Słowa kluczowe
objawy kliniczne
badania laboratoryjne
dziecko
COVID-19
Abstrakt
ANALIZA KLINICZNA I LABORATORYJNA PACJENTÓW Z WIELOUKŁADOWYM ZESPOŁEM ZAPALNYM CZASOWO ZWIĄZANYM Z COVID-19 (PIMS-TS)
Wstęp. PIMS-TS jest rzadkim powikłaniem zakażenia SARS-CoV-2 u dzieci. Wiodącym objawem jest gorączka. Obserwowane są również dolegliwości ze strony układu pokarmowego ( wymioty, biegunka, bóle brzucha), zapalenie spojówek, bóle głowy, obrzęki dłoni oraz stóp i inne.
Cel pracy. Celem pracy jest jest ocena kliniczna i laboratoryjna pacjentów spełniających kryteria PIMS-TS wg RCPCH.
Materiał i metoda. W pracy dokonano retrospektywnej analizy dokumentacji szpitalnej 29. pacjentów hospitalizowanych z powodu PIMS-TS w Wojewódzkim Szpitalu Dziecięcym w Bydgoszczy w okresie od XI 2020r. do VIII 2021r.
Wyniki. U 100% pacjentów występowała gorączka. Odnotowano również dolegliwości ze strony układu pokarmowego, ból głowy, apatię, zmiany zapalane jamy ustnej i inne. U co 4. pacjenta wykazano zmiany śródmiąższowe płuc w postaci drobnoplamistych lub smużastych zagęszczeń. U pozostałych badanych nie zaobserwowano zmian w obrazie RTG. W badaniu echokardiograficznym wykazano obniżoną funkcję skurczową lewej komory serca u 10. pacjentów (34,5%). Zmniejszenie frakcji skurczowej lewej komory serca (FS) poniżej 28% stwierdzono u 4. pacjentów ( 13,8%), a frakcji wyrzutowej (EF) poniżej 55% u 5. pacjentów (17,2 %). U co drugiego dziecka (55%) zaobserwowano zmiany w USG brzucha (m.in. powiększenie węzłów chłonnych krezki, płyn w jamie otrzewnej, powiększoną wątrobę). Odnotowano również zmiany w badania laboratoryjnych. Pacjenci z PIMS-TS wykazywali podwyższone wartości wykładników stanu zapalnego (CRP, PCT, ferrytyna, LDH) oraz podwyższone poziomy markerów dysfunkcji mięśnia sercowego (TNT, NTproBNP).
Wnioski. Długoterminowe rokowania PIMS-TS pozostają nadal niejasne, nie wiadomo czy choroba nie powoduje odległych powikłań. Kluczowe znaczenie dla uzyskania tych informacji, jak również zdefiniowania faktycznych patomechanizmów choroby jest prowadzenie dalszych badań i obserwacji.
Bibliografia
1. Henderson, L.A.; Canna, S.W.; Friedman, K.G.; Gorelik M.; Lapidus S.K.; Bassiri H.; Behrens E.M.; Ferris A.; Kernan K.F.; Schulert G.S.; et al. American College of Rheumatology Clinical Guidance for Multisystem Inflammatory Syndrome in Children Associated with SARS-CoV-2 and Hyperinflammation in Pediatric COVID-19: Version 2. Arthritis Rheumatol. 2021: 73(4): e13-e29. doi: 10.1002/art.41616.
2. Riphagen, S.; Gomez, X.; Gonzalez-Martinez, C.; Wilkinson, N.; Theocharis P. Hyperinflammatory Shock in Children during COVID-19 Pandemic. Lancet. 2020; 395(10237): 1607-1608. doi: 10.1016/S0140-6736(20)31094-1.
3. Opoka-Winiarska, V.; Staniec, M.; Emeryk, A. Powikłania zakażenia koronawirusem zespołu ostrej niewydolności oddechowej (SARS-CoV-2) u dzieci [Complications of Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2) infection in children]. Alergia. 2020; 4: 15-23.
4. Royal College of Paediatrics and Child Health: Guidance. Paediatric Multisystem Inflammatory Syndrome Temporally Associated with COVID-19. Available online: https://www.rcpch.ac.uk/sites/default/files/2020-05/COVID-19-Paediatricmultisystem-%20inflammatory%20syndrome-20200501.pdf (accessed on August 2021).
5. Catzola, A.; Pierri, L.; Della Casa, F.; Punziano, A.; Vastarella, M.; Nappa, P.; Bruzzese, E.; Discepolo, V.; Alessio, M. Acral Erythematous/Cyanotic Lesions Associated with Vessels Architecture Distortion Define a New Entity during Covid 19 Pandemic. Pediatr Rheumatol. 2020, 18(Suppl.2), P057.
