Objawy uboczne u pacjentów z nowotworem jelita grubego leczonych chemioterapeutykami
Słowa kluczowe:
rak jelita grubego, objawy uboczne, chemioterapia, pacjenci onkologiczniAbstrakt
OBJAWY UBOCZNE U PACJENTÓW Z NOWOTWOREM JELITA GRUBEGO LECZONYCH CHEMIOTERAPEUTYKAMI
Wstęp. W ostatnich latach zachorowalność na nowotwór jelita grubego systematycznie wzrasta w Polsce i na świecie. Jedną z metod leczenia tego nowotworu jest stosowanie cytostatyków. Podanie chemioterapeutyków wiąże się z występowaniem objawów ubocznych. Celem podjętych badań była analiza objawów ubocznych u chorych z nowotworem jelita grubego w zależności od schematu leczenia cytostatykami.
Materiał i metody. Badanie przeprowadzono wśród 90 chorych leczonych w Centrum Onkologii w Bydgoszczy (po 30 pacjentów leczonych schematami LF 1, LF 4 i FOLFOX4), jako metodę badawczą zastosowano ankietę. Pytania ankietowe dotyczyły oceny objawów ubocznych zaobserwowanych przez pacjentów. Badanie przeprowadzono w okresie od 25 listopada 2009 do 16 marca 2010.
Wyniki badań. Najczęściej występującymi dolegliwościami podczas stosowanego leczenia były: nudności - 64,4%, zmniejszenie apetytu 54,4%, zaparcia 41,1%, biegunki 30%, wymioty 24,4%, wypadanie włosów 23,5%, utrata smaku 19,8% oraz neuropatie - 17.1% badanych. Zmniejszenie apetytu najczęściej odczuwali chorzy leczeni schematem FOLFOX4 (NS), nudności najczęściej występowały u chorych leczonych schematem LF 4 (NS), wymioty najczęściej występowały w grupie FOLFOX4 (p<0,05)(IS), biegunki były najczęstsze w grupie LF1(NS), zaparcia w największej mierze dotyczyły grupy FOLFOX4(p<0,05)(IS). -czynnikiem stanowiącym dla badanych osób najistotniejsze źródło stresu okazał się pobyt na oddziale (32% badanych). Najwięcej czynników stresogennych odczuwali chorzy w grupie FOLFOX4(p<0,05)(IS).
Wnioski. Rodzaj zastosowanego schematu leczenia chemioterapeutykami ma wpływ na występowanie objawów ubocznych - potrzebne jest monitorowanie objawów ubocznych u chorych leczonych chemioterapeutykami z powodu nowotworu jelita grubego oraz edukacja pacjentów co do sposobów radzenia sobie z nimi.
Bibliografia
1.Kułakowski A, Skowrońska-Garda A. Onkologia podręcznik dla studentów medycyny. Warszawa: PZWL 2003.
2. Orzechowska–Juzwenko M. Zarys chemioterapii nowotworów narządowych i układowych. Wrocław: Volumed; 2000.
3. Korniluk J, Wcisło G, Nurzyński P. Epidemiologia raka jelita grubego. Współ Onkol. 2006;10: 136-141.
4 Nęcki Z, Górniak L. Przekonania i postawy społeczne wobec chorób nowotworowych. Zmagając się z chorobą nowotworową. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego; 1999:101-22.logia (2006) vol. 10; 3 (136)
5. Kawecki A, Krzakowski M. Zaburzenia żołądkowo – jelitowe oraz stany zapalne błon śluzowych. [w:] Krzakowski M, red. Onkologia kliniczna. t I. Warszawa: Wydawnictwo Medyczne Borgis; 2001: 416–435.
6. Koper A, Kaźmierczak B. Metody łagodzenia objawów niepożądanych podczas stosowania chemioterapii. [w:] Koper A red. Opieka pielęgniarska nad pacjentami leczonymi cytostatykami. Materiały szkoleniowe dla pielęgniarek onkologicznych. Bydgoszcz: B/BRAUN; 2006.
7. Potemski P. Objawy niepożądane systemowego leczenia nowotworów. [w:] Kordka R. Onkologia podręcznik dla studentów i lekarzy. Gdańsk: Via Medica; 2007.
8. Nowacki M P, Bujko K, Krzakowski M, i wsp. Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w nowotworach złośliwych. Rak jelita grubego. Onkologia w Praktyce; 2007.
9. Gryczyński M, Pietruszewska W. Wybrane aspekty apoptozy i proliferacji komórkowej raka krtani. Otolaryngologia. 2002; 1 (3): 151-160.
10. Fahy BN, Jarnagin WR. Rozwój technik leczenia przerzutów raka jelita grubego do wątroby: rola laparoskopii, ablacji prądem o częstotliwości radiowej, koagulacji mikrofalowej, chemioterapii przez tętnicę wątrobową, wskazania i przeciwwskazania do resekcji, znaczenie przeszczepienia wątroby i planowanie momentu włączenia chemioterapii. Chir po Dypl. 2007; (4): 30-40.
11. Kordek R: Onkologia, Gdańsk: VIA MEDICA; 2007.
12. Ross JS, Schenkein DP, Pietrusko R, et al. Target therapies for cancer. Am J Clin Pathol. 2004; (122): 598-609.
13. Krzakowski M. Rak jelita grubego-leczenie systemowe. Onkol prakt klin. 2005; 1:28-34.
14. Andre T, Boni C, Mounedji-Boudiaf L, et al. Oxaliplatin, fluorouracil, and leucovorin as adjuvant treatment for colon cancer. N Engl J Med. 2004; (350): 2343-51.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2012 Wojciech Zegarski, Aldona Świetlik, Iwona Głowacka, Dominika Kozak (Autor)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
