Aktywność fizyczna nastolatków w profilaktyce chorób cywilizacyjnych
DOI:
https://doi.org/10.2478/pielxxiw-2018-0025Słowa kluczowe:
aktywność fizyczna, nastolatki, profilaktyka chorób cywilizacyjnychAbstrakt
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA NASTOLATKÓW W PROFILAKTYCE CHORÓB CYWILIZACYJNYCH
Wprowadzenie. Aktywność fizyczna nastolatków stanowi ważny element ich prawidłowego rozwoju i prewencji chorób cywilizacyjnych.
Cel pracy. Celem pracy jest ocena aktywności fizycznej nastolatków w profilaktyce chorób cywilizacyjnych.
Materiał i metoda. Badaniami objęto 135 uczniów liceum w Zamościu, w 2016 roku. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, a narzędzie badawcze stanowił Międzynarodowy Kwestionariusz Aktywności Fizycznej (International Physical Activity Questionnaire - IPAQ), w polskiej adaptacji (wersja skrócona) oraz autorski kwestionariusz ankiety.
Wyniki. Ponad połowa ankietowanych (63,70%) uprawia sport poza zajęciami wychowania fizycznego w szkole, wybierając najczęściej gry zespołowe. Zgodnie z kluczem dla IPAQ 40,74% uczniów przejawia wysoką aktywność fizyczną, 39,26% wystarczającą, a 20% niewystarczającą. Według uczniów systematyczna aktywność fizyczna ma istotne znaczenie w prewencji cukrzycy (12,66% chłopców; 28,57% dziewcząt, p=0,037). Nie potwierdzono natomiast istotnego jej wpływu na zapobieganie otyłości, chorobom nowotworowym, narządu ruchu czy chorobom układu krążenia.
Wnioski. Większość uczniów deklaruje systematyczną, pozaszkolną aktywność fizyczną. Według oceny IPAQ aktywność fizyczna nastolatków jest na wysokim poziomie, co może stanowić pozytywny wskaźnik dla prewencji chorób cywilizacyjnych.
Bibliografia
1. Ponczek D, Olszowy I. Styl życia młodzieży i jego wpływ na zdrowie. Probl. Hig. Epidemiol. 2012; 2 (93): 260-268.
2. Althoff T, Sosič R, Hicks JL, et al. Large-scale physical activity data reveal worldwide activity inequality. Nature; 2017; doi:10.1038/nature23018
3. Mazur J, Małkowska-Szkutnik A. red. Wyniki badań HBSC 2010. Raport Techniczny. Warszawa: Instytut Matki i Dziecka; 2011: 109-121.
4. Brzeźniak H, Mroczek B, Kotwas A, i wsp. Analiza wybranych zachowań zdrowotnych oraz samooceny masy ciała szczecińskich gimnazjalistów. Fam. Med. Prim. Care Rev. 2015;17 (2): 82-85.
5. Dziubak M, Dziedzic M, Mierzwa A. Wiedza licealistów o wpływie stylu życia na występowanie chorób układu krążenia i chorób nowotworowych a ich zachowania zdrowotne. Prz. Med. Uniwer. Rzesz. Inst. Leków w Warszawie. 2011; 2: 224-238.
6. Biernat E, Stupnicki R, Gajewski AK. Międzynarodowy Kwestionariusz Aktywności Fizycznej (IPAQ) – wersja polska. Wychow. Fiz. i Sport 2007; 51 (1): 47-54.
7. Kułaga Z, Różdżyńska A, Palczewska I, i wsp. Siatki centylowe wysokości, masy ciała i wskaźnika masy ciała dzieci i młodzieży w Polsce – wyniki badania OLAF. Stand. Med. Pediatr. 2010; 7: 690-700.
8. Currie C, Zanotti C, Morgan A, et al. Social determinants of health and well-being among young people. Health Behaviour in School-Aged Children (HBSC) Study: international report from the 2009/2010 survey. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe, 2012.
9. Wojtyła A, Biliński P, Bojar I, Wojtyła K. Aktywność fizyczna młodzieży gimnazjalnej w Polsce. Probl. Hig. Epidemiol. 2011; 2 (92): 335-342.
10. Grabińska M, Barczykowska E, Bordon M, i wsp. Wybrane aspekty stylu życia młodzieży gimnazjalnej. J. Health Sci. 2014; 4 (11): 309-327.
11. Owoc A, Maliszewska D, Bojar I. Ocena poziomu wiedzy młodzieży warszawskich szkół średnich na temat wybranych czynników ryzyka chorób układu krążenia. Med. Og. 2010; 45 (16): 582-594.
12. Marcysiak M, Zagroba M, Ostrowska B, i wsp. Aktywność fizyczna a zachowania żywieniowe dzieci i młodzieży powiatu ciechanowskiego. Probl. Pielęg. 2010; 18(2): 176-183.
13. Nawrocka M, Kujawska-Łuczak M, Bogdański P, i wsp. Ocena sposobu odżywiania i aktywności fizycznej wśród uczniów szkół ponadpodstawowych. Endokr. Otyłość i Zab. Przem. Mat. 2010; 6 (1): 8-17.
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Autorzy
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
