Słowa kluczowe
pielęgniarki
pacjenci z talasemią
Arabia Saudyjska
przestrzeganie zaleceń terapeutycznych
Abstrakt
WIEDZA O CHOROBIE I PRZESTRZEGANIE LECZENIA WŚRÓD DOROSŁYCH PACJENTÓW Z TALASEMIĄ: PRZEKROJOWE BADANIE KORELACYJNE
Cel. Zbadanie wiedzy na temat choroby i przestrzegania zaleceń terapeutycznych wśród dorosłych pacjentów z talasemią.
Materiał i metody. Przeprowadzono przekrojowe badanie korelacyjne na próbie obejmującej 100 dorosłych pacjentów z talasemią z uniwersyteckiego szpitala w Jeddah. Wykorzystano skalę: Wiedza nt. Talasemii, Skala Przestrzegania Zaleceń Terapeutycznych oraz kwestionariusz z danymi socjodemograficznymi. Dane analizowano przy użyciu pakietu statystycznego dla nauk społecznych w wersji 22. Wykonano statystyki opisowe i wnioskowania oraz korelacje Pearsona.
Wyniki. Uczestnicy mieli umiarkowany poziom wiedzy na temat choroby (M=15.59, SD=2.30) i niski poziom przestrzegania zaleceń terapeutycznych (M=3.91, SD=1.83). Wystąpił również słaby, ale znaczący pozytywny związek między wiedzą na temat choroby a przestrzeganiem zaleceń dotyczących leczenia (r=0.297, P=0.041). Istotną różnicę w średnich punktach przestrzegania zaleceń terapeutycznych stwierdzono wśród uczestników o różnych dochodach miesięcznych (P=0.05).
Wnioski. Wiedza uzyskana z tego badania może być przydatna w poprawie zrozumienia przez pielęgniarki efektów praktycznej wiedzy na temat przestrzegania zaleceń terapeutycznych. Mogą być wymagane programy edukacyjne/programy interwencji w celu poprawy wiedzy i przestrzegania zaleceń leczenia pacjentów z talasemią. Potrzebne są również badania podłużne, aby przetestować moderatorów i mediatorów relacji wiedzy o chorobie i przestrzegania zaleceń terapeutycznych.
Bibliografia
1. Cao A, Galanello R. Beta-Thalassemia. Genet Med. 2010;19(6):61-76. doi:10.1038/gim.2016.173
2. Al-Kloub MI, Abed MA, Al khawaldeh OA, et al. Predictors of non-adherence to follow-up visits and deferasirox chelation therapy among Jordanian adolescents with thalassemia major. Pediatr Hematol Oncol. 2014;13(7):624-637. https://doi.org/10.3109/08880018.2014.939792.
3. Alenazi SA, Ali HW, Alharbi MG, et al. Prevalence of thalassemia and sickle cell disease in Northern border region of Saudi Arabia. Kashmir J Med Sci. 2015;1(1):3-6.
4. Memish ZA, Owaidah TM, Saeedi MY. Marked regional variations in the prevalence of sickle cell disease and beta-thalassemia in Saudi Arabia: Findings from the premarital screening and genetic counseling program. J Epidemiol Glob Health. 2011;1(1):61-68. https://doi.org/10.1016/j.jegh.2011.06.002.
5. GBD 2015 Mortality and Causes of Death Collaborators. Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: A systematic analysis for the global burden of disease study 2015. Lancet. 2016;388(10053):1459-1544. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(16)31012-1
6. Alsaeed ES, Farhat GN, Assiri AM, et al. Distribution of hemoglobinopathy disorders in Saudi Arabia based on data from the premarital screening and genetic counseling program, 2011–2015. J Epidemiol Glob Health. 2018;7(1):S41-S47. https://doi.org/10.1016/j.jegh.2017.12.001
7. Olwi DI, Merdad LA, Ramadan EK. Thalassemia: a prevalent disease yet unknown term among college students in Saudi Arabia. J Community Genet. 2018;9(3):277-282. https://doi.org/10.1007/s12687-017-0351-3.
8. Kingdom of Saudi Arabia-Ministry of Health (MOH). Response to medical advice offered by the healthy marriage program on the rise. Retrieved March 9, 2019, from http://www.moh.gov.sa/en/
9. Trachtenberg FL, Mednick L, Kwiatkowski JL, et al. Beliefs about chelation among thalassemia patients. Health Qual Life Out. 2012;10:148. doi:10.1186/1477-7525-10-148.
10. Burkhart PV, Sabaté E. Adherence to long-term therapies: Evidence for action. J Nurs Scholarsh. 2003;35(3):207.
11. Borgna-Pignatti C, Rugolotto S, De Stefano P, et al. Survival and complications in patients with thalassemia major treated with transfusion and deferoxamine. Haematologica. 2004;89(10):1187-1193.
