Słowa kluczowe
pielęgniarki
pielęgniarze
Abstrakt
ZACHOWANIA ZDROWOTNE POLSKICH PIELĘGNIAREK I PIELĘGNIARZY
Cel pracy. Celem pracy było określenie poziomu zachowań zdrowotnych oraz korelacji ze zmiennymi demograficznymi pielęgniarek i pielęgniarzy.
Materiał i metody. W przeprowadzonych badaniach wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego z użyciem techniki ankietowej. Narzędzie badawcze za pomocą, których zebrano dane to: autorski kwestionariusz danych socjodemograficznych oraz standaryzowany kwestionariusz: Inwentarz Zachowań Zdrowotnych (IZZ).
Wyniki. Dokonując oceny badanej grupy pielęgniarek/pielęgniarzy za pomocą inwentarza zachowań zdrowotnych uzyskano wynik na poziomie średniej 80,44±11,96. Najwyżej oceniony przez badanych został obszar prawidłowych nawyków żywieniowych (średnia 3,43±0,63). Dokonując oceny respondentów za pomocą IZZ z podziałem na podgrupy stwierdzono, że największą grupę stanowiły osoby o przeciętnych zachowaniach zdrowotnych 44,2% (n=542). Grupa z najniższym odsetkiem to zachowania zdrowotne na poziomie wysokim 18,1% (n=222). Poziom niski zachowań zdrowotnych deklarowało 37,7% (n=462).
Wnioski. Część czynników wpływających na zachowania zdrowotne jest zbieżna ze środowiskiem i rodzajem pracy, a zatem jest charakterystyczna dla personelu pielęgniarskiego. Z drugiej strony, na wysoki poziom prawidłowych nawyków żywieniowych wpływają także pozytywne zmiany cywilizacyjne i wyższa świadomość społeczna dotycząca stylu życia, co nie było przedmiotem pogłębionych badań w tej pracy. Niski poziom praktyk zdrowotnych związany jest ze specyfiką pracy pielęgniarki w kontekście czasu pracy, systemu pracy, a także intensywności intelektualnej i fizycznej wykonywania tego zawodu.
Bibliografia
1. Laskowski K. Prevention and early detection of cancer. [in:] Bejda G, Lewko J, