Słowa kluczowe
sprawność funkcjonalna
rehabilitacja
pielęgniarstwo
Abstrakt
OCENA SPRAWNOŚCI OSÓB PO UDARZE MÓZGU W WIEKU PRODUKCYJNYM W CZASIE PANDEMII COVID-19
Cel pracy. Wczesna rehabilitacja neurologiczna jest niezbędna do odzyskania sprawności funkcjonalnej i uzyskania optymalnego poziomu niezależności, szczególnie w okresie trwania pandemii COVID-19. Celem pracy była ocena sprawności funkcjonalnej pacjentów w wieku produkcyjnym po udarze krwotocznym lub niedokrwiennym mózgu przyjmowanych do oddziału rehabilitacji neurologicznej oraz ocena czynników dodatkowych mających wpływ na skuteczność rehabilitacji neurologicznej.
Materiał i metody. Badaną grupę stanowiło 89 pacjentów przyjmowanych do oddziału rehabilitacji neurologicznej. Kryterium kwalifikującym do badanej grupy był wiek 25-55 lat (osoby aktywne zawodowo) oraz przebycie udaru krwotocznego lub niedokrwiennego mózgu. Oceny sprawności funkcjonalnej dokonano przy użyciu skali Barthel oraz testu do oceny sprawności funkcji ręki NHPT (Nine Hole Peg Test). Dane socjodemograficzne uzyskano z analizy dokumentacji medycznej. Badanie przeprowadzono w pierwszy i ostatni dzień pobytu.
Wyniki. Odnotowano istotny wpływ wieku na rodzaj udaru, osoby z udarem niedokrwiennym były istotnie statystycznie starsze od osób z udarem krwotocznym (50±5 lat), w porównaniu z osobami z udarem krwotocznym (46±8 lat). Stwierdzono zależność czasu pobytu w oddziale od wieku pacjenta, im starszy pacjent tym dłuższy czas hospitalizacji. W testach oceniających sprawność funkcji ręki uzyskano w całej badanej grupie istotną statystycznie poprawę. Wykazano zależność poprawy sprawności funkcjonalnej od płci. Osoby chore na cukrzycę uzyskiwały statystycznie gorsze wyniki (Me=28 vs Me=21).
Wnioski. 1. Osoby starsze po udarze mózgu potrzebują więcej czasu na rehabilitację. 2. Istnieje potrzeba prowadzenia intensywniejszej rehabilitacji u osób chorych na cukrzycę. 3. Wskazana jest dłuższa rehabilitacja dla mężczyzn niezależnie od typu przebytego udaru.
Bibliografia
1. Kałużny K, Kałużna A, Kochański B, et al. The influence of neurological rehabiliation on the functioning of patients after ischemic stroke – a retrospective analysis. Journal of Education. Health and Sport. 2016; 6(12): 38-52.
2. Kim SR, Yoo SH, Kim HY, et al. J Predictive Model for Quality of Life in Patients 1 Year After First Stroke. Cardiovasc. Nurs. 2021; 36(5): E60-E70. PMID: 33811204; eb.b.ebscohost.com/ehost/ [24 May 2021]
3. Campbell S, Greenwood M, Prior S, et al. Purposive sampling: complex or simple? Research case examples. J. Res. Nurs. 2020; 25(8): 652-661. https://pubmed.ncbi. nlm.nih.gov/26679568/ [16 May 2021]
4. Sidaway M, Głowacka-Popkiewicz J, Krawczyk M. Early upper limb physiotherapy in stroke patients. Questions without answers. Post Rehab. 2017; 1: 37-47.
5. Wójcik G, Piskorz J, Bulikowski W. Clinimetric methods of assessing patients after stroke in planning rehabilitation in adult population. Hygeia Public Health. 2015; 50(1): 54-58.
6. Kilic M C, Calik BB, Cobankara V, et al. The Relationship Between Hand Function and Activity Performance in Patients with Rheumatoid Arthritis. EJMI. 2018; 2(3): 161-167. https://www.ejmi.org/pdf/The%20Relationship%20Between%20Hand%2 [16 May 2021]
7. Uchino K, Kolikonda MK, Brown D, et al. Decline in Stroke Presentations During COVID-19 Surge Stroke. 2020; 51: 2544-2547. https://doi.org/10.1161/ STROKEAHA.120.030331 Originally published18 Jun 2020.
