Wiedza i zachowania zdrowotne kobiet z województwa łódzkiego w zakresie profilaktyki raka piersi
Słowa kluczowe:
rak piersi, czynniki ryzyka, profilaktykaAbstrakt
Wstęp. Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Największe szanse na wyleczenie daje wczesne wykrycie guza nowotworowego, a podstawowym badaniem diagnostycznym jest mammografia. Duże znaczenie ma także samobadanie piersi wykonywane regularnie przez kobiety oraz wiedza na temat czynników ryzyka i pierwszych objawów choroby.
Cel. Celem pracy było sprawdzenie, jaką wiedzę posiadają kobiety z województwa łódzkiego w zakresie profilaktyki raka piersi oraz jakie podejmują zachowania zdrowotne związane z tą chorobą.
Materiał i metodyka. Badanie przeprowadzono wśród 109 losowo wybranych kobiet odwiedzających lub matek dzieci hospitalizowanych w Klinice Ortopedii i Traumatologii Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi w okresie od stycznia do kwietnia 2005 roku. W metodzie sondażu diagnostycznego posłużono się kwestionariuszem ankiety.
Wyniki. Najbardziej znanymi czynnikami ryzyka raka piersi są czynniki genetyczne i łagodne zmiany w piersiach. Za główny objaw choroby uważana jest obecność guza w piersi. Niewielki odsetek kobiet - 17,4% bada swoje piersi regularnie, jedynie 25,7% ankietowanych miało wykonane badanie mammograficzne. Ponad połowa kobiet 52,3% chodzi do lekarza tylko wtedy, gdy coś im dolega.
Wnioski. Wiedza kobiet z zakresu profilaktyki raka piersi jest niewystarczająca. Wskazane jest prowadzenie działań edukacyjnych z zakresu samobadania piersi oraz uświadomienie społeczeństwu znaczenia badań profilaktycznych we wczesnym wykrywaniu raka.
Bibliografia
1. Nowicki A, Olszewska A, Humańska M. Wykrywanie raka piersi poprzez samobadanie. Badanie retrospektywne u kobiet po operacji. Ginekol. Pol. 2007; 78 (4): 293-298.
2. Nowicki A, Stogowska I. Wczesne wyniki badania profilaktycznego wykrywania raka piersi. Ginekol. Pol, 2007; 78 (6): 464-470.
3. Rowiński W. Chirurgia dla pielęgniarek. Warszawa: PZWL; 1991: 111-113.
4. Wronkowski Z. Kontroluj swoje piersi. Warszawa: PZWL; 1999.
5. Chmielarczyk W, Wronkowski Z, Zwierko M. Zapobieganie rakowi piersi. Służba Zdrowia. 2000; 24-26 (2917-2918): 7-9.
6. Stoppard M. W trosce o Twoje piersi. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Kalliope; 1997.
7. Salih A.K, Fentiman I.S. Breast cancer prevention: prezent and future. Cancer Treat Rev. 2001; 27 (5): 261-273.
8. Sakorafas .M, Tsiotou A.G. Prophylactic mastectomy; evolving perspectives. Eur J Cancer. 2000; 36 (5): 567-578.
9. Bręborowicz G, Bręborowicz J. Choroby sutka. [w:] Słomko Z. red. Ginekologia. Podrecznik dla studentów i lekarzy. Warszawa: PZWL; 1997: 682-698.
10. Whitehouse M, Slevin M. Choroba nowotworowa. Warszawa: Prószyński i S-ka; 1998.
11. Sakorafas G. H. The management of women at high risk for the development of brest cancer: risk estimation and preventative strategies. Cancer Treat. Rev. 2003; 29 (2): 79-89.
12. Pirogowicz I, Bujnowska-Fedak M, Steciwko A. Zdrowie kobiet – profilaktyka chorób i promocja zdrowego stylu życia. Essentia Medica. 2005; 5 (21): 34-41.
13. Pertyński T, Stachowiak G. Problemy profilaktyki i diagnostyki sutka. [w] Kotarski J. red. Kontrowersje w ginekologii onkologicznej. Międzynarodowa Konferencja Naukowa. Lublin, 16-17 września 2005: 266-276.
14. Mierzecki A, Godycki-Ćwirko M. Zagadnienia profilaktyki i promocji zdrowia. Podręcznik metodyczny dla nauczycieli lekarzy rodzinnych. Łódź: Aksis; 2000.
15. Karski J. B, Słońska Z, Wasilewski B. W. Promocja zdrowia. Wprowadzenie do zagadnień krzewienia zdrowia. Warszawa: Sanmedia; 1994.
16. Rekomendacje Zarządu Głównego PTG w sprawie profilaktyki i wczesnej diagnostyki zmian w gruczole sutkowym (23.02.3005 r.). Ginekologia Praktyczna. 2005; 84 (3): 14-15.
17. Nalewczyńska A, Lewicka A, Wypych K. Ocena przyczyn zgłaszania się pacjentów do Poradni Chorób Gruczołu Piersiowego przy Katedrze i Klinice Położnictwa, Chorób Kobiecych i Ginekologii Onkologicznej II Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Ginekologia Praktyczna. 2008; 87 (4): 12-14.
18. Wronkowski Z, Zwierko M. Podstawy epidemiologiczne do promocji zdrowia i prewencji nowotworów złośliwych u kobiet w wieku pomenopauzalnym. Promocja Zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna. 2001; 8 (20): 94-107.
19. Turczak B. Zachowania zdrowotne kobiet. Magazyn Pielęgniarki i Położnej. 2006; 6: 14-15.
20. Woźniak I. Wiedza o schorzeniach nowotworowych narządów kobiecych i postawy kobiet wobec badań profilaktycznych. Problemy Pielęgniarstwa. 2008; 16 (1-2): 136-143.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Renata Nita, Beata Leśniczak, Beata Słomska, Jolanta Dominowska, Grzegorz Krasomski (Autor)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
