Słowa kluczowe
health needs
health care
Abstrakt
POTRZEBY OSÓB STARSZYCH W ZAKRESIE OPIEKI ZDROWOTNEJ – KONTEKSTY
Cel pracy. Celem pracy było ukazanie potrzeb osób starszych w zakresie opieki zdrowotnej w kontekście ich zmian uwarunkowanych procesami demograficznymi. W analizach uwzględniono także prognozowane zmiany demograficzne oraz szerszy kontekst m.in. społeczny i kulturowy.
Materiał i metodyka. Analizie metodami statystyki opisowej poddano dane statystyczne, demograficzne i medyczne, ze szczególnym uwzględnieniem populacji powyżej 65. roku życia. Do analiz zaklasyfikowano także literaturę poruszającą kwestie osób starszych. Ze względu na obszerną rozpiętość tematyczną, wyselekcjonowano treści dotyczące potrzeb zdrowotnych seniorów oraz dynamiki ich zmian, a następnie przeprowadzono analizę skutków tych zmian, ze szczególnym uwzględnieniem populacji powyżej 65. roku życia.
Wyniki. Dynamika zmian w populacji powyżej 65. roku życia w Polsce w analizowanych latach (2011-2015) miała tendencję wzrostową (o 14,12%). Szacuje się, że tendencja ta utrzyma się jeszcze przez 35 lat (2015-2050). Odsetek populacji 65+ w 2015 roku wynosił 15,81%, a prognozowany na 2020 i 2050 rok – odpowiednio – 18,87% i 32,69%. Na ostateczny kształt zapotrzebowania na opiekę zdrowotną wpływają nie tylko czynniki demograficzne i chorobowe, ale również społeczno-kulturowe. Brak akceptacji dla procesu starzenia się, starości i śmierci nie buduje przestrzeni dla kultury, w której opieka nad osobami starszymi jest naturalną częścią życia. Coraz częściej, z różnych powodów rodzina nie podejmuje sprawowania opieki nad osobą starszą. Brak uwzględnienia tych powodów, ich złożoności a tym samym brak prób ich zmiany, może skutkować zwiększonym zapotrzebowaniem na opiekę instytucjonalną.
Bibliografia
1. Szczerbińska K, Pietryka A. Rozwój geriatrii w krajach europejskich – jakość kształcenia i opieki geriatrycznej (część 2). Gerontologia Polska. 2008; 16(3): 137– 148.
2. Klein JT. Evaluation of Interdisciplinary and Transdisciplinary Research: A Literature Review. American Journal of Preventive Medicine. 2008; 35 (2): 116–123.
3. Chabior A, Fabiś A, Wawrzyniak JK. Starzenie się i starość w perspektywie pracy socjalnej. Warszawa: Wyd. Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich; 2014.
4. Population Division of the Department of Economic and Social Affairs of the United Nations Secretariat (ONZ, Departament Spraw Gospodarczych i Społecznych, Wydział do spraw Ludności) za lata 1950–2050, World Population Prospects: The 2010, Volume II: Demographic Profiles.
5. Bank Danych Lokalnych – Główny Urząd Statystyczny: http://www.stat.gov.pl/gus. Dostęp 03.10.2016 rok.
6. Wróblewska W. Długowieczność i zmiany maksymalnego trwania życia – wyzwania dla statystyki. [w:] Wiadomości Statystyczne. Główny Urząd Statystyczny, Polskie Towarzystwo Statystyczne. Warszawa: 2012; 11 (618).
7. Mossakowska M, Więcek A, Błędowski P. Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. PolSenior. Poznań: Termedia Wydawnictwa Medyczne; 2012.
8. Jóźwiak J, Kotowska IE. Przewidywane zmiany liczby i struktury wieku ludności w Polsce do 2035 roku i ich skutki ekonomiczne. Instytut Statystyki i Demografii, Szkoła Główna Handlowa. Narodowa Rada Rozwoju; 1–11.
9. De Rigne LA, Ferrante S. The Sandwich Generation: A Review of the Literature. Florida Public Health Review. 2012; 9: 95–104.
10. Luciak M. Fizjopatologia wieku podeszłego. Polskie Archiwum Medycyny Wewnętrznej. Zeszyt Specjalny. 2004: 121–123.
11. Kocemba J. Problemy wieku podeszłego. [w:] Latkowski JB, Lukas W. red. Medycyna rodzinna. Repetytorium. Warszawa: Wyd. Lekarskie PZWL; 2007.
12. Barcikowska M. i wsp. Problemy zdrowia publicznego w kontekście starzenia się populacji Polski. Raport. Postępy Psychiatrii i Neurologii. 2006; 15 (3): 203–211.
13. Rudowski R. i wsp. Uwarunkowania realizacji programu badawczo–rozwojowego Ambient Assisted Living (AAL) w Polsce – komfortowe funkcjonowanie osób starszych w społeczeństwie informacyjnym. Warszawa: grudzień 2007: http:// www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/839d6a7d0d70ad557aea38776241f200. pdf. Dostęp 26.09.2016 rok.
14. Derejczyk J. Postępowanie z chorymi w starszym wieku. Lekarz Rodzinny – opieka nad osobami starszymi. 2007; XII, Dodatek – marzec: 4–8.
15. Wojszel B, Bień B. Rozpowszechnienie wielkich zespołów geriatrycznych w populacji osób w późnej starości – wyzwanie dla podstawowej opieki zdrowotnej. Przegląd Lekarski. 2002; 59, 4–5: 216–221.
16. Kerr D, Wilkinson H. Jak zapewnić osobom starszym dobrą opiekę nocną. Praktyczne metody do wykorzystania w klinikach i domach opieki. Warszawa: Wyd. Fraszka Edukacyjna; 2013.
17. Bogusz R. Wsparcie pacjenta geriatrycznego w różnych sytuacjach życiowych. [w:] Kachaniuk H, red. Pielęgniarska opieka nad osobami starszymi. Poradnik aktualizowany. Warszawa: Spółka Wydawnicza Josef Raabe; 2008: 3–12.
18. Woźniak B. Problematyka psychospołecznej aktywności osób starszych w polskich czasopismach popularnych dotyczących zdrowia. Gerontologia Polska. 2007; 15, 1–2: 7–13.
19. Zboina B, Ślusarska B. Wybrane aspekty opieki długoterminowej. Ostrowiec Świętokrzyski: Wyd. Stowarzyszenie „Nauka Edukacja Rozwój”; 2009.
20. Drageset J, Espehaug B, Kirkevold M. The Impact of Depression and Sense of Coherence on Emotional and Social Loneliness Among Nursing Home Residents Without Cognitive Impairment – a Questionnaire Survey. Journal of Clinical Nursing. 2012; 21: 965–974.
21. Halicka M. Historyczna zmienność traktowania starości. Gerontologia Polska, 1995; 3, 3–4: 42–44.
22. Dziewulska J. Opieka nad ludźmi starymi dawniej i współcześnie. Magazyn Pielęgniarki i Położnej. 1998; 5: 33–34.
23. Zych AA. Człowiek wobec starości. Szkice z gerontologii społecznej. Katowice: Biblioteka Pracownika Socjalnego; 1999.
24. Specjalizacje deficytowe: geriatrzy o swojej dziedzinie. Rynek Zdrowia: http:// www.rynekzdrowia.pl/Geriatria/Specjalizacje-deficytowe-geriatrzy-o-swojej-dziedzinie,111597,33.html. Dostęp 16.08.2011.
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Prawa autorskie (c) 2016 Autorzy