Badanie eksploracyjne gotowości pracowników opieki zdrowotnej do korzystania z technologii cyfrowych w dziewięciu państwach członkowskich UE
DOI:
https://doi.org/10.12923/pielxxiw-2025-0037Słowa kluczowe:
cyfrowa infrastruktura zdrowotna, polityka zdrowotna UE, pracownicy opieki zdrowotnej, ankieta, gotowość cyfrowa, cyberbezpieczeństwoAbstrakt
Wprowadzenie. Niedawne kryzysy, takie jak COVID-19, cyberataki na infrastrukturę cyfrową opieki zdrowotnej, masowa migracja i wojna, podkreślają kluczową rolę technologii cyfrowej w świadczeniu usług. Ustanowienie Programu UE dla zdrowia 4 w 2021 r. podkreśliło potrzebę kompleksowego podniesienia umiejętności cyfrowych pracowników w całej UE, z naciskiem na odporność na kryzysy. Obecnie nie ma prawie żadnych badań porównawczych pracowników w całej UE w tej dziedzinie, które mogłyby pomoc w skutecznym wdrażaniu polityki.
Cel pracy. Zbadanie wykorzystania technologii cyfrowych, wyrażonych potrzeb szkoleniowych, dobrego samopoczucia i postrzegania zdolności organizacyjnych związanych z technologią cyfrową wśród pracowników opieki zdrowotnej w dziewięciu krajach Unii Europejskiej.
Metody. Opracowano 36-punktową ankietę koncentrującą się na kompetencjach cyfrowych, wykorzystaniu technologii cyfrowych, świadomości cyberbezpieczeństwa, potrzebach szkoleniowych, poczuciu dobrostanu i postrzeganiu gotowości organizacyjnej do wdrożenia zmian cyfrowych, wykorzystując wygodny dobór próby. Do celów analizy respondenci zostali podzieleni na personel kliniczny i niekliniczny. Dane zostały przeanalizowane przy użyciu SPSS zgodnie z wcześniej zarejestrowanym planem analizy.
Wyniki. Po oczyszczeniu danych przeanalizowano odpowiedzi 2 028 respondentów. Personel niekliniczny wykazał się wyższą biegłością i wskaźnikami wykorzystania technologii cyfrowych. Znaczące rożnice między personelem nieklinicznym i klinicznym odnotowano w zakresie świadomości bezpieczeństwa, przy czym personel kliniczny miał znacznie mniejszą wiedzę/świadomość. Wszyscy respondenci postrzegali swoje organizacje jako tylko umiarkowanie gotowe do wdrożenia cyfrowych zmian w opiece zdrowotnej.
Wnioski. Te wstępne wyniki podkreślają potrzebę opracowania polityki i działań, które zwiększą kompetencje cyfrowe pracowników opieki zdrowotnej w całej UE. Wyniki sugerują również, że trzeba zająć się zdolnościami organizacyjnymi, żeby wspierać zarówno szkolenia pracowników, jak i efektywne wykorzystanie ich umiejętności cyfrowych po ich zdobyciu.
