Zachorowania zdrowotne osób starszych
Słowa kluczowe:
pozytywne i negatywne zachowania zdrowotne, zachowania profilaktyczne, osoby starszeAbstrakt
Wprowadzenie. W społeczeństwach rozwiniętych krajów świata wzrasta odsetek osób starszych. Z analizy danych demograficznych w Polsce wynika, że w ciągu zaledwie 50 ostatnich lat nastąpiło podwojenie liczby osób w starszym wieku, co pozwala zaliczyć polskie społeczeństwo do populacji ludzi starych. Zachowania zdrowotne definiowane są jako wskaźniki postaw ludzi wobec zdrowia, mogą również być nawykami czy zachowaniami wynikającymi z uznawanych wartości przyjętych w danej kulturze.
Czynniki warunkujące pomyślną starość są zależne od stylu życia, profilaktyki chorób oraz wczesnego ich leczenia. Działania promujące zdrowie mają na celu zapewnienie osobie starszej jak najdłuższego samodzielnego funkcjonowania.
Cel pracy. Ocena zachowań zdrowotnych słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku.
Materiał i metody. Badaniu poddano 88 osób starszych powiatu sanockiego. Wykorzystano autorski kwestionariusz ankiety oraz standaryzowane narzędzie badawcze Inwentarz Zachowań Zdrowotnych (IZZ) autorstwa Z. Juczyńskiego.
Wyniki badań. Badaniem objęto osoby w wieku od 60 do 81 lat. Ponad połowa badanych (64,0%) podaje, że dba o prawidłowe odżywanie, 66,0% ankietowanych deklaruje unikanie soli i silnie dosalanej żywności, natomiast 74,0% ankietowanych nie pali tytoniu.
Wśród badanych osób jedynie 6,0% nie leczy się z powodu chorób przewlekłych, natomiast wśród podawanych jednostek chorobowych pierwsze miejsce zajmują choroby układu krążenia w tym nadciśnienie tętnicze i choroba niedokrwienna serca. Inne choroby zgłaszane przez badanych to zaburzenia snu, choroby reumatoidalne oraz cukrzyca.
Badania wykazały, że 53,0% osób regularnie zgłasza się na badania lekarskie a 80,0% przestrzega zaleceń lekarskich dotyczących pozytywnych zachowań zdrowotnych.
Wnioski. W badanej grupie osób starszych do zachowań sprzyjających zdrowiu zalicza się między innymi prawidłowe nawyki żywieniowe tj. unikanie soli w diecie, żywności z konserwantami oraz spożywanie pieczywa pełnoziarnistego.
Zachowania profilaktyczne obejmują regularne zgłaszanie się na kontrolne badania lekarskie, ścisłe przestrzeganie zaleceń lekarskich oraz poszerzanie swojej wiedzy na temat zdrowia. Osoby starsze cechuje pozytywne nastawienie psychiczne do życia, co sprawia, że udzielają oni różnego rodzaju wsparcia swojej rodzinie i osobom z najbliższego otoczenia.
Wśród praktyk zdrowotnych sprzyjających zdrowiu zalicza się unikanie palenia tytoniu i optymalny czas na odpoczynek i sen.
Bibliografia
1. Banaszkiewicz M, Andruszkiewicz A. Zachowania zdrowotne. [w:] Banaszkiewicz M, Andruszkiewicz A, red. Promocja zdrowia. Tom I. Lublin: Wyd. Czelej; 2008.
2. Baranowicz I, Majchrowska A, Kawczyńska – Butrym Z. Elementy socjologii dla pielęgniarek. Lublin: Czelej; 2000.
3. Jabłoński L, Wysokińska - Miszczuk J. Podstawy gerontologii i wybrane zagadnienia z geriatrii. Lublin: Wyd. Czelej; 2000.
4. Ziarko J, Wybraniec A. Starość jako dar i zadanie. Pielęgniarstwo XXI wieku. 2008; 2-3 (23-24): 28-32.
5. Juczyński Z. Inwentarz Zachowań Zdrowotnych. [w:] Juczyński Z, Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Warszawa: Wyd. Pracownia testów psychologicznych Polskiego Towarzystwa. 2001.s. 112 – 122.
6. Kwapisz U, Gyrko KB, Majchrzak K, Głodowski J. Zdrowotne i psychospołeczne aspekty funkcjonowania osób w starszym wieku. Pielęgniarstwo XXI wieku. 2005; 4(13): 79-82.
7. Wieczorkowska-Tobis K, Talarska D, red. Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne. Warszawa: Wyd. PZWL; 2008.
8. Kędziora- Kornatowska K., Muszalik M.: Kompendium pielęgnowania pacjentów w starszym wieku. Lublin: Wyd. Czelej; 2007.
9. Zielińska – Więczkowska H, Kędziora – Kornatowska K. Jakość życia chorych z pierwotnym nadciśnieniem tętniczym w wieku podeszłym na tle uwarunkowań zdrowotnych (część II). Pielęgniarstwo XXI wieku. 2007; 2 (19): 38-42.
10. Jabłoński L, Karwat ID. Podstawowe problemy zdrowotne społeczeństwa polskiego na początku u XXI wieku. [w:] Jabłoński L, Karwat ID, red. Podstawy epidemiologii ogólnej, epidemiologia chorób zakaźnych. Lublin: Wyd. Czelej; 1999.s.275–279.
11. Karczewski JK. Higiena. Wyd. Czelej, Lublin 2002.
12. Kachaniuk H., Adamczyk K., Kruk M. Styl życia długowiecznych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Lublin Polonia. 2005: Vol. XL, suppl. XVI, 454, sectio D: 8–10.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2011 Ewa Smoleń, Lucyna Gazdowicz, Anita Żyłka-Reut (Autor)

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.