Wpływ poziomu empatii na postrzeganie relacji pielęgniarka-pacjent z innego obszaru kulturowego
Słowa kluczowe:
pielęgniarstwo transkulturowe, opieka, empatiaAbstrakt
WPŁYW POZIOMU EMPATII NA POSTRZEGANIE RELACJI PIELĘGNIARKA-PACJENT Z INNEGO OBSZARU KULTUROWEGO
Wstęp. Sytuacja geopolityczna, migracje ludności sprawiają, że pielęgniarki mają coraz częściej kontakt z pacjentami z innego kręgu kulturowego, religijnego. Stanowi to rodzaj wyzwania dla tej grupy zawodowej, która z racji pełnionych funkcji najdłużej pozostaje w kontakcie z pacjentami z omawianej grupy.
Braki w wiedzy dotyczącej podstawowych wiadomości o odmiennościach kulturowo-religijnych, kierowanie się stereotypami oraz koncentracja na emocjach związanych z kontaktem utrudniają sprawowanie profesjonalnej opieki.
Cel pracy. Celem pracy była próba oceny zależności pomiędzy poziomem empatii a oceną relacji pielęgniarka- pacjent z innego obszaru kulturowego.
Materiał i metody. Badaniami objęto 167 pielęgniarek pracujących w dwóch szpitalach na terenie małopolski. W pracy posłużono się dwoma narzędziami badawczymi, kwestionariuszem skali empatii autorstwa A. Mehrabiana i N. Epsteina oraz metodą sondażu diagnostycznego.
Wyniki i wnioski. Osoby badane doświadczały trudności w nawiązaniu relacji z pacjentami z innego kręgu kulturowego/religijnego; co najczęściej wiązało się z brakiem wiedzy (19,8%) oraz barierą w komunikowaniu się (19,2%). Blisko połowa badanych pielęgniarek deklarowała pozytywne emocje związane z osobą pacjenta wyznającego inną religię. Bezpośredni kontakt z chorymi będącymi różnych wyznań/kultur wpłynął na podwyższenie poziomu lęku (19,8%), pojawienie się wrogości i zamknięcia (13,8%) oraz odrzucenia (9%). Poziom empatii u zdecydowanej większości badanych kształtował się na poziomie średnim (76,6%). Ze względu na zbyt małe zróżnicowanie wyników poziomu empatii, nie wykazano zależności pomiędzy zmienną a postrzeganiem osób pochodzących z innego obszaru kulturowego/religijnego.
Dalsze uzupełnianie wiedzy na temat opieki nad pacjentami rożnych wyznań oraz stworzenie procedur postępowania z pacjentem pochodzącym z innego kręgu kulturowego byłoby pomoce w sprawowaniu profesjonalnej opieki pielęgniarskiej.
Bibliografia
1. Grzesiuk L, red. Jak pomagać sobie, rodzinie i innym. Warszawa: PWN; 1995: 44-50, 92-99.
2. Rembowski J. Empatia i sposoby jej badania. Kwartalnik Pedagogiczny. 3- 4: 107-120.
3. Kuduk M. Traktować ludzi jak ludzi. Magazyn Pielęgniarki i Położnej, 2006; 3:
4. Motyka M. Empatia a studia pielęgniarskie. Sztuka Leczenia. 2006; 1- 2: 33-38.
5. Ślusarska B, Zarzycka D, Zahradniczek K, red. Podstawy Pielęgniarstwa. Tom I. Warszawa: PZWL; 2011, s. 68- 73.
6. Janus B, Szalczyńska K. Wpływ etniczności i kultury na opiekę zdrowotną. Pielęgniarstwo 2000. 1997; 4: 16-19.
7. Janus B. Istota pielęgniarstwa trans kulturowego M. Leininger. [w:] Zahradniczek K, red. Pielęgniarstwo. Podręcznik dla studiów medycznych. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2004.
8. Majda A, Zalewska-Puchała J. Wrażliwość międzykulturowa w opiece pielęgniarskiej. Problemy Pielęgniarstwa. 2011; 2: 253- 257.
9. Spiro H. The practice of empathy. Academic Medicine. 2009; 89: 9.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2012 Beata Ogórek-Tęcza, Alicja Kamińska, Monika Matusiak, Renata Skupnik (Autor)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