Bibliografia
1. Euractiv. Digital health data compromise hailed as ‘most important health legislation’ in this mandate. 2024 [cited 2022 May 2]. Available from: https://www. euractiv.com/section/health-consumers/news/digital-health-data-compromise¬hailed-as-most-important-health-legislation-in-this-mandate/
2. World Economic Forum. Global Risks Report 20th Edition Insight Report. 2024. Available from: https://www.weforum.org/publications/global-risks-report-2025/
3. Hore K, Hoi Tan M, Kehoe A, et al. Cybersecurity and critical care staff: A mixed methods study. Int J Med Inform. 2024;185:105412. Available from: https://doi.org/10.1016/j.ijmedinf.2024.105412
4. Wells JSG. Preparing for hybrid warfare and cyberattacks on health services’ digital infrastructure: What nurse managers need to know. J Nurs Manag. 2022;30(6):2000¬20004. Available from: https://doi.org/10.1111/jonm.13633
5. Reuters. UK hospitals face ‚unprecedented’ blood shortage after cyber attack. 2024 [cited 2024 Jul 25]. Available from: https://www.reuters.com/world/uk/uk-hospitals¬face-unprecedented-blood-shortage-after-cyber-attack-2024-07-25/
6. McKeon J. Healthcare Data Breaches Continue to Impact Patients in New Year. 2024 [cited 2024 Jul 2]. Available from: https://healthitsecurity.com/news/healthcare¬data-breaches-continue-to-impact-patients-in-new-year
7. European Union Agency for Cybersecurity. ENISA Threat Landscape: Health Sector. 2023 [cited 2024 Jul 2]. Available from: https://www.enisa.europa.eu/news/checking¬up-on-health-ransomware-accounts-for-54-of-cybersecurity-threats
8. European Parliament and Council of the European Union. Regulation (EU) 2021/522 of the European Parliament and of the Council of 24 March 2021 establishing a Programme for the Union’s action in the field of health (‘EU4Health Programme’) for the period 2021-2027, and repealing Regulation (EU) No 282/2014. 2021 [cited 2023 Feb 2]. Available from: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ TXT/?uri=uriserv:OJ.L_.2021.107.01.0001.01.ENG
9. World Health Organization. Global strategy on digital health 2020–2025. Geneva: WHO; 2021. Licence: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
10. Kaihlanen AM, Gluschkoff K, Laukka E, et al. Information system stress, informatics competence and well-being of newly graduated and experienced nurses: a cross-sectional study. BMC Health Serv Res. 2021;21. Available from: https://doi.org/10.1186/s12913-021-07132-6
11. Anmella G, Fico G, Roca A, et al. Unravelling potential severe psychiatric repercussions on healthcare professionals during the COVID-19 crisis. J Affect Disord. 2020;273. Available from: https://doi.org/10.1016/j.jad.2020.05.061
12. Grandinetti P, Gooney M, Scheibein F, et al. Stress and maladaptive coping of Italian health care professionals during the first wave of the pandemic. Brain Sci. 2021;11:1586. Available from: https://doi.org/10.3390/brainsci11121586
13. Organisation for Economic Co-operation and Development. Empowering the health workforce: Strategies to make the most of the digital revolution. 2021.
14. Committee on Digital Skills for Health Professionals of the European Health Parliament. Digital Skills for Health Professionals. 2016 [cited 2023 May 2]. Available from: https://www.healthparliament.eu/wp-content/uploads/2017/09/Digital¬skills-for-health-professionals.pdf
15. Longhini J, Rossettini G, Palese A. Digital Health Competencies Among Health Care Professionals: Systematic Review. J Med Internet Res. 2022;24(8):e36414. Available from: https://doi.org/10.2196/36414
16. Brørs G, Larsen MH, Hølvold LB, et al. eHealth literacy among hospital health care providers: a systematic review. BMC Health Serv Res. 2023;23:1144. Available from: https://doi.org/10.1186/s12913-023-10103-8
17. Borges do Nascimento IJ, Abdulazeem HM, Vasanthan LT, et al. The global effect of digital health technologies on health workers’ competencies and workplace: an umbrella review. Lancet Digit Health. 2023;5(8):e534-e544. https://doi.org/10.1016/S2589-7500(23)00092-4
18. Schneider M, Krauss T, Craig M, et al. Health workforce demand and supply across the European Union. BASYS; 2022 [cited 2024 Jul 2]. Available from: https://www.basys. de/aktuelles/hwf/pdf/BASYS%202022%20-%20HWF%20Summary%20Report.pdf
19. All Policies for a Healthy Europe. Bridging the gap: Digital skills in health and care. 2023 [cited 2023 Mar 3]. Available from: https://healthyeurope.eu/blog/updates/ policy-paper-bridging-the-gap-digital-skills-in-health-and-care/
20. Fahy N, Williams G. Use of digital health tools in Europe before, during and after COVID-19. Policy Brief 42. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe; 2021.
