N. Zachowania zdrowotne osób w wieku senioralnym – rola optymizmu. Psychoterapia Polska. 2013;10(4):145-156.
15. Kaczyńska-Witkowska A, Kopeć D, Nowak Z. Zachowania Zdrowotne oraz postawa wobec zdrowia kobiet aktywnych fizycznie. Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. 2013;43:22-28.
16. Ostrowska L, Karczewski J, Szwarc J. Sposób żywienia jako jeden z czynników środowiskowych nadwagi i otyłości. Rocz Państ Zakł Hig. 2007;58 (1): 307-313.
17. Sygit-Kowalewska E. Zachowania zdrowotne osób w okresie póżnej dorosłości – socjodemograficzne korelaty i różnice między środowiskami społecznymi. Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie. 2013;5 9(1):103-113.
18. Grochans E, Gburek D i wsp. Ocena zachowań zdrowotnych pacjentów z uwzględnieniem zmiennych socjodemograficznych. Family Medicine & Primary Care Review. 2012;14 (2):148-150.
19. Borrell C, Palència L, Muntaner C i wsp. Influence of macrosocial policies on women’s health and gender inequalitiesin health. Epidemiol Rev. 2014;36:31-38.
20. Szklarska A, Rogucka E. An assessment of biological age of males in Poland. Ann Hum Biol. 2001;28:30.
21. Ślusarska B, Nowicki G. Zachowania zdrowotne w profilaktyce chorób układu krążenia wśród osób pracujących. Probl Hig Epidemiol. 2010;91 (1):34-40.
22. Bednarek A, Bednarz M. Zachowania zdrowotne chłopców i dziewcząt w młodszym wieku szkolnym. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu. 2013;19(3):305-312.
23. Spring B, Moller AC, Coons M. J. Multiple health behaviours: overview and implications. Public Health (Oxf). 2012;34(1):3-10.
24. Kozieł D, Naszydłowska E, Trawczyńska M i wsp. Zachowania zdrowotne młodzieży – kierunek działań dla edukacji zdrowotnej. Zdr Publ. 2003;113 (3/4):280-284.
25. Naszydłowska E, Krawczyńska J, Kozieł D, i wsp. Wartościowanie zdrowia, a zachowania promujące zdrowie studentów. Ann UMCS. 2005;LX(XVI) 349:62-66.
26. Piasecka H, Ślusarska B, Nowicki G. Zdrowie jako wartość wśród młodzieży studenckiej w uwarunkowaniach społeczno-demograficznych i ocena żywienia badanej grupy. Pielęgniarstwo Polskie. 2015;2(56):127134.
27. Łapińska M, Krajewska-Kułak E, Okurowska-Zawada B. Aktywność fizyczna i preferencje zdrowotne w grupie mężczyzn pracujących fizycznie lub umysłowo. Piel Zdr Publ. 2015;3: 253-264.
28. Deluga A, Dobrowolska B, Kosicka B, Brzozowska A. Health evaluation with relation to socio-demographic variables – nurses’ opinions. Journal of Education, Health and Sport. 2016;6 (4):167-180.
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Prawa autorskie (c) 2019 Autorzy