Słowa kluczowe
edukacja
Polska
Abstrakt
KSZTAŁCENIE W ZAWODZIE PIELĘGNIARKI W POLSCE
Cel pracy. Celem pracy była analiza piśmiennictwa dotycząca kształcenia w zawodzie pielęgniarki w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem obecnego kształcenia oraz kształcenia w liceach medycznych i medycznych studiach zawodowych na poziomie średnim w zakresie podstawowym.
Materiał i metody. Przegląd piśmiennictwa oraz analiza dokumentów (świadectw, indeksu nauczania) z zakresu kształcenia w zawodzie pielęgniarki w Polsce.
Omówienie. Początkowo rolę pielęgniarek pełniły osoby duchowne lub świeckie w ramach wolontariatu, osoby niewykształcone i nieprzygotowane do pracy w zawodzie, zarówno teoretycznie jak i praktycznie, aż zaczęto kształcić w tej dziedzinie i zawodem tym zaczęły się zajmować osoby wykwalifikowane. Kształcenie w dziedzinie pielęgniarstwa zmieniało formę przez lata. Pierwsze ujednolicenie systemu kształcenia pielęgniarstwa nastąpiło w 1961 r., a kolejne wraz z wprowadzeniem Procesu Bolońskiego z 2000 roku.
Podsumowanie. W pracy zwrócono uwagę na różnice w przebiegu kształcenia w zawodzie pielęgniarki i pielęgniarza w okresie od XVIII wieku do czasów współczesnych. Kształcenie w zawodzie pielęgniarza i pielęgniarki przez wiele lat zmieniało formę. Osoby aktualnie pracujące w tym zawodzie posiadają różne poziomy wykształcenia od średniego, aż po wyższe.
Bibliografia
1. Komunikat z badań CBOS. Które zawody poważamy? Dostępny online: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_157_19.pdf Data dostępu: 20.02.2020
2. Golinowska S, Kocot E, Sowa A. Human resources in healthcare. Up-to-datetrends and projections. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie. 2013;11:125-147.
3. Renn-Żurek A. Interdyscyplinarny wymiar pielęgniarstwa. Ewaluacja kształcenia pielęgniarek i położnych. Wydawnictwo Akademii Humanistyczno Ekonomicznej w Łodzi; Łódź 2018, 5-9.
4. Phillips JM, Stalter AM. Integrating Systems Thinking Into Nursing Education. The Journal of ContinuingEducation in Nursing. 2016; 47 (9): 395-397.
5. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 9 maja 2012 r. w sprawie standardów kształcenia dla kierunków studiów: lekarskiego, lekarskodentystycznego, farmacji, pielęgniarstwa i położnictwa. Dziennik Ustaw 2012, pos.631. Dostepny online: isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20120000631. Data dostępu: 20.02.2020
6. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków prowadzenia studiów dla pielęgniarek i położnych, które posiadają świadectwo dojrzałości i ukończyły liceum medyczne lub szkołę policealną albo szkołę pomaturalną, kształcącą w zawodzie pielęgniarki i położnej (Dz.U. 2012 poz. 770 ).
7. Kózka M, Wrońska I, Kądalska E, Van Damme-Ostapowicz A. Europejskie kształcenie pielęgniarek. [w:] Wrońska I, Krajewska-Kułak E. (red.), Wybrane zagadnienia z pielęgniarstwa europejskiego. Lublin: Czelej; Lublin (in Polish). 2007.
8. Ciechaniewicz W. Pedagogika. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL. 2008: 180-181, 276-278.
9. Solorz T. Zmiany akademickiego systemu kształcenia pielęgniarek i położnych w Polsce w latach 1969-2009. Studium historyczno-edukacyjne. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Wydział Nauk o Zdrowiu. Praca doktorska; Poznań 2014: 26-27, 37-43, 49-54.
10. Solorz T. Kształcenie zawodowe pielęgniarek w ujęciu historycznym. Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu 2014; 4 (41): 298-304.
11. Wierzbicka I. Nursing - history and development of the profession. Journal of Education, Health and Sport. 2019; 9(9):121-129.
12. Karimi H, MasoudiAlavi N. Florence Nightingale: The Mother of Nursing. Nursing and Midwifery Studies. 2015; 4(2): e29475.
13. Kolasińska J, Gajek J, Panaszek B. Podobieństwa i różnice systemów kształcenia przeddyplomowego pielęgniarek w Polsce w latach 1945-2016 w aspekcie zasad obowiązujących w Unii Europejskiej. 2017: Dostępny online: http://phf.medlist. org/2018/04/24/04_2017_01/ Data dostępu: 13.02.2019
14. Rasińska R, Nowakowska I, Bańkowska A. Proces kształcenia pielęgniarek i położnych w świetle wybranych danych statystycznych. Pielęgniarstwo Polskie 2017; (64) 2017: 334-337.
