Słowa kluczowe
macica
surogacja
przeszczep macicy
ektogeneza
Abstrakt
MACIERZYŃSTWO KOBIET Z MACICZNYM CZYNNIKIEM NIEPŁODNOŚCI
Cel pracy. Celem pracy jest przedstawienie alternatywnych możliwości macierzyństwa kobiet z macicznym czynnikiem niepłodności.
Materiał i metody. Analiza fachowej literatury obejmującej problematykę macierzyństwa zastępczego, przeszczepu macicy oraz ektogenezy.
Wyniki. Niepłodność spowodowana czynnikiem macicznym dotyczy 3-5% kobiet na świecie. Istnieje grupa kobiet, które pomimo nieprawidłowej budowy macicy lub jej braku chcą posiadać dziecko z własnego materiału genetycznego. Medycyna, starając się wyjść naprzeciw potrzebom części społeczeństwa, umożliwia im zapłodnienie pozaustrojowe i wszczepienia zarodka do jamy macicy innej kobiety (macierzyństwo zastępcze), bądź – w szczególnych przypadkach – można dokonać u takiej pacjentki przeszczepu macicy w celu zajścia w ciążę. Inną kontrowersyjną ideą jest ektogeneza, czyli technologia, która pozwoliłaby na rozwój ludzkich embrionów poza organizmem kobiety, w sztucznej macicy. Opcja surogacji jest brana pod uwagę, gdy leczenie i inne metody rozrodu nie przyniosły zamierzonych efektów. Procedura ta w niektórych państwach jest legalna i akceptowana, w innych, natomiast spotyka się ze stanowczym sprzeciwem.
Wnioski. Wzrasta zapotrzebowanie na stosowanie odpowiednich i nowoczesnych metod diagnostycznych i leczniczych umożliwiających reprodukcję. Proponowane rozwiązania mogą wydawać się wręcz nierzeczywiste, jednak wyniki prowadzonych badań naukowych mających na celu ich ucieleśnienie wydają się być obiecujące.
Bibliografia
1. Kolk M, Cownden D, Enquist M. Correlations in fertility across generations: can low fertility persist? Proc. Biol. Sci. 2014; 281(1779): 2013-2561.
2. Lindsay TJ, Vitrikas KR. Evaluation and treatment of infertility. Am. Fam. Physician. 2015; 91(5): 308-314.
3. Dow K. ‘The men who made the breakthrough’: How the British press represented Patrick Steptoe and Robert Edwards in 1978. Reprod. Bio. Med. Soc. Online. 2017; 4: 59-67.
4. Eskew AM, Jungheim ES. A History of Developments to Improve in vitro Fertilization. Mo. Med. 2017; 114(3): 156-159.
5. Hens K, Dondorp WJ, Geraedts JPM, et al. Comprehensive embryo testing. Experts’ opinions regarding future directions: An expert panel study on comprehensive embryo testing. Hum. Reprod. 2013; 28(5): 1418–1425.
6. Rechberger T, Kulik-Rechberger B. Congenital anomalies of the female reproductive tract – diagnosis and management. Ginekol. Pol. 2011; 82: 137-145.
7. Gruszka M, Wilczyński J, Nowakowska D. Prevalence of uterine malformations and their impact on fertility. Ginekol. Pol. 2012; 83: 517-521.
8. Brännström M, Johannesson L, Dahm-Kähler P, et al. First clinical uterus transplantation trial: a six-month report. Fertil. Steril. 2014; 101(5): 1228-1236. doi: 10.1016/j.fertnstert.2014.02.024.
9. Buchholz T. Was treibt unsere Patienten ins Ausland? Familienplanung mithilfe der Reproduktionsmedizin. Der Gynäkologe. 2017; 50(6): 403-408.
10. Abrao MS, Muzii L, Marana R. Anatomical causes of female infertility and their management. Int. J. Gynaecol. Obstet. 2013; 123(2): S18-24. doi: 10.1016/j.ijgo.2013.09.008.
11. Wdowiak A, Kot K, Zybała M, et al. Infertility treatment by intrauterine insemination in a woman with uterus didelphys – case report. Eur. J. Med. Technol. 2018; 4(21): 27-32.
12. Tinelli A, Sparic R, Kadija S, et al. Myomas: anatomy and related issues. Minerva Ginecol. 2016; 68(3): 261-273.
13. Vlahos NF, Theodoridis TD, Partsinevelos GA. Myomas and Adenomyosis: Impact on Reproductive Outcome. Biomed. Res. Int. 2017; 2017: 5926470. doi: 10.1155/2017/5926470.