8. Diener HCh, Hankey GJ. Primary and Secondary Prevention of Ischemic Stroke and Cerebral Hemorrhage: JACC Focus Seminar. Am Coll. Cardiol. 2020; 7(15): 1804-1818. http://web.a.ebscohost.com/ehost/detail/[19 June 2021]
9. Oikarinen A, Engblom J, Kääriäinen M, et al. The effects of Risk Factor‐Targeted Lifestyle Counselling Intervention on working‐age stroke patients’ adherence to lifestyle change. Scand. J. Caring Sc. 2017; 31(3): 555-565. https://pubmed.ncbi.nlm. nih.gov/27500383/ [16 May 2021]
10. Nascimento LR, Scianni AA, Ada L. Predictors of return to work after stroke: a prospective, observational cohort study with 6 months follow-up. Disabil. Rehabil. 2021; 43 (4): 525-529. http://web.b.ebscohost.com/ehost/detail/detail?[23 May 2021]
11. Guzik A, Kwolek A, Drużbicki M, et al. Return to work after stroke and related factors in Poland and abroad: A literature review. Work. 2020; 65(2): 447-462.
12. Angerova Y, Marsalek P, Chmelova I, et al. Cost and cost-effectiveness of early inpatient rehabilitation after stroke varies with initial disability: the Czech Republic perspective. Int. J. Rehabil. Res. 2020; 43(4): 376-382. http://web.b.ebscohost.com/ ehost/results?[26 May2021]
13. Yen HC, Jeng J Sh, Chuang WY, et al. Is early mobilization associated with functional improvement in acute middle cerebral artery ischemic stroke treated with recombinant tissue plasminogen activator? A proof of concept and retrospective single-center study. Signa Vitae. 2021; 17(2): 174-180. http://web.a.ebscohost.com/ ehost/detail/detail? [26 May 2021]
14. Cecchi F, Germanotta M, Macchi C, et al. Age is negatively associated with upper limb recovery after conventional but not robotic rehabilitation in patients with stroke: a secondary analysis of a randomized-controlled trial. J. Neurol. 2021; 268(2): 474-483. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32844309/ [16 May 2021]
15. Wang Y, Peng Q, Guo J, et al. Age-Period-Cohort Analysis of Type-Specific Stroke Morbidity and Mortality in China. Circ. J. 2020; 84(4): 662-669. http:// web.a.ebscohost.com/ehost/results [19 June 2021]
16. Chau PH, Woo J, Goggins WB, et al. Trends in stroke incidence in Hong Kong differ by stroke subtype. Cerebrovasc. Dis. 2011; 31(2): 138-146. https://pubmed.ncbi.nlm. nih.gov/21135549/[16 May 2021]
17. Hofman J, Hoffman A, Ozdarska K. Repository Upper limb rehabilitation after stroke. Ceon. 2017: 161-180.
18. Guillén-Climent S, Garzo A, Muñoz-Alcaraz MN et al. A usability study in patients with stroke using MERLIN, a robotic system based on serious games for upper limb rehabilitation in the home setting. J. Neuroeng. Rehabil. 2021; 18(1): 41. http:// web.a.ebscohost.com/ [19 June 2021]
19. Cucchiara B, Elm J, Easton JD, et al. Disability After Minor Stroke and Transient Ischemic Attack in the POINT Trial. Stroke. 2020; 51(3): 792-799. https://pubmed. ncbi.nlm.nih.gov/32078486/ [16 May 2021]
20. El-Hajj M, Salameh P, Rachidi S, et al. Cigarette and Waterpipe Smoking are Associated with the Risk of Stroke in Lebanon. Epidemiol. Glob Health. 2019; 9(1): 62-70. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30932392/ [28 June 2021]
21. Pan B, Jin X, Jun L, et al. The relationship between smoking and stroke: A meta-analysis Medicine (Baltimore). 2019; 8(12): 14872. https://pubmed.ncbi.nlm.nih. gov/30896633/[28 June 2021]
22. Trejo JM, Galán G. Stroke as a complication and prognostic factor of COVID-19. Neurologia. 2020; 35(5): 318-322. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/ PMC7256525/ [16 May 2021]
23. Le Danseur M. Stroke Rehabilitation Early upper limb physiotherapy in stroke patients. Crit. Care Nurs. Clin. North Am. 2019; 32(1): 97-108. https://pubmed.ncbi. nlm.nih.gov/32014164/ [16 May 2021].
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2023 Autorzy