Prokrastynacja snu w kontekście nadużywania urządzeń elektronicznych jako współczesne zagrożenie zdrowia publicznego

Autor

  • Sebastian Chudziak Zakład Informatyki i Statystyki Medycznej z Pracownią e-Zdrowia, Katedra Nauk Przedklinicznych, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Polska Autor https://orcid.org/0000-0002-6098-1061
  • Bartłomiej Drop Zakład Informatyki i Statystyki Medycznej z Pracownią e-Zdrowia, Katedra Nauk Przedklinicznych, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Polska Autor https://orcid.org/0000-0001-7044-3657

DOI:

https://doi.org/10.12923/pielxxiw-2025-0020

Słowa kluczowe:

sen, zdrowie publiczne, elektronika, prokrastynacja, prokrastynacja snu

Abstrakt

Cel pracy. Celem pracy była analiza zachowań zdrowotnych związanych z prokrastynacją snu oraz użytkowaniem elektroniki w kontekście związku tych zachowań z samooceną zdrowia i jakości snu badanych.

Materiał i metody. Badanie przeprowadzono na grupie 555 dorosłych osób za pośrednictwem autorskiego kwestionariusza ankiety dystrybuowanego elektronicznie wraz z narzędziem standaryzowanym Pure Procrastination Scale.

Wyniki. Osoby, deklarujące występowanie u nich prokrastynacji snu mają znacząco niższe poziomy samooceny ogólnego stanu zdrowia (p=0,000), samooceny jakości snu i wysypiania się (p=0,000), poziomu aktywności fizycznej (p=0,000), samooceny zdrowego odżywiania się (p=0,000) oraz ogólnej prokrastynacji (p=0,000). Prokrastynacja snu nie wiąże się natomiast z wiekiem badanych (p=0,08).

Wnioski. Dostępna literatura naukowa wskazuje na negatywny wpływ korzystania z elektroniki przed snem na jakość i długość snu oraz ogólne zdrowie, a sama prokrastynacja snu wiąże się z poważnymi problemami zdrowotnymi. Skala zjawiska, na jaką wskazuje badanie autorskie skłania do podjęcia wzmożonych wysiłków na rzecz edukacji w zakresie ograniczenia niekorzystnego dla zdrowia korzystania z elektroniki oraz uznania prokrastynacji snu jako poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego.

Bibliografia

1. Beutel ME, Klein EM, Aufenanger, et.al. Procrastination, Distress and Life Satisfaction across the Age Range - A German Representative Community Study. PloS one. 2016; 11(2), e0148054. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0148054

2. Huh H, Kwon S. A critical review of definition, classification, and measurement of procrastination. The Korean Journal of Psychology. 2022; 41(1):1-37. https://doi.org/10.22257/kjp.2022.3.41.1.1

3. Brinkman JE, Reddy V, Sharma S. Physiology of sleep. [in:] Stat Pearls [Internet]. Treasure Island (FL): Stat Pearls Publishing; 2023. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482512/

4. Hill VM, Rebar AL, Ferguson SA, et al. Go to bed! A systematic review and meta-analysis of bedtime procrastination correlates and sleep outcomes. Sleep Med. Rev. 2022; 66: 101697. https://doi.org/10.1016/j.smrv.2022.101697

5. Xiaohan M, Dexin M, Liwei Z, et al. Bedtime procrastination predicts the prevalence and severity of poor sleep quality of Chinese undergraduate students. J. Am. Coll. Health. 2022; 70(4): 1104-1111. https://doi.org/10.1080/07448481.2020.1785474

6. Fagiani F, Di Marino D, Romagnoli A, et al. Molecular regulations of circadian rhythm and implications for physiology and diseases. Sig. Transduct. Target Ther. 2022; 7:41. https://doi.org/10.1038/s41392-022-00899-y

7. Share of mobile phone and smartphone users in Poland from 2015 to 2021. https:// www.statista.com/statistics/1270803/poland-share-of-mobile-phone-and¬smartphone-users/; 2024-10-01

8. Children’s internet usage in Poland - Statistics & Facts. https://www.statista.com/ topics/5611/children-s-internet-usage-in-poland/#topicOverview; 2024-10-01

9. Steel P. The nature of procrastination: A meta-analytic and theoretical review of quintessential self-regulatory failure. Psychol. Bull. 2007; 133(1): 65-94. https://doi.org/10.1037/0033-2909.133.1.65

10. Zhang S, Liu P, Feng T. To do it now or later: The cognitive mechanisms and neural substrates underlying procrastination. WIREs Cogn. Sci. 2019; 10:e1492. https://doi.org/10.1002/wcs.1492

11. Kroese FM, De Ridder DTD, Evers C, et al. Bedtime procrastination: introducing a new area of procrastination. Front. Psychol. 2014; 5: 1-8. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2014.00611

12. Sun JCh, Hyeyoung A, Sooyeon S. What do people do before going to bed? A study of bedtime procrastination using time use surveys, Sleep. 2020; 43(4): zsz267. https://doi.org/10.1093/sleep/zsz267

13. Shatz I. Bedtime Procrastination: Why people procrastinate on going to bed and how to stop. solvingprocrastination.com. Access: 2024-10-12

14. Adeoye AO, Jegede AS. Use of digital social media at night, awareness of its effect on sleep, potential risks and factors driving the behaviour. J Public Health (Berl.). 2024; 32, 103–109. https://doi.org/10.1007/s10389-022-01794-0

15. Hamvai C, Kiss H, Vörös H, et al. Association between impulsivity and cognitive capacity decrease is mediated by smartphone addiction, academic procrastination, bedtime procrastination, sleep insufficiency and daytime fatigue among medical students: a path analysis. BMC Med. Educ. 2023; 23(1): 537. https://doi.org/10.1186/s12909-023-04522-8

16. Yang Z, Huang J, Li Z, et al. The effect of smartphone addiction on the relationship between psychological stress reaction and bedtime procrastination in young adults during the COVID-19 pandemic. BMC psychiatry 2023; 23(1): 813. https://doi.org/10.1186/s12888-023-05276-9

17. Rubin R. Matters of the Mind-Bedtime Procrastination, Relaxation-Induced Anxiety, Lonely Tweeters. JAMA. 2020; 323(1):15-16. https://doi.org/10.1001/jama.2019.20014

18. Zhou B, Mui LG, Li J, et al. A model for risk factors harms and of smartphone addiction among nursing students: A scoping review. Nurse Educ. Pract. 2024; 75: 103874. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2024.103874

19. Geng Y, Gu J, Wang J, et al. Smartphone addiction and depression, anxiety: The role of bedtime procrastination and self-control. J. Affect. Disord. 2021; 293: 415-421. https://doi.org/10.1016/j.jad.2021.06.062

20. Magalhães P, Cruz V, Teixeira S, et al. An exploratory study on sleep procrastination: bedtime vs. while-in-bed procrastination. Int. J. Environ. Res. Public Health. 2020; 17(16): 5892. https://doi.org/10.3390/ijerph17165892

Opublikowane

2025-06-18 — zaktualizowane 2025-06-18

Wersje

Jak cytować

Chudziak, S., & Drop, B. (2025). Prokrastynacja snu w kontekście nadużywania urządzeń elektronicznych jako współczesne zagrożenie zdrowia publicznego. Pielęgniarstwo XXI Wieku, 24(2(91), 138-145. https://doi.org/10.12923/pielxxiw-2025-0020