Słowa kluczowe
udar mózgu
pacjent
patomechanizm udaru
badania ankietowe
Abstrakt
OCENA JAKOŚCI ŻYCIA PACJENTÓW PO PRZEBYTYM UDARZE MÓZGU
Cel. Analiza jakości życia pacjentów po udarze mózgu leczonych na Oddziale Neurologii w Powiatowym Szpitalu Specjalistycznym.
Materiał i metodyka. Badaniem objęto 80 osób po przebytym udarze mózgu leczonych w Oddziale Neurologii Powiatowego Szpitala Specjalistycznego. Do badań wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, technikę ankiety oraz wystandaryzowane narzędzie badawcze: polską wersję kwestionariusza ankiety Skali Jakości Życia po Udarze Mózgu (SJŻUM), autorstwa Williams i wsp. Skala obejmowała 12 podskal oraz wynik ogólny, z których wszystkie mieściły się zakresie 1-5 pkt. – wyższym wynikom odpowiadała wyższa jakość życia. Weryfikacji różnic między zmiennymi dokonano przy użyciu nieparametrycznych testów. Przyjęto poziom istotności p < 0,05.
Wyniki. Jakość życia pacjentów po udarze mózgu jest na poziomie 2,64 pkt czyli poniżej przeciętnej, za którą przyjęto środek skali 1-5pkt. Ogólna jakość życia była wyższa wśród kobiet (3,02) niż wśród mężczyzn (2,39). Pacjenci po udarze niedokrwiennym posiadali istotnie wyższą jakość życia (na poziomie 2,83) niż pacjenci po udarze krwotocznym (na poziomie 2,23).
Wnioski. Problemem chorych po udarze mózgu jest nie tylko ograniczenie sprawności ruchowej będące następstwem niedowładu. Identyfikacja zaburzeń bio-psycho-społecznych i pomoc w ich przezwyciężaniu może diametralnie zmienić sytuację chorego. Ocena jakości życia jest zadaniem koniecznym, ponieważ umożliwia ocenę stanu chorego, nie tylko pod kątem skuteczności terapii, ale przede wszystkim pod względem możliwości poprawy jakości funkcjonowania chorego, w aspekcie psychicznym oraz społecznym.
Bibliografia
1. Kukielczak A. Rozwój zainteresowania w naukach medycznych badaniami nad jakością życia. Przegląd epid. 2012: 66, 539-554.
2. Kasprzak E. Poczucie jakości życia osób bezrobotnych pięć lat temu a obecnie. Badania porównawcze. [w:] Bańka A, red. Psychologia jakości życia. Poznań: WSWPS; 2005, s. 135-150.
3. Wołowicka L. Jakość życia w naukach medycznych. Poznań: Dział Wydawnictw Uczelnianych Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego; 2001.
4. Nowak S, Prędota-Panecka H, Błaszczyk B, i wsp. Czynniki ryzyka udarów mózgu w materiale własnym. Neurologia i Neurochirurgia Polska. 2005, 39(4): 228-229.
5. Williams LS, Weinberger M, Harris LE, et al. Development of Stroke-Specfic Quality of Life Scale. Stroke. 1999, 30: 1362-1369.
6. Bejer A, Kwolek. Polska adaptacja kulturowa skali Stroke-Specific Quality of Life. Postępy Rehabilitacji. 2009; 1: 41-46.
7. Bejer A. Validation analysis of polish version of the Stroke-Specific Quality of Life Scale. New clinimetrics methods in physiotherapy. Krakow-Rzeszow-Zamość: Konsorcjum Akademickie; 2010, s. 163-183.
8. Mazur R, Świerkocka-Miastkowska M. Diagnostyka wczesnego okresu udaru mózgu. Choroby serca i naczyń. 2005; 2(3): 136.
9. Brola W, Węgrzyn W. Jakość życia po udarze mózgu. Studia Medyczne Akademii Świętokrzyskiej. 2006;3:161-167.
10. Kolan M. Zaburzenia funkcji poznawczych a choroby niedokrwienne mózgu. [w:] Nowakowski P, red. Neurokognitywistyka w patologii i zdrowiu. Szczecin: PUM; 2009-2011, s. 94-105.
11. Brola W, Fudala M, Przybylski W, Czernicki J, Profilaktyka późnych powikłań udaru mózgu. Studia Medyczne. 2008; 9: 21-26.
12. Kuczyńska-Zardzewiały A, Członkowska A. Co należy wiedzieć o udarze mózgu. Poradnik dla pacjentów i ich rodzin oraz wszystkich zainteresowanych. Sekcja Chorób Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. Broszura s. 16-18. www.fum.info.pl.
13. Hopman WM, Verner J. Quality of life during and after inpatient stroke rehabilitation. Stroke. 2003; 34: 801-805.
14. Maliszewska M. Czynniki ryzyka wystąpienia udarów niedokrwiennych mózgu. Przewodnik Lekarski. 2007; 7: 7-12.
15. Mazur R, Świerkocka-Miastkowska M. Diagnostyka wczesnego okresu udaru mózgu. Choroby serca i naczyń. 2005; 2(3): 136.
16. Rykała J, Kwolek A. Wpływ wybranych czynników na jakość życia oraz stan funkcjonalny pacjentów po udarze mózgu. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego. 2009; 4:384-391.
17. Baumann M, Couffignal S, Le Bihan E, Chau N. Life satisfaction two-years after stroke onset: the effects of gender, sex occupational status, memory function and quality of life among stroke patients (Newsqol) and their family caregivers (Whoqol-bref) in Luxembourg. BMC Neurology. 2012;12(1):105-115.
18. Zawadzka J, Bejer A, Kwolek A. Wpływ wybranych czynników społecznodemograficznych na jakość życia pacjentów po udarze mózgu – doniesienie wstępne Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie. 2014; 1: 36-46.
19. Carod-Artal J, Egido JA, Gonzalez JL, de Seijas V. Quality of life among stroke survivors evaluated 1 year after stroke. Experience of a stroke unit. Stroke. 2000; 31: 2995-3000.
20. Bielecki A, Żmudzka-Wilczek E, Opara J, Mehlich K. Ocena jakości życia osób po udarze mózgu przy pomocy skali S.A.-SIP 30. Część 1. Zeszyty Metodyczno-Naukowe. Katowice: Wydawnictwo AWF. 2006; 20: 71-83.
21. Pasek J, Opara J, Pasek T, Sieroń A. Ocena czynności życia codziennego w zależności od podtypu przebytego udaru niedokrwiennego mózgu i przeprowadzonej wczesnej rehabilitacji. Udar Mózgu. 2009; 11(2): 41-49.
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Prawa autorskie (c) 2018 Autorzy