Słowa kluczowe
pacjent
personel pielęgniarski
postawy wobec śmieci
Abstrakt
POSTAWY PERSONELU PIELĘGNIARSKIEGO WOBEC ŚMIERCI I UMIERANIA PACJENTA
Wstęp. W pracy zawodowej członkowie zespołów pielęgniarskich częściej niż inne grupy zawodowe mają styczność ze śmiercią człowieka. Śmierć jest źródłem wielu negatywnych emocji, mogących powodować zwiększone narażenie na wypalenie zawodowe. Dlatego niezwykle ważne jest by personel pielęgniarski cechował się racjonalnym podejściem do umierających pacjentów, które pozwoli im na sprawowanie najbardziej optymalnej opieki nad chorymi w końcowym okresie ich życia.
Cel. Ocena postaw personelu pielęgniarskiego wobec umierania i śmierci pacjenta.
Materiał i metody. Badanie zostało przeprowadzone za pomocą metody sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza ankiety składającego się łącznie z 40 pytań, w tym 26 jednokrotnego i 4 wielokrotnego wyboru oraz 10 pytań metryczki. Materiał do badania został zebrany w marcu i kwietniu 2018 r., zbadano opinię 581 pielęgniarek i 13 pielęgniarzy pracujących na oddziałach szpitalnych, gdzie personel pielęgniarski ma częsty kontakt z pacjentami umierającymi. Analiza została przeprowadzona za pomocą programu SPSS.
Wyniki. Personel pielęgniarski w największym stopniu (52,2%) rozumie śmierć jako naturalne zjawisko, z którym musi spotkać się każdy człowiek. W większości pielęgniarki i pielęgniarze do śmierci pacjenta podchodzą emocjonalnie (42,3%). Najczęstszymi emocjami zespołów pielęgniarskich towarzyszących śmieci pacjenta są współczucie (69,4%) oraz smutek (67,8%). Personel pielęgniarski za najbardziej etyczne postępowanie wobec umierającego pacjenta uważa zapewnie mu godnych warunków umierania (98%). Pielęgniarki i pielęgniarze uporczywą terapię w 79,6% uznają za przedłużanie cierpienia.
Wnioski. Pielęgniarki i pielęgniarze w kontakcie z pacjentem umierającym najczęściej odczuwają współczucie oraz smutek. Najbardziej etycznym postępowaniem z pacjentem umierającym według personelu pielęgniarskiego jest zapewnienie mu godnych warunków umierania.
Bibliografia
1. Major M, Ulman P. Charakterystyka wybranych postaw społecznych w Polsce. Analiza statystyczna. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie. Zeszyty Naukowe 2011; 847: 5-23.
2. Becler R. Ewolucja operacyjnej definicji śmierci człowieka. Prawo i Medycyna. 2015; 2(59): 17, 52-59.
3. Dangel T, Murawska M, Marciniak W. Pediatryczna domowa opieka paliatywna w Polsce. Medycyna Paliatywna. 2010; 3: 136-138.
4. Sagan M, Pakosz A, Janecki M. Rola opieki paliatywnej w okresie żałoby i osierocenia. Medycyna Paliatywna. 2010; 2,3: 132-136.
5. Miczka-Pajestka M. Śmierć, która nie chce być zobrazowana...? Kulturowe uwarunkowania myślenia o śmierci i śmiertelności a ponowoczesna wizja śmierci. Transformacje. 2016; 1-2 (88-89): 60-72.
6. Krajewska-Kułak E, Mickiewicz I, Łukaszuk C, i wsp. Samoocena postaw pielęgniarek wobec śmierci. Pielęgniarstwo XXI wieku. 2010; 1-2: 43-49.
7. Zawiślak A. Postawy pielęgniarek hospicyjnych wobec śmierci własnej i bliskich osób. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne. 2016: 6(3): 197-203.
8. Śleziona M, Krzyżanowski D. Postawy pielęgniarek wobec umierania i śmierci pacjenta. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne. 2011: 1(3): 217-223.
9. Niedojad K, Rybka M, Rezmerska L, Ślusarz R. Śmierć i umieranie w opinii personelu pielęgniarskiego. Pielęgniarstwo w Opiece Długoterminowej. 2016; 3: 12-18.
10. Januszewska A, Zarzeka A, Iwanow L, i wsp. Próba analizy poziomu wiedzy i postaw pracowników Kliniki Intensywnej Terapii Instytutu „Pomnika – Centrum Zdrowia Dziecka” wobec prowadzenia uporczywej terapii u dzieci. Pielęgniarstwo Polskie. 2016; 3(61): 389-395.
11. Głowacka M, Haor B, Ślusarz R, i wsp. Śmierć pacjenta jako obciążenie w pracy zawodowej pielęgniarki. Problemy Pielęgniarstwa. 2014; 22(2): 276-280.
12. Ek K, Westin L, Prahl C, et al. Death and caring for dying patients: exploring firstyear nursing students’ descriptive experiences. International Journal of Palliative Nursing. 2014; 20(10): 510-515.
13. Fitch M. Understanding Oncology Nurses. Experiences Talking About Death and Dying. Toronto, Canada. 2014; s. 10-11.
14. Wilson J, Kirshbaum M. Effects of Patient Death on Nursing Staff: A literature review. Sheffield Hallam University Research Archive. 2011; 6-12.
15. Mickiewicz I, Krajewska-Kułak E, Kędziora-Kornatowska K, Rosłan K. Postawy pielęgniarek wobec eutanazji. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne. 2011; 1(3): 199-208.
16. Szymańska K. Postawy wobec eutanazji wśród studentów pielęgniarstwa, prawa i kleryków. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne. 2012; 2(2): 125-133.
17. Kurleto-Kalitowska E, Romanowska U, Lipińska M, Maj K. Postawy pielęgniarek wobec stosowania uporczywej terapii. Interdyscyplinarne aspekty nauk o zdrowiu. Wyd. Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne. 2010; s.155-168.
18. Rui-Shuang Z, Qiao-Hong G, Feng-Qi D, Glynn O. Chinese oncology nurses’ experience on caring for dyingpatients who are on their final days: A qualitative study. International Journal of Nursing Studies. 2015; 52: 288-296.
19. Marcysiak M, Szczepańska E, Ostrowska B, Marcysiak M. Zagrożenie wypaleniem zawodowym wśród pielęgniarek pracujących z terminalnie chorymi. Pielęgniarstwo w Opiece Długoterminowej. 2016; 1, s. 28-37.
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Prawa autorskie (c) 2019 Autorzy