Słowa kluczowe
szczepienia przeciw HPV
profilaktyka
wiedza
studenci kierunków
Abstrakt
OCENA WIEDZY STUDENTEK WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO NA TEMAT PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HPV
Wprowadzenie. Według WHO konsekwencje zdrowotne spowodowane infekcjami wirusem brodawczaka ludzkiego stanowią poważny problem dla zdrowia publicznego. Szczególną rolę w zapobieganiu zakażeniom odgrywa profilaktyka pierwszorzędowa, zwłaszcza szczepienia ochronne.
Cel pracy. Celem pracy jest ocena wiedzy studentek wybranych kierunków Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na temat profilaktyki zakażeń HPV.
Materiał i metody. Badanie zostało przeprowadzone wśród 181 studentek na kierunkach: pielęgniarstwo, położnictwo i zdrowie publiczne przy użyciu sondażu diagnostycznego. Narzędzie badawcze stanowił autorski kwestionariusz ankiety. Do analizy statystycznej użyto testu niezależności χ². Przyjęto, że poziom istotności statystycznej to: p<0,05. Obliczenia zostały wykonane w programie Microsoft Excel i SPSS.
Wyniki. Wszystkie studentki potrafiły prawidłowo rozwinąć skrót „HPV”. Istotnie częściej studentki położnictwa udzielały prawidłowej odpowiedzi, że typy onkogenne HPV odpowiadające za raka szyjki macicy to 16 i 18. Studentki pielęgniarstwa częściej niż studentki położnictwa i zdrowia publicznego wiedziały, że antykoncepcja barierowa ogranicza zakażenie, ale nie eliminuje go całkowicie. Wiedza na temat szczepień jest niezależna od studiowanego kierunku.
Wnioski. Badane studentki posiadają wystarczającą wiedzę dotyczącą profilaktyki zakażeń HPV, a także korzystają z rzetelnych źródeł informacji. Wiedza zdobyta przez respondentki jest oparta na aktualnych doniesieniach naukowych, zatem są przygotowane do podejmowania działań edukacyjnych.
Bibliografia
1. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego 2006-2011 dotyczące szczepienia przeciwko zakażeniom HPV. Pol. Tow. Ginekol. 2012; 184-191.
2. Thomas TL. Cancer Prevention: HPV Vaccination. Semin. Oncol. Nurs. 2016; 32(3): 273-280. https://doi.org/10.1016/j.soncn.2016.05.007.
3. Mahdavi A, Monk BJ. Cervix Cytology, Dysplasia, and Human Papillomavirus. [in]: Altchek A, Deligdisch L. Pediatric, Adolescent, & Young Adult Gynecology. Blackwell Publishing Ltd.; 2009, s. 397-407.
4. Fol M, Jachowicz E. Czynniki zakaźne w procesie nowotworzenia. Med Ogólna Nauki O Zdrowiu. 2016; 22(1): 7-14. https://doi.org/10.5604/20834543.1198717.
5. Sung H, Ferlay J, Siegel RL, et al. Global Cancer Statistics 2020: GLOBOCAN Estimates of Incidence and Mortality Worldwide for 36 Cancers in 185 Countries. CA A Cancer J. Clin. 2021; 71(3): 209-249. https://doi.org/10.3322/caac.21660.
6. Cianciara D, Dudzik K, Rdzany R, i wsp. Szczepienia przeciwko HPV w samorządowych programach zdrowotnych. Porównanie z programami szczepień w innych krajach europejskich [HPV vaccinations in community health programs. Comparison with vaccination programs in other European countries]. Hygeia Public Health. 2015; 50(1): 112-118. http://www.h-ph.pl/pdf/hyg-2015/hyg-2015-1-112.pdf.
7. Mieczkowska E, Szydłowska I. Rak szyjki macicy. [w]: Brodowska A, red. Ginekologia od teorii do praktyki. Szczecin: Wydawnictwo Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego; 2014, s. 288-309.
8. Human papillomavirus vaccines: WHO position paper, May 2017–Recommendations. Vaccine. 2017; 35(43): 5753-5755. https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2017.05.069.
9. Bruni L, Saura-Lazaro A, Montoliu A, et al. HPV vaccination introduction worldwide and WHO and UNICEF estimates of national HPV immunization coverage 2010–2019. Prev. Med. 2021; 144: 106399. https://doi.org/ 10.1016/j.ypmed.2020.106399.
10. Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 22 grudnia 2020 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2021. Dz. Urz. Min. Zdr. 2020. 117. http:// dziennik mz.mz.gov.pl/DUM_MZ/2020/117/akt.pdf.
11. Spaczyński M, Kędzia W, Nowak-Markwitz E (red.). Rak szyjki macicy. Profilaktyka, diagnostyka i leczenie. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2009.
12. onkologia.org.pl (dostęp: 2021.09.25)
13. Costa A de S, Gomes JM, Germani ACCG, da Silva MR, Santos EF de S, Soares Junior JM, i in. Knowledge gaps and acquisition about HPV and its vaccine among Brazilian medical students. PLoS ONE. 2020; 15(3):e0230058. https://doi.org/10.1371/journal. pone.0230058.