12. Lemay J, Waheedi M, Al-Sharqawi S, Bayoud T. Medication adherence in chronic illness: Do beliefs about medications play a role? Patient Prefer Adherence. 2018;12:1687-1698. https://doi.org/10.2147/PPA.S169236.
13. Pakbaz Z, Treadwell M, Yamashita R, et al. Quality of life in patients with thalassemia intermediary compared to thalassemia major. Ann N Y Acad Sci. 2005;1054:457-461. https://doi.org/10.1196/annals.1345.059.
14. Awwad O, Akour A, Al-Muhaissen S, Morisky D. The influence of patients’ knowledge on adherence to their chronic medications: A cross-sectional study in Jordan. Int J Clin Pharmacol Ther. 2015;37(3):504-510. doi:10.1007/s11096-015-0086-3.
15. Lee YL, Lin DT, Tsai SF. Disease knowledge and treatment adherence among patients with thalassemia major and their mothers in Taiwan. J Clin Nurs. 2009;18(4):529-538. https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2007.02150.x.
16. Yang HC, Chen YC, Mao HC, Lin KH. Illness knowledge, social support and self care behavior in adolescents with beta-thalassemia major. Hu Li Yan Jiu=Nursing Research 2001;9:114-124. (Original Work Published in Chinese)
17. Patton DE, Hughes CM, Cadogan CA, Ryan CA. Theory-based interventions to improve medication adherence in older adults prescribed polypharmacy: A systematic review. Drugs Aging. 2017;34(2):97-113. https://doi.org/10.1007/s40266-016-0426-6.
18. Vardaki MA, Philalithis AE, Vlachonokolis I. Factors associated with the attitudes and expectations of patients suffering from beta-thalassemia: A cross-sectional study. Scand J Caring Sci. 2004;18(2):177-187. https://doi.org/10.1111/j.1471-6712.2004.00267.x.
19. Nazir SU, Hassali AM, Saleem F, et al. Disease related knowledge, medication adherence and glycaemic control among patients with type 2 diabetes mellitus in Pakistan. Prim Care Diabetes. 2016;10(2):136-141. https://doi.org/10.1016/j.pcd.2015.09.004.
20. Patel AP, Parmar PH, Patel RB, et al. Factors influencing beta-thalassemia awareness in Western India. Natl J Community Med, 2016;7(3):193-197.
21. Colah R, aItalia K, Gorakshakar A. Burden of thalassemia in India: The road map for control. Pediatr Hematol Oncol J. 2017;2(4):79-84. https://doi.org/10.1016/j.phoj.2017.10.002
22. Kourorian Z, Azarkeivan A, Hajibeigi B, et al. The effect of knowledge, attitude and practice on the function of thalassemia patients. Iranian Journal of Blood and Cancer. 2014;6(4):177-181.
23. Maheen H, Malik F, Siddique B, Qidwai, A. Assessing parental knowledge about thalassemia in a thalassemia center of Karachi, Pakistan. J Genet Couns. 2015;24(6):945-951. https://doi.org/10.1007/s10897-015-9830-z.
24. Kosaryan M, Vabidshabi K, Siami R, et al. Knowledge, attitudes, and practices of reproductive behaviours in Iranian minor thalassemia couples. Saudi Med J. 2009;30(6):835-839.
25. Abolghasemi H, Amid A, Zeinali S, et al. Thalassemia in Iran: Epidemiology, prevention, and management. J Pediatr Hematol Oncolo. 2007;29(4):233-238. https://doi.org/10.1097/MPH.0b013e3180437e02.
26. Hinkle JL, Cheever KH. Brunner and Suddarath text book of medical surgical nursing. 14th Ed. Lippincott Williams & Wilikins: Philadelphia; Pa; 2017.
27. Pedram M, Zandian K, Keikhaie B, et al. A report on chelating therapy and patient compliance by determination of serum ferritin levels in 243 thalassemia major patients. Iran J Pediatr Society. 2010;2:65-69.
28. Zeydi AE, Moonaghi HK, Heydari A. Exploring Iranian β-Thalassemia major patients’ perception of barriers and facilitators of adherence to treatment: A qualitative study. Electron Physician. 2017;9(12):6102-6110. https://doi.org/10.19082/6102.
29. Pai ALH, Ostendorf HM. Treatment adherence in adolescents and young adults affected by chronic illness during the health care transition from pediatric to adult health care: A literature review. Child Health Care. 2011;40(1):16-33.
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Prawa autorskie (c) 2019 Autorzy