Słowa kluczowe
pielęgniarki
wymiary duchowości
Abstrakt
WYBRANE UWARUNKOWANIA DUCHOWOŚCI WŚRÓD PIELĘGNIAREK
Wprowadzenie. Duchowość ma wielowymiarowy charakter, który nie pozostaje bez związku z działalnością zawodową pielęgniarek wykonujących zawód o charakterze opiekuńczym.
Cel pracy. Określenie wybranych uwarunkowań duchowości wśród pielęgniarek i ich związku z czynnikami społeczno-demograficznymi oraz religijnymi.
Materiał i metody. Badania przeprowadzono w 2018 r wśród 144 pielęgniarek/pielęgniarzy. Wszyscy ankietowani byli aktywni zawodowo. W badaniach wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego przy użyciu standaryzowanych narzędzi badawczych, tj: Kwestionariusz Samoopisu (KS), Skala Transcendencji Duchowej (STD) i Skala Brief RCOPE (SBR).
Wyniki. Stwierdzono, że wiek i staż pracy korelują dodatnio z postawą religijną (KS), p<0,05, Transcendencją Właściwą (STD), p<0,01 oraz pozytywną religijną strategią radzenia sobie ze stresem (KBR), p<0,01. Wykazano, także że deklaracja stosunku do wiary koreluje pozytywnie z podskalami kwestionariusza (KS), tzn. Postawą religijną (r=0,247, p<0,01), Wrażliwością etyczną (rho=0,230, p<0,01) i Harmonią (r=0,218, p<0,05). Ponadto silne korelacje stwierdzono z Transcendencją Właściwą (STD), r=0,405, p<0,01 oraz pozytywnymi religijnymi strategiami radzenia sobie ze stresem (SBR), r=0,505, p<0,01, a deklaracją stosunku do wiary.
Wnioski. Wymiary duchowości pozostają w istotnym związku z wiekiem, stażem pracy, deklaracją stosunku do wiary oraz pozytywnymi religijnymi strategiami radzenia sobie ze stresem. Predyktorami duchowości wśród pielęgniarek są miejsce zamieszkania, Otwartość Duchowa oraz negatywne religijne strategie radzenia sobie ze stresem.
Bibliografia
1. Attard J, Baldacchino D, Camilleri L. Nurses’ and midwives acquisition of competency in spiritual care: A focus on education. Nurse Educ. Today. 2014; 34: 1460-1466.
2. Timmins F, McSherry W. Editorial - Spirituality: The Holy Grail of contemporary nursing practice. J. Nurs. Manag. 2012; 20: 951-957.
3. Timmins F, Murphy M, Caldeira S, et al. Developing Agreed and Accepted Understandings of Spirituality and Spiritual Care Concepts among Members of an Innovative Spirituality Interest Group in the Republic of Ireland. J. Relig. 2016; 7(30): 1-15.
4. Narayanasamy A. The puzzle of spirituality: A guide to practical assessment. Br. J. Nurs. 2004; 13: 1140-1145.
5. Puchalski Ch, Vitillio R, Hull SK, et al. Improving the spirituals dimension of whole person care: Reaching national and international consensus. J Palliat Med. 2014; 7: 642-656.
6. Hussain D. Spirituality, religion and health: reflections and issues. Europe’s J. Psychol. 2011; 1: 187-197.
7. Cone PH, Giske T. Nurses’ comfort level with spiritual assessment: a study among nurses working in diverse healthcare settings, J. Clin. Nurs. 2017; 26(19-20): 3125- 3136.
8. Keenan PM, MacDermott C. Prayer and Religion Irish Nurses Caring for an Intellectually Disabled Child Who Has Died. J. Relig. 2016; 7(148): 1-6.
9. Pargament KI. Religious methods of coping: Resources for the conservation and transformation of significance. [w:] Shafranske EP, red. Religion and the clinical practice of psychology. Washington DC: American Psychological Association; 1996, s. 215-223.
10. Pargament KI, Ano GG, Wachholtz AB. The Religious Dimension of Coping: Advances in Theory, Research, and Practice. [w:]. Paloutzian R.F, Park CL, red. Handbook of the psychology of religion and spirituality. New York: Guilford Press; 2005, s. 479-495.
11. Heszen-Niejodek I, Gruszczyńska E. Wymiar duchowy człowieka, jego znaczenie w psychologii zdrowia i jego pomiar. Prz. Psychol. 2004; 47(1): 15-31.
12. Piotrowski J, Skrzypińska K, Żemojtel-Piotrowska M. Skala transcendencji duchowej. Konstrukcja i walidacja. Rocz. Psychol. 2013; 16(3): 451-467.
13. Jarosz M. Skala Religijnego Radzenia Sobie – wersja skrócona (Brief RCOPE). [w:] Jarosz M, red. Psychologiczny pomiar religijności. Lublin. Towarzystwo Naukowe KUL; 2011, s. 293-316.
14. Piedmont R. Does spirituality represent the sixth factor of personality? Spiritual transcendence and the Five-Factor Model. J Pers. 1999; 67(6): 985-1013.
15. Pargament KI, Koenig HG, Perez LM. The many methods of religious coping: development and initial validation of the RCOPE. J Clin Psychol. 2000; 56(4): 519-543.
16. McSherry W, Ross L. Nursing. [w:]. Cobb M, Puchalski CM, Rumbold B, red. Textbook of Spirituality in Health Care. New York: Oxford University Press; 2012, s. 70-83.
17. McSherry W, Jamieson S. The qualitative findings from an online survey investigating nurses’ perceptions of spirituality and spiritual care. J. Clin. Nurs. 2013: 22: 3170- 3182.
18. Schep-Akkerman A, van Leeuwen R. Spirituele zorg: vanzelfsprekend, maar nietvanzelf (Spiritual care: obvious, but not natural). Tijdschrift voor Verpleegkundigen. 2009; 119: 34-39.
19. Pargament, KI, Koenig, HG, Tarakeshwar N, Hahn J. Religious coping methods a as predictors of psychological, physical, and spiritual outcomes among medically ill elderly patients: A two-year longitudinal study. J. Health Psychol. 2004; 9: 713-730.
20. Harrison MO, Koenig HG, Hays JC. The epidemiology of religious coping: A review of recent literature. (special issue: Religion and psychiatry). Int. Rev. Psychiatry. 2001; 13(2): 86-93.
21. Piedmont R. Does spirituality represent the sixth factor of personality? Spiritual transcendence and the Five-Factor Model. J. Personal. 1999; 67(6): 985-1013.
22. MacDonald D, Friedman H. Assessment of humanistic, transpersonal and spiritual constructs: State of the science. J. Humanist. Psychol. 2002; 42: 102-125.
23. Holland J, Neimeyer RA. Reducing the risk of burnout in end-of-life care settings: The role of daily spiritual experiences and training. Palliat Support Care. 2005; 3: 173-181.
24. Talik E, Szewczyk L. Ocena równoważności kulturowej religijnych strategii radzenia sobie ze stresem na podstawie adaptacji kwestionariusza RCOPE – Kennetha I. Pargamenta. Prz. Psychol. 2008; 51(4): 513-538.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2021 Autorzy