14. Karafi llakis E, Simas C, Jarrett C, Verger P, Peretti-Watel P, Dib F, i in. HPV vaccination in a context of public mistrust and uncertainty: a systematic literature review of determinants of HPV vaccine hesitancy in Europe. Hum. Vaccine Immunother. 2019 15(7-8): 1615-1627. https://doi.org/10.1080/21645515.2018.1564436.
15. Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej. Dz.U. 2011 nr 174 poz. 1039. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20111741039/U/ D20111039Lj.pdf
16. Informacja o zawodzie. Specjalista zdrowia publicznego (229104) ftp://kwalifikacje. praca.gov.pl/STANDARDY%20KOMPETENCJI%20ZAWODOWYCH/19_228204_ Specjalista_zdrowia_publicznego.pdf
17. Szykuła A, Czarnecka J, Sienkiewicz Z, i wsp. Wiedza studentek pielęgniarstwa na temat profilaktyki raka szyjki macicy. Pielęgniarstwo Pol. 2013; 3(49): 157-161. http://www.pielegniarstwo.ump.edu.pl/uploads/2013/3/157_3_49_2013.pdf.
18. Gawron Ż, Gajewska N, Gujska D, i wsp. Poziom wiedzy i zachowania zdrowotne studentek Uniwersytetu Medycznego w zakresie profilaktyki raka szyjki macicy [The level of knowledge and health behaviours of Medical University students in the area of cervical cancer prevention]. J. Educ. Health Sport. 2016; 6(8): 41-53. http://dx.doi. org/10.5281/zenodo.59706.
19. Mazur P, Kuśmierz M, Kwiatkowska K, i wsp. The knowledge of students attending selected higher education institutions in Lublin on cervical cancer prevention. J. Educ. Health Sport. 2017; 7(7): 200-214. http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.825342.
20. Kostrzewa-Zabłocka E, Dziemidok P, Makara-Studzińska M. Wiedza pielęgniarek pracujących w szpitalu na temat profilaktyki raka szyjki macicy jest niewystarczająca [Insuffi tient knowledge about the profi laxy of cervial carcinoma among nurses working in the Hospital]. J. Educ. Health Sport. 2015; 5(4): 229-244. https://doi. org/10.5281/zenodo.16866.
21. Chanprasertpinyo W, Rerkswattavorn C. Human papillomavirus (HPV) vaccine status and knowledge of students at a university in rural Thailand. Heliyon. 2020; 6(8): e04625. https://doi,org/10.1016/j.heliyon.2020.e04625.
22. Podsumowanie - Szczepionka przeciw HPV. Jakie rodzaje szczepionek są dostępne w Polsce? https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/hpv/?strona=4#jakie-rodzaje szczepionek- są-dostępne-w-polsce (dostęp: 2021.06.01).
23. Kalinowski P, Wala S. Wiedza o czynnikach ryzyka i metodach profilaktyki raka szyjki macicy wśród studentek szkół wyższych w Lublinie. Probl Hig Epidemiol. 2014; 95(2): 460-464. http://www.phie.pl/pdf/phe-2014/phe-2014-2-460.pdf.
24. Jeannot E, Viviano M, Follonier M-Ch, et al. Human Papillomavirus Infection and Vaccination: Knowledge, Attitude and Perception among Undergraduate Men and Women Healthcare University Students in Switzerland. Vaccines. 2019; 7(4): 130. https://doi.org/10.3390/vaccines7040130.
25. Ganju SA, Gautam N, Barwal V, et al. Assessment of knowledge and attitude of medical and nursing students towards screening for cervical carcinoma and HPV vaccination in a tertiary care teaching hospital. Int. J. Community Med. Public Health. 2017; 4(11): 4186. https://doi.org/10.18203/2394-6040.ijcmph20174826.
26. Błazucka U, Cieślak H. Stan wiedzy studentek Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na temat zakażeń HPV i związanej z nim profilaktyki. Pielęgniarstwo Pol. 2016; 1(59): 23-29. http://www.pielegniarstwo.ump.edu.pl/ uploads/2016/1/23_1_59_2016.pdf.
27. Endarti D, Satibi S, Kristina SA, et al. Knowledge, Perception, and Acceptance of HPV Vaccination and Screening for Cervical Cancer among Women in Yogyakarta Province, Indonesia. Asian Pac. J. Cancer Prev. 2018; 19(4): 1105-1111. https://doi. org/10.22034/APJCP.2018.19.4.1105.
28. Radhika M, Sadiqunissa S, Ahmed M. Awareness and knowledge of human papilloma virus (HPV) vaccine in prevention of cervical cancer among medical students. Int J Reprod Contracept Obstet Gynecol. 2018; 7(12): 5026. http://dx.doi. org/10.18203/2320-1770.ijrcog20184960.
29. Yam PWA, Lam PL, Chan TK, et al. A Cross Sectional Study on Knowledge, Attitude and Practice related to Human Papillomavirus Vaccination for Cervical Cancer Prevention between Medical and Non-Medical Students in Hong Kong. Asian Pac. J. Cancer Prev. 2017; 18(6): 1689-1695. https://doi.org/10.22034/APJCP.2017.18.6.1689
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2022 Autorzy