6. Okarska-Napierała, M.; Ludwikowska, K.; Książyk, J.; Kuchar, E.; Mazur, A.; Szenborn, L.; Werner, B.; Wysocki, J.; Jackow-ska, T. Postępowanie z dzieckiem z wieloukładowym zespołem zapalnym powiązanym z COVID-19. Wytyczne Grupy Ek-sperckiej przy Polskim Towarzystwie Pediatrycznym i Konsultancie Krajowym w Dziedzinie Pediatrii [Approach to a Child with Paediatric Inflammatory Multisystem Syndrome with Covid-19 Recommendations by the Polish Paediatric Society Expert Group and the National Consultant in the Field of Paediatrics]. Przegląd Pediatryczny. 2020; 49(4): 1-9.
7. Whittaker, E.; Bamford, A.; Kenny, J.; Kaforou, M.; Jones, C.E.; Shah, P.; Ramnarayan, P.; Fraisse, A.; Miller, O.; Davies, P.; et al. Clinical Characteristics of 58 Children with a Pediatric Inflammatory Multisystem Syndrome Temporally Associated with SARSCoV-2. JAMA. 2020; 324(3): 259-269. doi: 10.1001/jama.2020.10369.
8. Feldstein, L.R.; Rose, E.B.; Horwitz, S.M.; Collins, J.P.; Newhams, M.M.; Son, M.B.F.; Newburger, J.; Kleinman, M.C.; Heidemann, S.M.; Martin, A.A.; et al. Multisystem Inflammatory Syndrome in U.S. Children and Adolescents. N Engl J Med. 2020; 383: 334-346. doi: 10.1056/NEJMoa2021680.
9. Dufort, E.M.; Koumans, E.H.; Chow, E.J.; Rosenthal, E.M.; Muse, A.; Rowlands, J.; Barranco, M.A.; Maxted, A.M.; Rosenberg E.S.; Easton, D.; et al. Multisystem Inflammatory Syndrome in Children in New York State. N Engl J Med. 2020: 383(4): 347-358. doi: 10.1056/NEJMoa2021756.
10. Malviya, A.; Mishra, A. Childhood Multisystem Inflammatory Syndrome: An Emerging Disease with Prominent Cardio-vascular Involvement – A Scoping Review. SN Compr Clin Med. 2021: 3: 48-59, https://doi.org/10.1007/s 42399-020-00650-0.
11. Berard, R.A.; Tam, H.; Scuccimarri, R.; Haddad, E.; Morin, M.P.; Chan, K.J.; Dahdah, N.S.; McCrindle, B.W.; Price, V.E.; Yeung, R.S.M., et al. Paediatric inflammatory multisystem syndrome temporally associated with COVID-19 Canadian Paediatric Society. Available online: https://cps.ca/en/documents/position/pims (accessed on December 12, 2020).
12. Levin, M. Childhood Multisystem Inflammatory Syndrome - A New Challenge in the Pandemic. N Engl J Med. 2020: 383(4): 393-395. doi: 10.1056/NEJMe2023158.
13. Streptococcal Toxic Shock Syndrome (STSS) (Streptococcus pyogenes) 2010 Case Definition. Available online: https://ndc.services.cdc.gov/case-definitions/streptococcal-toxic-shock-syndrome-2010/ (accessed on December 12, 2020).
14. Zheng, H-Y., Zhang, M.; Yang C-X., Zhang, N.; Wang, X-C.; Yang, X-P.; Dong, X-Q.; Zheng, Y-T. Elevated Exhaustion Levels and Reduced Functional Diversity of T Cells in Peripheral Blood May Predict Severe Progression in COVID-19 Patients. Cell Mol Immunol. 2020: 17(5): 541-543. doi: 10.1038/s41423-020-0401-3.
15. Ravelli, A.; Minoia, F.; Davì, S. on behalf of the Paediatric Rheumatology International Trials Organisation, the Childhood Arthritis and Rheumatology Research Alliance, the Pediatric Rheumatology Collaborative Study Group, and the Histiocyte Society, et al. 2016 Classification Criteria for Macrophage Activation Syndrome Complicating Systemic Juvenile Idiopathic Arthritis: A European League Against Rheumatism/ American College of Rheumatology/Paediatric Rheumatology International Trials Organisation Collaborative Initiative. Ann Rheum Dis. 2016, 75(3), 481-489.Opoka-Winiarska, V.; Grywalska, E.; Roliński, J. PIMS-TS, the New Paediatric Systemic Inflammatory Disease Related to Previous Exposure to SARS-CoV-2 Infection - „Rheumatic Fever” of the 21st Century? Int J Mol Sci. 2021: 22(9): 4488. doi: 10.3390/ ijms22094488.