14. Jacquinet A, Millar D, Lehman A. Etiologies of uterine malformations. Am. J. Med. Genet. Part A. 2016; 170: 2141-2172. doi: 10.1002/ajmg.a.37775.
15. Fontana L, Gentilin B, Fedele L, et al. Genetics of Mayer-Rokitansky-Küster-Hauser (MRKH) syndrome. Clin. Genet. 2017; 91: 233-246. doi:10.1111/cge.12883.
16. Backhouse B, Hanna C, Robevska G, et al. Identification of Candidate Genes for Mayer-Rokitansky-Küster-Hauser Syndrome Using Genomic Approaches. Sex Dev. 2018 Dec 1. doi: 10.1159/000494896.
17. Simopoulou M, Sfakianoudis K, Tsioulou P, et al. Risks in Surrogacy Considering the Embryo: From the Preimplantation to the Gestational and Neonatal Period. Biomed Tes. Int. 2018: 6287507.
18. Lebensztejn MA. Macierzyństwo zastępcze – problemy etyczne i prawne. Miscellanea Historico-Iuridica 2014; 13(2): 299-315.
19. Ustawa z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. nr 9, poz. 59 z późn. zm.). Available online: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19640090059 (access: 2018.12.18).
20. Casella C, Capasso E, Terracciano L, et al. Ethical and Legal Issues in Gestational Surrogacy. Open Med (Wars). 2018; 13: 119-121.
21. Bronwyn P, Rakhi G. Regulation of surrogacy in India: whenceforth now? BMJ. Glob. Health. 2018; 3(5): e000986.
22. Johannesson L, Enskog A. Experimental uterus transplantation. Best Pract. Res. Clin. Obstet. Gynaecol. 2014; 28: 1198-1210.
23. Silva AFG, Carvalho LFP. A meta-analysis on uterine transplantation: Redefining the limits of reproductive surgery. Rev. Ass. Méd. Bras. 2016; 62(5): 474-477.
24. Brännström M, Johannesson L, Bokström H, et al. Livebirth after uterus transplantation. Lancet. 2015; 385: 607-616.
25. Ejzenberg D, Andraus W, Baratelli Carelli Mendes LR, et al. Livebirth after uterus transplantation from a deceased donor in a recipient with uterine infertility. Lancet. 2019; 22, 392(10165): 2697-2704. doi: 10.1016/S0140-6736(18)31766-5.
26. Tzakis AG. The First Live Birth Subsequent to Uterus Transplantation. Transplantation. 2015; 99(1): 8-9. doi: 10.1097/TP.0000000000000564.
27. Zaami S, Marinelli E, Di Luca NM, et al. Ethical and medico-legal remarks on uterus transplantation: may it solve uterine factor infertility? Eur. Rev. Med. Pharmacol. Sci. 2017; 21: 5290-5296.
28. Robertson JA. Other women’s wombs: uterus transplants and gestational surrogacy. J. Law. Biosci. 2016; 3(1): 68-86. doi: 10.1093/jlb/lsw011.
29. Lefkowitz A, Edwards M, Balayla J. The Montreal criteria for the ethical feasibility of uterine transplantation. Transplant. International. 2012; 25(4): 439-447.
30. Bulletti C, Palagiano A, Pace C, et al. The artificial womb. Ann. NY. Acad. Sci. 2011; 1221: 124-128.
31. Unno N, Kuwabara Y, Okai T, et al. Development of an Artificial Placenta: Survival of Isolated Goat Fetuses for Three Weeks with Umbilical Arteriovenous Extracorporeal Membrane Oxygenation. Artificial Organs. 1993; 17: 996-1003.
32. Partridge EA, Davey MG, Hornick MA, et al. An extra-uterine system to physiologically support the extreme premature lamb. Nat. Commun. 2017; 8: 15112.
33. Gray BW, El‐Sabbagh A, Rojas‐Pena A, et al. Development of an artificial placenta IV: 24 hour venovenous extracorporeal life support in premature lambs. ASAIO J. 2012; 58: 148-154.
34. Mychaliska GB. The artificial placenta: Is clinical translation next? Pediatr. Pulmonol. 2016; 51(6): 557-559.
35. Wdowiak A, Filip M, Zuzak T, et al. Ectogenesis. Eur. J. Med. Technol. 2014; 3(4): 1-5.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2021 Autorzy