Abstrakt
WYBRANE ASPEKTY ŻYWIENIA DZIECI I ICH ZNACZENIE W ETIOLOGII OTYŁOŚCI
Wprowadzenie. Pokarm jest podstawowym źródłem energii dla człowieka. Odpowiednio dobrany do wieku i potrzeb organizmu, zbilansowany sposób żywienia jest warunkiem dla prawidłowego wzrostu i rozwoju w dzieciństwie. Celem pracy jest przegląd aktualnego stanu wiedzy dotyczącej wpływu modelu żywienia, składu diety oraz aspektów behawioralnych związanych z przyjmowaniem pokarmu na występowanie otyłości u dzieci i młodzieży.
Podsumowanie. Zbyt duży ładunek energetyczny zawarty w pokarmie, zaburzając równowagę ustrojową pomiędzy podażą, a wydatkowaniem energii, jest częstą przyczyną występowania dziecięcej otyłości. Na tempo przyrostu masy ciała u dzieci wpływają również inne czynniki, takie jak sposób karmienia w okresie niemowlęcym, nawyki żywieniowe we wczesnych latach życia oraz szereg aspektów behawioralnych związanych z przyjmowaniem pokarmu. Preferencje smakowe i nawyki żywieniowe kształtują się u dziecka już od pierwszych lat życia i często są kontynuowane w życiu dorosłym, zatem koniecznym elementem profilaktyki otyłości musi być szeroka wczesna edukacja obejmująca rodziców, opiekunów i same dzieci.
Bibliografia
1. Kumar S, Kelly A. Review of Childhood Obesity: From Epidemiology, Etiology, and Comorbidities to Clinical Assessment and Treatment. Mayo Clinic Proc. 2017;92(2): 251-265.
2. Uwaezuoke SN, Eneh CI, Ndu IK. Relationship Between Exclusive Breastfeeding and Lower Risk of Childhood Obesity: A Narrative Review of Published Evidence. ClinMed Insights: Pediatr. 2017; 11: 1-7.
3. Yan J, Liu L, Zhu Y, et al. The association between breastfeeding and childhood obesity: a meta-analysis.BMC Public Health. 2014; 14(1): 1267.
4. Disantis KI, Collins BN, Fisher JO, Davey A. Do infants fed directly from the breast have improved appetite regulation and slower growth during early childhood compared with infants fed from a bottle? Int J Behav Nutr Phys Act. 2011; 8: 89-100.
5. Redsell SA, Edmonds B, Swift JA, et al. Systematic review of randomized controlled trials of interventions that aim to reduce the risk, either directly or indirectly, of overweight and obesity in infancy and early childhood. Matern Child Nutr. 2016; 12(1): 24-38.
6. Tang M. Protein Intake during the First Two Years of Life and Its Association with Growth and Risk of Overweight. Int J Environ Res Public Health. 2018; 15(8): 1742.
7. Luque V, Closa-Monasterolo R, Escribano J, Ferré N. Early Programming by Protein Intake: The Eff ect of Protein on Adiposity Development and the Growth and Functionality of Vital Organs. Nutr Metab Insights. 2015; 8(Suppl 1): 49-56.
8. Koletzko B, von Kries R, Closa R, et al. European Childhood Obesity Trial Study Group. Lower protein in infant formula is associated with lower weight up to age 2 y: a randomized clinical trial. Am J Clin Nutr. 2009; 89(6): 1836-1845.
9. Cannon AM, Kakulas F, Hepworth AR, et al. The eff ects of leptin on breastfeeding behaviour. Int J Environ Res Public Health. 2015; 12(10): 12340-12355.
10. Bartnicka A, Gałęcka M, Mazela J. Wpływ czynników prenatalnych i postnatalnych na mikrobiotę jelitową noworodków. Stand Med. Pediatr. 2016; 13: 165-172.
11. Kalliomäki M, Collado MC, Salminen S, Isolauri E. Early diff erences in fecal microbiota composition in children may predict overweight. Am J Clin Nutr. 2008; 87(3): 534-538.
