Słowa kluczowe
postawy
pielęgniarki
studenci pielęgniarstwa
Abstrakt
OCENA PSYCHOMETRYCZNA POLSKIEJ WERSJI KWESTIONARIUSZA POSTAW PRACOWNIKÓW OCHRONY ZDROWIA WOBEC ZGŁASZANIA KLINICZNYCH ZDARZEń NIEPOŻĄDANYCH (P-ROCAES)
Cel pracy. Celem badania była ocena psychometryczna polskiej wersji Kwestionariusza postaw pracowników ochrony zdrowia wobec zgłaszania klinicznych zdarzeń niepożądanych (P-RoCAES), dokonana w oparciu o adaptację kwestionariusza Reporting of Clinical Adverse Events Scale (RoCAES), autorstwa Wilson B., Bekker H.L., Fylan F.
Materiał i metody. W badaniu wzięło udział 101 osób, z czego 41,4% stanowiły pielęgniarki oddziałów internistycznych, a pozostały odsetek studenci pielęgniarstwa. W badaniu oprócz P-RoCAES wykorzystano również Kwestionariusz ankiety autorskiej, Skalę wrażliwości na sprawiedliwość, Skalę uczuć moralnych, Skalę postrzeganego stresu w pracy.
Wyniki. Stwierdzono rzetelność P-RoCAES (spójność wewnętrzna: Alfa Cronbacha 0,82; Omega McDonalda 0,80) oraz jego trafność teoretyczną w odniesieniu do pytań z Kwestionariusza ankiety autorskiej. Nie dowiedziono trafności zbieżnej z wrażliwością na sprawiedliwość, uczuciami w sytuacjach moralnych, postrzeganiem stresu w pracy. Konfi rmacyjna analiza czynnikowa (CFA) nie dostarczyła umocnienia założenia, że oryginalna RoCAES ma mieć 5-wymiarową strukturę czynnikową.
Wnioski. P-RoCAES osiągnął zadowalające właściwości psychometryczne w procesie walidacji do warunków polskich, uprawniające go do zastosowania w praktyce, w badaniach naukowych postaw wobec zdarzeń niepożądanych, wśród profesjonalistów opieki zdrowotnej i studentów kierunków medycznych, w celu edukacji i promowania kultury raportowania dla zachowania bezpieczeństwa pacjenta w opiece zdrowotnej. Pomimo możliwych ograniczeń, należy P-RoCAES uznać za obiektywne, ważne i niezawodne narzędzie.
Bibliografia
1. Noppenberg M, Bodys-Cupak I, Kózka M, red. Bezpieczeństwo pacjenta w opiece zdrowotnej. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2022.
2. Li X, Xianqiong F. Introduction to Nursing. Chinese: People’s Medical Publishing; 2018.
3. Witczak I, Rypicz Ł. Bezpieczeństwo pacjentów i personelu medycznego. Uwarunkowania ergonomiczne. Wrocław: WydawnictwoUniwersytetu Medycznego we Wrocławiu; 2020.
4. Sycz T, Tomaszewska-Mielniczek J, Sycz WK. Zgłaszanie i monitorowanie zdarzeń niepożądanych – potrzeba czy konieczność. Pielęg. Anestezjol. Intens. Opiece 2018; 4(1): 19-23. DOI:10.15374/PwAiIO2017033.
5. Mikoś M, Banaszewska A, Kutaj-Wąsikowska H, et al. Occurrence of adverse events in the activity of hospital wards in opinions of doctors and nursing management staff. Ann. Agric. Environ. Med. 2020; 27(2): 306-309. DOI: 10.26444/aaem/106234.
6. Aftyka A, Rozalska-Walaszek I, Medak E, i wsp. Opinie pielęgniarek na temat częstości występowania błędów medycznych w codziennej praktyce. Pielęg. XXI w. 2014; 4(49): 5-10.
7. Chakravarty A. A survey of attitude of frontline clinicals and nurses towards adverse events. Med. J. Armed. Forces India. 2013; 69(4): 335-340. DOI: 10.1016/j. mjafi.2013.01.009.
8. Brasaite I, Kaunonen M, Martinkenas A, et al. Health care professionals’ attitudes regarding patient safety: cross-sectional survey. BMC Res. Notes. 2016; 18(9): 177. DOI: 10.1186/s13104-016-1977-7.
9. Wilson B, Bekker HL, Fylan F. Reporting of Clinical Adverse Events Scale: a measure of doctor and nurse attitudes to adverse event reporting. Qual. Saf. Health Care. 2008; 17(5): 364-367. DOI: 10.1136/qshc.2006.021691.
10. Chudzicka-Czupała A, Grabowski D. Wrażliwość na sprawiedliwość i koszty psychologiczne doświadczane przez pracowników a zadowolenie z pracy oraz poczucie dopasowania do organizacji – projekt badań. [w:] Ratajczak Z, Ochnik D, red. Psychologia w biznesie. Nowe perspektywy. Warszawa: Wydawnictwo Difin SA; 2015, s. 96-113.
11. Strus W. Skala Uczuć Moralnych (SUM): konstrukcja i właściwości psychometryczne. Stud. Psychologica. 2010; 10: 273-313.
12. Chirkowska-Smolak T, Grobelny J. Konstrukcja i wstępna analiza psychometryczna Kwestionariusza Postrzeganego Stresu w Pracy (PSwP). Czas Psychol. 2016; 22(1): 131-139. DOI: 10.14691/CPPJ.22.1.131.
13. Hernández A, Hidalgo MD, Hambleton RK, et al. International Test Commission guidelines for test adaptation: A criterion checklist. Psicothema. 2020; 32(3): 390¬398. DOI: 10.7334/psicothema2019.306.
14. Hayes AF, Coutts JJ. Use omega rather than Cronbach’s alpha for estimating reliability. But. Commun. 2020; 14: 1-24. DOI: 10.1080/19312458.2020.1718629.
15. Hu LT, Bentler PM. Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Struct. Equ. Modeling. 1999; 6: 1-55. DOI: 10.1080/10705519909540118.
16. Sun X, Shi Y, Zhang S, et al. Reliability and validity of the Chinese version of reporting of clinical adverse events scale (C-RoCAES). Int. J. Clin. Exp. Med. 2014; 7(10): 3543¬3549.
17. Litke NA, Wensing M, Miksch A, et al. German translation and validation of the Reporting of Clinical Adverse Events Scale (RoCAES-D). BMC Health Serv. Res. 2020; 20(1): 689. DOI: 10.1186/s12913-020-05546-2.
18. Kowalczuk K, Krajewska-Kułak E, Sobolewski M. Factors Determining Work Arduousness Levels among Nurses: Using the Example of Surgical, Medical Treatment, and Emergency Wards. Biomed. Res. Int. 2019; 6303474: 1-12. DOI: 10.1155/2019/6303474.
19. Ostrowska M, Michcik A. Stres w pracy – objawy, konsekwencje, przeciwdziałanie. Bezp. Pr. Nauk Prakt. 2014; 5: 12-15.
20. Nursing & Midwifery Council. Standards for competence for registered nurses. London; 2018.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Autorzy