15. Kaniewska-Iżycka J. Rozwój pielęgniarstwa w Polsce do roku 1950. Cz. II. Centrum Metodyczne Doskonalenia Nauczycieli i Średniego Szkolnictwa Medycznego, Warszawa 1988; 28-31.
16. Wrońska I. red. Polskie Pielęgniarstwo 1921-1939. Norbertinum; Lublin 1991, 31-37.
17. Majda A, Zalewska-Puchała J. Stuletnia tradycja kształcenia pielęgniarek w Krakowie. Problemy Pielęgniarstwa. 2012; 20(1): 92-101.
18. Marć M, Binkowska-Bury M, Penar-Zadarko B. Wymagania stawiane nauczycielom zawodu pielęgniarstwa – przeszłość, teraźniejszość, przyszłość. Problemy Pielęgniarstwa. 2008; 1 6(4): 405-408.
19. Ślusarska B, Zarzycka D, Dobrowolska B, et al. Nursing education in Poland – The pastand new development perspectives. Nurse Education in Practice. 2018; 31:118-125.
20. Fetlińska J. Kształtowanie się wyższego szkolnictwa pielęgniarskiego. W: Urbanek B, red. Zawód pielęgniarki na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. Warszawa: Wyd. Makmed, 2008. s. 407-408.
21. Łukasz-Paluch K, Franek G. Ruch zawodowy i przemiany w kształceniu podstawowym pielęgniarek na przełomie wieków. Problemy Pielęgniarstwa. 2008; 16(1,2): 173-180.
22. Majda A, Ziarko E, Zalewska-Puchała J. A consistent course of events or a series of coincidences: nursing in Poland from the 19th to the 21st century. Nursing Inquiry. 2015; 22(4): 359-370.
23. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 lipca 2019 r. w sprawie standardów kształcenia dla kierunków studiów: lekarskiego, lekarskodentystycznego, farmacji, pielęgniarstwa i położnictwa. (Dz.U. 2019 poz. 1573).
24. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 grudnia 2013 r. w sprawie wykazu dziedzin pielęgniarstwa oraz dziedzin mających zastosowanie w ochronie zdrowia, w których może być prowadzona specjalizacja i kursy kwalifikacyjne (Dz.U. 2013 poz. 1562 ).
25. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2016 r. w sprawie kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych (Dz.U. 2016 poz. 1761).
26. Mędrzycka-Dąbrowska W, Sebastian D, Andrzej B. Perception of barriers to postoperative pain management in elderly patients in Polish hospitals – a multicenter study. Journal of Nursing Management. 2016; 24(8):1049-1059.
27. Świadectwa szkolne Liceum Medycznego w Tychach z lat 1984-1989 oraz Świadectwa szkolne Liceum Medycznego w Katowicach z lat 1980-1985 – dokument własny.
28. Klapa W, Zych B, Oskędra I, Orzeł A. Kilka uwag o pedagogicznym kształceniu pielęgniarek w toku studiów licencjacko-magisterskich. Wyzwania współczesnego pielęgniarstwa. 2000 (30): 89-93.
29. Rżewska I. Społeczne problemy zawodu pielęgniarki. Instytut wydawczy CRZZ. Warszawa 1973: 40-3, 70-73, 104-108.
30. Maksymowicz A. Organizacja i metodyka pracy wychowawczej w szkole pielęgniarstwa. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich. Warszawa 1980: 9, 47-52, 85.
31. Indeks Medycznego Studium Zawodowego Nr 3 w Katowicach z lat: 1990-1992 – dokument własny.
32. Brayer A, Foley M, Doroszkiewicz A, et al. Job satisfactionamongmasters in nursingin central and east poland: a preliminarystudy. Family Medicine and PrimaryCareReviewJournal. 2017; 19(1): 7-11.
33. Belowska B, Iwanow L, Uchmanowicz I, Gotlib J. Rancare Rationing – MissedNursingCare: An International And Multidimensional Problem – Report On The First Training At Annual Training School – 2017 In Turku (Finland). 2018. Dostępny online: https://doi.org/10.20883/pielpol.2018.28 Data dostępu: 20.02.2020
34. Ministry of Foreign Affairs/Netherlands Enterprise Agency (2017). Polish Healthcare Sector. Aligning Dutch Smart Solutions to Polish Opportunities. Task Force Healthcare: The Netherlands. Dostepny online: https://www.tfhc.nl/wp-content/uploads/2017/12/TFHC-Market-Study-Poland-2017.pdf
35. Kosińska M, Niebrój L. The position of a leader nurse. Journal of Nursing Management. 2003; 11: 69-72.
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Prawa autorskie (c) 2020 Autorzy