12. Mameli C, Mazzantini S, Zuccotti GV. Nutrition in the First 1000 Days: The Origin of Childhood Obesity. Int J Environ Res Public Health. 2016; 13(9): 838.
13. Kelishadi R, Poursafa P. A review on the genetic, environmental, and lifestyle aspects of the early-life origins of cardiovascular disease. Curr Probl Pediatr Adolesc Health Care. 2014; 44(3):54-72.
14. Pereira PF, Alfenas Rde C, Araújo RM. Does breastfeeding infl uence the risk of developing diabetes mellitus in children? A review of current evidence. J Pediatr (Rio J). 2014; 90(1):7-15.
15. Zheng M, Lamb KE, Grimes C, et al. Rapid weight gain during infancy and subsequent adiposity: a systematic review and meta-analysis of evidence. Obes Rev. 2018 Mar;19(3):321-332.
16. Dehghan M, Akhtar-Danesh N, Merchant AT. Childhood obesity, prevalence and prevention. Nutr J. 2005; 4: 24-31.
17. Hand GA, Blair SN. Energy Flux and its Role in Obesity and Metabolic Disease. Eur Endocrinol. 2014; 10(2): 131-135.
18. Majewska KA, Kobylińska MM, Tchorzewska-Skrobich M, et al. Modyfi kacje bilansu energetycznego w leczeniu otyłości u dzieci. Piel Pol. 2020; 1(75): 57-63.
19. Majewska KA, Skowrońska B, Krasińska A, et al. Znaczenie środowiska wewnątrzmacicznego i rodzinnego dla występowania otyłości u dzieci. Pol Prz Nauk Zdr. 2018;4(57):416-421.
20. Drewa A, Zorena K. Profi laktyka nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży w krajach europejskich. Pediatr. Endocrinol. Diabetes Metab. 2017;23(3): 152-158.
21. Nepper MJ, Chai W. Parental Views of Promoting Fruit and Vegetable Intake Among Overweight Preschoolers and School-Aged Children. Glob Qual Nurs Res. 2017; 4: 1-11.
22. Ledoux TA, Hingle MD, Baranowski T. Relationship of fruit and vegetable intake with adiposity: a systematic review. Obes Rev. 2011;12(5): e143-e150.
23. Jarosz M. (red.) Normy żywienia dla populacji polskiej. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017.
24. Ostrowska L. Leczenie dietetyczne otyłości – wskazówki dla lekarzy praktyków. Forum Zaburzeń Metabolicznych. 2010; 1(1): 22-30.
25. Gwóźdź E, Gębczyński P. Prozdrowotne właściwości owoców, warzyw i ich przetworów. Post Fitoter. 2015; 16(4):268-271.
26. Heyman MB, Abrams SA. Fruit Juice in Infants, Children, and Adolescents: Current Recommendations. Pediatrics. 2017; 139(6): 20170967.
27. Sheff erly A, Scharf RJ, DeBoer MD. Longitudinal Evaluation of 100% Fruit Juice Consumption on BMI Status in 2–5 Year-Old Children. Pediatr Obes. 2016; 11(3): 221–227.
28. Okręglicka K, Pardecki M, Jagielska A, Tyszko PZ. Metaboliczne efekty nadmiernego spożycia fruktozy z dietą. Med. Og Nauk Zdr. 2017; 23(3): 165-170.
29. Morgan RE. Does consumption of high-fructose corn syrup beverages cause obesity in children? Pediatr Obes. 2013; 8(4): 249-54.
30. Troiano RP, Briefel RR, Carroll MD, Bialostosky K. Energy and fat intakes of children and adolescents in the United States: data from the national health and nutrition examination surveys. Am J Clinic Nutr. 2000; 72(5): 1343-1353.
31. Bucher Della Torre S, Keller A, Laure Depeyre J, et al. Sugar-Sweetened Beverages and Obesity Risk in Children and Adolescents: A Systematic Analysis on How Methodological Quality May Infl uence Conclusions. J Acad Nutr Diet. 2016; 116(4): 638-59.
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Prawa autorskie (c) 2020 Autorzy