Abstrakt
SATYSFAKCJA Z ŻYCIA STARSZYCH MIESZKAŃCÓW DOMÓW POMOCY SPOŁECZNEJ
Wstęp. Starzenie się społeczeństw jest procesem zauważalnym w niemal wszystkich krajach świata. Wiele rodzin nie będzie w stanie pełnić usług opiekuńczych nad osobami starszymi, ciężar opieki spadnie głównie na placówki publiczne i prywatne. Stawia to pracowników domów pomocy społecznej przed licznymi wyzwaniami, aby zapewnić seniorom możliwość poprawy ich satysfakcji życiowej.
Cel pracy. Celem przeprowadzonych badań była ocena satysfakcji z życia wśród starszych mieszkańców domów pomocy społecznej z Mazowsza oraz ukazanie zmiennych mających na nią wpływ.
Materiał i metody. Badania zostały przeprowadzone w 2018 r. wśród 250 starszych mieszkańców domów pomocy społecznej z Mazowsza. W trakcie badania posłużono się metodą sondażu diagnostycznego, techniką ankietowania. Narzędziem badawczym była skala Satysfakcji z Życia (SWLS), skala Oceny Podstawowych Czynności Życiowych wg Katza, skrócony Test Sprawności Umysłowej wg Hodgkinsonsa, kwestionariusz Nadziei Podstawowej (BHI-12), skala Akceptacji Choroby (AIS) oraz kwestionariusz ankiety własnej konstrukcji.
Wyniki. Wśród osób badanych dominującą grupę stanowiły osoby z niskim zadowoleniem z życia (42,8%). Wykazano istotnie statystyczny związek pomiędzy satysfakcją z życia a wiekiem badanych i wybranymi skalami psychometrycznymi. Nie wykazano takiego związku dla poziomu sprawności, czasu pobytu w DPS oraz wielkości zamieszkiwanej placówki.
Wnioski. Osoby starsze zamieszkujące domy pomocy społecznej na Mazowszu posiadają satysfakcję z życia na poziomie niskim i przeciętnym. Mieszkańcy, którzy wykazywali obniżony poziom satysfakcji z życia, to osoby nowoprzybyłe, najstarsze i chorujące na co najmniej jedną jednostkę chorobową. Działania personelu DPS, przebywającego na co dzień z pensjonariuszami, powinny być ukierunkowane na poprawę odczuwanej przez nich satysfakcji z życia.
Bibliografia
1. Błędowski P. Starzenie się jako problem społeczny. Perspektywy demograficznego starzenia się ludności Polski do roku 2035. [w:] Mossakowska M, Więcek A, Błędowski P. red. Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. Poznań: Termedia Wydawnictwa Medyczne; 2012, s.11-23.
2. Główny Urząd Statystyczny. Trwanie życia w 2017 r. Warszawa 2018, s.13.
3. Wasilewska-Ostrowska K. Samotność osób starszych w kontekście zmian demograficznych. Kultura i Edukacja. 2013; 4(97): 234-244.
4. Murthy RS, Manoel Bertolote J, Epping-Jordan J, et al. The World Health Report 2001 - Mental Health: New Understanding, New Hope. Geneva, Switzerland: World Health Organization; 2001. Retrieved from http://www.who.int/whr/2001/en/, dostęp 12.05.2019.
5. Kahneman D, Krueger AB, Schkade D, et al. Toward National Well-Being Accounts. The American Economic Review. 2004; 94 (2): 429-434.
6. Świerżewska D. Satysfakcja z życia aktywnych i nieaktywnych osób po 60. roku życia. Psychologia Rozwojowa. 2010; 15(2): 89-99.
7. Zielińska-Więczkowska H, Kędziora-Kornatowska K. Determinanty satysfakcji życiowej w późnej dorosłości – w świetle rodzimych doniesień badawczych. Psychogeriatria Polska. 2010; 7(1): 11-16.
8. MPiPS-05, Wybrane informacje o ponadgminnych oraz gminnych domach pomocy społecznej, środowiskowych domach pomocy, mieszkaniach chronionych i placówkach całodobowej opieki prowadzonych w ramach działalności gospodarczej i statutowej wg stanu na dzień 31.XII.2015. Wrzesień 2016, za: https://www.mpips. gov.pl, dostęp:16.08.2018.
9. Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Wyd. 2. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych; 2012.
10. Kachaniuk H. Całościowa ocena geriatryczna. [w:] Materiały dydaktyczne dla uczestników kursu specjalistycznego „Kompleksowa pielęgniarska opieka nad pacjentem z najczęstszymi schorzeniami wieku podeszłego”, opracowane w ramach projektu systemowego: Rozwój kwalifikacji i umiejętności kadry pielęgniarskiej w kontekście zmian epidemiologicznych będących następstwem starzejącego się społeczeństwa. Warszawa 2013, s.22-23, 72.
11. Romanik W, Łazarewicz M. Wersja polska Skróconego Testu Sprawności Umysłowej (AMTS) – problemy metodologiczne, Psychiatr Psychol Klin. 2017; 17(3): 203-207.
12. Trzebiński J, Zięba M. Kwestionariusz Nadziei podstawowej - BHI-12. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa 2003.
13. Pawlikowska-Łagód K, Dąbska O, Humeniuk E, Sak J. Satysfakcja z życia osób starszych mieszkających w województwie lubelskim. Geriatria. 2017; 11: 183-189.
14. Liberska H. Wybrane podmiotowe i kontekstualne uwarunkowania satysfakcji z życia w okresie późnej dorosłości. Badanie porównawcze. Rocznik Andragogiczny. 2016; 23: 217-230.
15. Timoszyk-Tomczak C, Bugajska B. Satysfakcja z życia a perspektywa przyszłościowa w starości. Opuscula Sociologica. 2013; 2(4): 83-95.
16. Mirczak A, Pikuła N. Satysfakcja z życia starszych osób mieszkających w wybranych miejscowościach wiejskich województwa małopolskiego. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne. 2014; 4(4): 321–326.
17. Banjare P, Dwivedi R, Pradhan J. Factors associated with the life satisfaction amongst the rural elderly in Odisha, India. Health and Quality of Life Outcomes Volume. 2015; 13(201): doi: 10.1186 / s12955-015-0398-y.
18. Nowicki GJ, Młynarska M, Ślusarska B, i wsp. Analiza poziomu satysfakcji z życia osób powyżej 65. roku życia, pacjentów Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ) w zależności od wybranych cech socjodemograficznych. Gerontologia Polska. 2016; 24: 264-268.
19. Kok JS, Nielen MM, Scherder EJA. Quality of Life in Small - Scaled Homelike Nursing Homes: an 8 - Month Controlled Trial. Health Qual Life Outcomes. 2018; 16: 38.
20. Herman A, Ciszek P, Gortat M. Samoocena i poczucie samotności z zadowolenie z życia u pensjonariuszy domów pomocy społecznej. Lublin: Annales Uniwersitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin-Polonia. 2018; 32(1): 219-227.
21. Ching-Teng Y, Chia-Ju L, Hsiu-Yueh L. Effects of structured group reminiscence therapy on the life satisfaction of institutionalized older adults in Taiwan. Soc Work Health Care. 2018; 57(8): 674-687. doi: 10.1080/00981389.2018.1475439.
22. Kooshiar H, Yahaya N, Hamid TA, et al. Living arrangement and life satisfaction in older malaysians: the mediating role of social support function. PLoS ONE. 2012; 7:e43125. doi: 10.1371/journal.pone.0043125.
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Prawa autorskie (c) 2019 Autorzy