Słowa kluczowe
pielęgniarki
profilaktyka
SOFA
qSOFA
Abstrakt
ROLA PERSONELU PIELĘGNIARSKIEGO WE WCZESNEJ IDENTYFIKACJI, PROFILAKTYCE I LECZENIU SEPSY W ŚWIETLE NOWEJ DEFINICJI
Wprowadzenie. Szacuje się, że corocznie na sepsę choruje 31 milionów osób, przy czym aż 6 milionów przypadków zachorowań kończy się śmiercią pacjenta. W 2016 r. ustalono obecnie obowiązującą definicję sepsy, jako zagrażającą życiu niewydolność wielonarządową będącą skutkiem nieprawidłowej odpowiedzi immunologicznej pacjenta na zakażenie. Patobiologiczne podejście odrzuca tym samym dotychczasową metodę rozpoznania sepsy w oparciu o wystąpienie SIRS, ponieważ wiele innych chorób nieinfekcyjnych może także spowodować jego wystąpienie. Zaproponowano skalę postępującej niewydolności narządowej zwaną SOFA oraz qSOFA. W maju 2017 roku WHO wydało rezolucję, która zobowiązuje kraje Unii Europejskiej do podniesienia świadomości na temat sepsy, profilaktyki, diagnozowania, leczenia oraz zarządzania.
Wnioski. Pielęgniarka/pielęgniarz jest osobą, która spędza najwięcej czasu przy pacjencie, stając się tym samym najlepszym obserwatorem zmian funkcji życiowych oraz samopoczucia pacjenta. Dlatego tak ważna jest rola personelu pielęgniarskiego w zakresie działań edukacyjnych skierowanych do społeczeństwa, działań profilaktycznych w zakresie zapobiegania szerzeniu się zakażeń, jako punktu wyjścia sepsy, a także posiadanie wiedzy i umiejętności pozwalających na wczesne zidentyfikowanie pacjenta podejrzanego o sepsę, potwierdzenie rozpoznania i wdrożenia właściwego postepowania całego zespołu terapeutycznego. Szczególnie ważną rolę odgrywają pielęgniarki pracujące w POZ, SOR i wszelkich oddziałach niezwiązanych z intensywną opieką medyczną, gdyż w ponad 70% sepsa rozpoczyna się w środowisku poza szpitalnym, a dotychczasowy poziom wiedzy społeczeństwa na temat sepsy sięga zaledwie 14%.
Bibliografia
1. Mayr FB, Yende S, Angus DC. Epidemiology of severe sepsis. Virulence. 2014; 5: 4-11.
2. Kleinpell RM, Schorr CA, Balk RA. The new sepsis definitions: implications for critical care practicioners. American Journal of Critical Care. 2016; 25(5): 457-464.
3. Fujishima S . Organ dyfunction as a new standard for defining sepsis. Inflammation and Regeneration. 2016;36:24.
4. Makic MBF, Bridges E. Managing sepsis and septic shock: current guidelines and definitions. The American Journal of Nursing. 2018;118(2): 34-39.
5. Reinhart L, Daniels R, Kissoon N. Recognizing sepsis as a global health priority - a WHO Resolution. The New England Journal of Medicine. 2017; 377:414-417.
6. McLean AS, Tang B, Huang SJ. Investigating sepsis with biomarkers. BMJ. 2015: 23-36.
7. Iwashyna TJ, Odden A, Rohde J, et al. Identyfing patients with sevire sepis using administrative claims: patients-level validation of the Angus implementation of the international consensus conference definitione of severe sepsis. Medical Care. 2014;52(6):39-43.
8. Zhang Z, Smischney NJ, Zhang H, et al. AME evidence 001 – the society for translational medicine: clinical practice guidelines for diagnosis and early identification of sepsis in the hospital. Journal of Thoracic Disease. 2016;8(9):2654-2665.
9. Seymour CW, Liu VX, Iwashyna TJ, et al. Assessment of clinical criteria fo sepsis: for the third international consensus definitions for sepsis and septic shock (sepsis-3). JAMA. 2016;315(8):762-774.
10. Larkin J, Holubar M. Severe sepsis. Conn’s Current Therapy. Philadelphia : Elsevier; 2017, s. 601-605.
11. Pruinelli L, Westra BL, Ydav P, et al. Within the 3-hour surviving sepsis campaign guideline on mortality for patients with severe sepsis and septic shock. Critical Care Medicine. 2018;46(4): 500-505.
12. Dei AS, Whiles BB, Brown AR, et al. Three-hour bundle compliance and outcomes in patients with undiagnosed severe sepsis. Chest Journal. 2018;153(1):39-45.
13. Lin CY, Tseng JC, Huang CY, et al. Mortality of severe septic patients between physican’s high and low care volumes. Biomedical Journal. 2017;40(4):226-231.
14. Alsolamy S, Al-Sabhan A, Allasim N, et al. Management and outcomes of patients presenting with sepsis and septic shock to the emergency department during nursing handover: a retrospective cohort study. BMC Emergency Medicine. 2018;18(1):3.
15. Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej z dnia 15 lipca 2011r., (Dz. U. Rozdział 6, art 61.1.)
16. Pączek L, Czarkowska-Pączek B. Sepsa po przeszczepie narządu unaczynionego. [aut. książki] Pączek L, Mucha K, Foroncewicz B. Transplantologia praktyczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2013, s. 15-25.
17. Kleinpell R, Aitken L, Schorr CA. Implications of the new international sepsis guidelines for nursing care. American Journal of Critical Care. 2013;22(3):212-222.
18. McIntyre PB, O’Brien KL, Greenwood B, Van de Beek D. Effect of vaccines on bacterial meningitis worldwide. Lancet. 2012;380(9854):1703-1711.
19. Torsovik M, Gustad LT, Mehl A, et al. Early identification of sepsis in hospital inpatients by ward nurses increases 30-day survival. Critical Care. 2016;20(1):244.
20. Alderson P, Schierhout G, Roberts I, Bunn F. Collloids versus crystalloids for fluid resuscitaion in critically ill patients. Cochrane Database Sys Rev. PMID. 2000;2:10796729.
21. Schlienger JL, Pradignac A, Vinzio S, et al. Hyperglycemia in the critically: meaning and treatment. Presse medicale. PMID. 2008;12:19056206.
22. Watkins RR, Haller N, Wayde M, Armitage KB. A Multicenter survey of house staff knowledge about sepsis and the „Surviving Sepsis Campaign Guidelines for Management of Severe Sepsis and Septic Shock”. Journal of Intensive Care Medicine. 2017;01:1.
23. Oficjalna strona internetowa kampanii na rzecz przeżycia sepsy: www.survivingsepsis.org. (dostęp 21 02 2018).
24. Kliger J, Singer SJ, Hoffman FH. Using the integrated nurse leadership program to reduce sepsis mortality. Joint Commission journal on quality and patient safety. 2015; 41: 264-272.
25. Jabaley CS, Blum JM, Groff RF, O’Rielly-Shah VN. Global trends in the awarness of sepsis: insights search engine data between 2012 and 2017. 2018;22(1):7.
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Prawa autorskie (c) 2018 Autorzy