16. Opoka-Winiarska, V.; Grywalska, E.; Roliński, J. PIMS-TS, the New Paediatric Systemic Inflammatory Disease Related to Previous Exposure to SARS-CoV-2 Infection - „Rheumatic Fever” of the 21st Century? Int J Mol Sci. 2021; 22(9): 4488. doi: 10.3390/ ijms22094488.
17. McCrindle, B.W.; Rowley, A.H.; Newburger, J.W.; Burns, J.C.; Bolger, A.F.; Gewitz, M.; Baker, A.L.; Jackson, M.A., Takahashi, M.; Shah, P.B.; et al. Diagnosis, Treatment, and Long-Term Management of Kawasaki Disease: A Scientific Statement for Health Professionals From the American Heart Association. Circulation 2017: 135(17): e927-999. doi: 10.1161/CIR.0000000000000484.
18. Wu, Z.; McGoogan, J.M. Characteristics of and Important Lessons from the Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Outbreak in China: Summary of a Report of 72 314 Cases from the Chinese Center for Disease Control and Prevention. JAMA. 2020: 323(13): 1239-1242. doi: 10.1001/jama.2020.2648.
19. Verdoni, L.; Mazza, A.; Gervasoni, A.; Martelli, L.; Ruggeri, M.; Ciuffreda, M.; Bonanomi, E.; D’Antiga, L. An Outbreak of Severe Kawasaki-Like Disease at the Italian Epicentre of the SARS-CoV-2 Epidemic: An Observational Cohort Study. Lancet. 2020; 395(10239): 1771-1778. doi: https://doi.org/10.1016/SO140-6736(20)31103-X.
20. Grimaud, M.; Starck, J.; Levy, M.; Marais, C.; Chareyre, J.; Khraiche, D; Leruez-Ville, M.; Quartier, P.; Léger, P.L.; Geslain. G. Acute Myocarditis and Multisystem Inflammatory Emerging Disease Following SARS-CoV-2 Infection in Critically Ill Children. Version 2. Ann Intensive Care. 2020; 10(1): 69. doi: 10.1186/s13613-020-00690-8.
21. Moraleda, C.; Serna-Pascual, M.; Soriano-Arandes, A.; Simò, S.; Epalza, C.; Santos, M.; Grasa, C.; Rodríguez, M.; Soto, B.; Gallego, N.; et al. Multiinflammatory Syndrome in Children Related to Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2) in Spain. Clin Infect Dis. 2021; 72(9): e397-e401. doi: 10.1093/cid/ciaa1042.
22. Liu, L.; Wei, Q.; Lin, Q.; Fang, J.; Wang, H.; Kwok, H.; Tang, H.; Nishiura, K.; Peng, J.; Tan, Z.; et al. Anti-Spike IgG Causes Severe Acute SARS-CoV-2 Infection. JCI Insight. 2019; 4(4): e123158. doi: 10.1172/jci.insight.123158.
23. Thevarajan, I,; Nguyen, T.H.O.; Koutsakos, M.; Druce, J.; Caly, L.; van de Sandt, C.E.; Jia, X.; Nicholson, S.; Catton, M.; Cowie, B.; et al. Breadth of Concomitant Immune Responses Prior to Patient Recovery: A Case Report of Non-Severe COVID-19. Nat Med. 2020: 26(4): 453-455. doi: 10.1038/s41591-020-0819-2.
24. Davies, P.; Evans, C.; Kanthimathinathan, H.K.; Lillie, J.; Brierley, J.; Waters, G.; Johnson, M.; Griffiths, B.; du Pré, P.; Mohammad, Z.; et al. Intensive Care Admissions of Children with Paediatric Inflammatory Multisystem Syndrome Tempo-rally Associated with SARS-CoV-2 (PIMS-TS) in the UK: A Multicentre Observational Study. Lancet Child Adolesc Health. 2020; 4(9): 669-677. https://doi org/10.1016/s23524642(20)30215-7.
25. Harwood, R.; Allin, B.; Jones, C.E.; Whittaker, E.; Ramnarayan, P.; Ramanan, A.V.; Kaleem, M.; Tulloh, R.; Peters, M.J.; Almond, S.; et al. A National Consensus Management Pathway for Paediatric Inflammatory Multisystem Syndrome Temporally Associated with COVID-19 (PIMS-TS): Results of a National Delphi Process. Lancet Child Adolesc Health 2020, 5(2), 133-41. doi: 10.1016/S2352-4642(20)303047. Erratum in: Correction to Lancet Child Adolesc Health; 5: 133-41, Lancet Child Adolesc Health. 2021; 5(2): e5. doi: 10.1016/S2352-4642(20)30400-4.
26. The MOIS-CoR Study (MultiOrgan Inflammatory Syndromes COVID Related). Available online: https://pimsudzieci.pl (accessed on August 2021).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2022 Autorzy