Sposób żywienia i umiejscowienie kontroli zdrowia w grupie studentów medycyny
DOI:
https://doi.org/10.12923/Słowa kluczowe:
umiejscowienie kontroli zdrowia, sposób żywienia, młodzież akademickaAbstrakt
SPOSÓB ŻYWIENIA I UMIEJSCOWIENIE KONTROLI ZDROWIA W GRUPIE STUDENTÓW MEDYCYNY
Wstęp. Istotną rolę w wyborze zachowań zdrowotnych pełni umiejscowienie kontroli zdrowia. Charakteryzuje się ono przekonaniem i możliwością wpływania na stan zdrowia oraz jego poprawę w wymiarach: wewnętrznym i zewnętrznym. Sposób żywienia jest zasadniczym elementem utrzymania zdrowia na każdym etapie rozwoju osobniczego, a nawyki żywieniowe reprezentowane w wieku młodości często rzutują na kolejne etapy życia. Młodzież akademicka jest grupą szczególnie narażoną na występowanie zachowań antyzdrowotnych.
Cel pracy. Ustalenie związku między sposobem żywienia a umiejscowieniem kontroli zdrowia wśród studentów medycyny.
Materiał i metoda. Badaniami objęto grupę 104 osoby w wieku 24-27 lat studentów VI roku Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Lublinie oraz II Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Warszawie. Badania przeprowadzono przy użyciu Wielowymiarowej Skali Umiejscowienia Zdrowia (MHLC) wersja B wg. Z. Juczyńskiego, która bada zgeneralizowane oczekiwanie w trzech wymiarach umiejscowienia kontroli zdrowia: wewnętrznym, wpływu innych, przypadku. Sposób żywienia badanych oceniano na podstawie Punktowej oceny żywienia wg. Starzyńskiej z modyfikacją własną.
Wyniki. Wyniki badań wskazują, że w badanej grupie studentów wewnętrzny wymiar kontroli zdrowia ma największy wpływ na zdrowie. Dla mężczyzn wszystkie trzy wymiary miały wyższą wagę. Studenci pochodzący z rejonów wiejskich przypisywali wyższa wagę wewnętrznemu wymiarowi kontroli zdrowia, natomiast badani mieszkający podczas studiów w domu rodzinnym przypisują wyższa wagę wpływowi innych na zdrowie. Analiza statystyczna wykazała słaba korelacje ujemna pomiędzy ocena żywienia a wewnętrzna kontrolą zdrowia (r=-0,19; p=0,05).
Wnioski. W badanej grupie studentów dominuje wewnętrzne umiejscowienie kontroli zdrowia.
Bibliografia
1. Wrzesińska MA, Opuchlik K, Kocur J. Ocena umiejscowienia kontroli zdrowia u chorych na stwardnienie rozsiane. Post Psychiatr Neurol. 2008; 17(4): 313-318.
2. Basińska MA, Maćkowska P, Listwan A. Przekonania o umiejscowieniu kontroli zdrowia u chorych na cukrzycę typu 1 a zachowania zdrowotne. Diabetol Prakt. 2011; 12(4): 151-159.
3. Rotter JB. Poczucie wewnętrznej versus zewnętrznej kontroli wzmocnień. Nowiny Psychol. 1990; 5-6: 59-70.
4. Fiszer K, Sobów T. Związek umiejscowienia kontroli zdrowia z depresyjnością studentów uczelni medycznej. MONZ. 2013; 19(3): 294-299.
5. Ogińska- Bulik N. Zasoby osobiste w radzeniu sobie ze stresem. Zeszyty Naukowe WSHE. 2008; 8(13): 93-103.
6. Dolińska- Zygmunt G. Elementy psychologii zdrowia. Wrocław: Wyd. UW; 1996.
7. Juczyński Z. Przekonania i oczekiwania wyznacznikami zachowań związanych ze zdrowiem. [w:] Zasoby osobiste i społeczne sprzyjające zdrowiu jednostki. Juczyński Z, Ogińska- Bulik N. (red.). Łódź: Wyd. UŁ; 2003: 49-61.
8. Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. PTP, Warszawa 2001.
9. Jachimowicz V, Gawłowicz K, Juszczak K. Poczucie własnej skuteczności i umiejscowienie kontroli zdrowia a palenie papierosów wśród pielęgniarek. Prz Lek. 2011; 68(10): 879-882.
10. Wojtczak A. Zdrowie publiczne wyzwaniem dla systemów XXI wieku. Warszawa: PZWL; 2009.
11. Lisicki T, Walentynkiewicz A. Żywienie jako przejaw stylu życia studentów kończących studia, [w:] Prozdrowotny styl życia. Uwarunkowania społeczne. Lisicki T, Wilk B, Walentynkiewicz A. (red.), Gdańsk: AWFiS: 2005.
12. Gawęcki J, Hryniewiecki L. (red.) Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Warszawa: Wyd, Naukowe PWN; 2000.
13. Bandura A. Health Promotion by Socjal-Cognitive Means. Health Educ Behav. 2004; 31: 143-164.
14. Kościelak R. Poczucie umiejscowienia kontroli i przekonania o własnej skuteczności w zdrowiu i chorobie. Kraków: Impuls; 2010: 46.
15. Norma P, Bennet P. Health locus of control. In: Predicting health behaviour. Ed Conner M, Norman P, Open Uniwersity Press. Buckingham 1996: 62-94.
16. Schwarzer R. Social-cognitive factors in changing health-related behavior. Curr Dir in Psychol Sci 2001; 10: 47-51.
17. Bishop GD. Psychologia zdrowia. Wrocław: Astrum; 2000.
18. Czarnecka M, Cierpiałkowska L. Naukowe a subiektywne koncepcje zdrowia i choroby wśród studentów i ich determinanty. Now Lek. 2007; 76(2): 161-165.
19. Strzelecki W, Cybulski M, Strzelecka M. Rola poczucie umiejscowienia kontroli w kształtowaniu wybranych zachowań zdrowotnych adolescentów. Now Lek. 2009; 78(1): 18-22.
20. Olędzka R, Kozłowska B, Wiśniewska J, i wsp. Ocena jakościowa i ilościowa sposobu żywienia studentów Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej w Warszawie w zależności od roku studiów i miejsca zamieszkania w latach 1997/1998 i 1999/2000. Bromat Chem Toksykol. 2002; 35(4): 315-322.
21. Krajewska A, Słowiek-Gabryelska A. Ocena jakości żywienia studentów pierwszego roku zdrowie publicznego US. Zesz Nauk U Szczec. Prace Instytutu Kultury Fizycznej 2008; 25: 5-13.
22. Rasińska R. Nawyki żywieniowe studentów w zależności od płci. Now Lek. 2012; 81(4): 354-359.
23. Misiarz M, Malczyk E, Złoteńska-Synowiec M, i wsp. Ocena zachowań żywieniowych studentów kierunków medycznych i niemedycznych z województwa świętokrzyskiego. Piel Zdr Pub. 2013 3(3): 265-272.
24. Basińska MA, Zalewska-Rydzkowska D, Junik R, i wsp. Przewidywanie stosowania się do zaleceń dietetycznych przez chorych na cukrzycę typu 1 – związek z umiejscowieniem kontroli zdrowia. Diabetol Prakt. 2007; 8(11): 419-424.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2014 Honorata Piasecka, Grzegorz Nowicki, Barbara Ślusarska (Autor)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