21. European Union Commission. Communication From The Commission To The European Parliament And The Council 2020 Strategic Foresight Report Strategic Foresight – Charting The Course Towards A More Resilient Europe COM/2020/493 final. [cited 2022 May 2]. Available from: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/ en/ALL/?uri=CELEX%3A52020DC0493
22. European Union Commission. European Commission’s Blueprint – Digital Transformation of Health and Care for the Ageing Society (WE4AHA Co-ordination and Support Action (CSA) 2017-2020 – 2021). 2021 [cited 2022 May 2]. Available from: https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/blueprint-digital-transformation¬health-and-care-ageing-society
23. Swedberg R. Exploratory Research. In: Elman C, Gerring J, Mahoney J, editors. The Production of Knowledge: Enhancing Progress in Social Science. Cambridge: Cambridge University Press; 2020. p. 17–41.
24. Vuorikari R, Kluzer S, Punie Y. DigComp 2.2: The Digital Competence Framework for Citizens – With new examples of knowledge, skills and attitudes. Luxembourg: Publications Office of the European Union; 2022. doi:10.2760/490274
25. Shea CM, Jacobs SR, Esserman DA, et al. Organizational readiness for implementing change: a psychometric assessment of a new measure. Implement Sci. 2014;9:7. https://doi.org/10.1186/1748-5908-9-7
26. Topp CW, Østergaard SD, Søndergaard S, et al. The WHO-5 Well-Being Index: a systematic review of the literature. Psychother Psychosom. 2015;84(3):167–76. https://doi.org/10.1159/000376585
27. Department of Health. All-Ireland Digital Capability Framework. 2022 [cited 2022 Dec 2]. Available from: https://www.health-ni.gov.uk/publications/all-ireland¬digital-capability-framework
28. Hughes D. Psychometric validity: Establishing the accuracy and appropriateness of psychometric measures. In: The Wiley Handbook of Psychometric Testing: A Multidisciplinary Approach to Survey, Scale and Test Development. Chichester: John Wiley & Sons Ltd; 2018. https://doi.org/10.1002/9781118489772.ch24
29. European Centre for Disease Prevention and Control. Digital technologies for key public health functions – Results of an ECDC expert consultation. Stockholm: ECDC; 2021.
30. WHO European Region. Health and care workforce in Europe: time to act. 2022 [cited 2024 Jan 23]. Available from: https://www.who.int/europe/publications/i/ item/9789289058339
31. Galazzi A, Fonda F, Chiappinotto S, et al. Recommendations to promote the digital healthcare transformation in clinical practice: findings from an international consensus development method. BMC Health Serv Res. 2025;25(1):929. https://doi.org/10.1186/s12913-025-13079-9
32. The Lancet. Editorial: European health security needs a reboot in 2025. Lancet. 2024;404:2487.
33. European Commission. Olivér Várhelyi COMMISSIONER (2024–2029) Health and Animal Welfare. 2024 [cited 2024 Dec 20]. Available from: https://commission. europa.eu/about/organisation/college-commissioners/oliver-varhelyi_en
34. House of Commons Health and Social Care Committee. Workforce: recruitment, training and retention in health and social care. Third Report of Session 2022–23. London: House of Commons; 2023.
35. Zdunek K, Dobrowolska B, Dziurka M, et al. Challenges and opportunities of micro-credentials as a new form of certification in health science education – a discussion paper. BMC Med Educ. 2024;24:1169. https://doi.org/10.1186/s12909-024-06174-8
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 John SG Wells, Florian Scheibein, Alvisa Palese , Ivana Barać, Jan Beger, Ieva Bikava, Aelita Bredelytė, Keith Byrne, Frances Cleary (Autor)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
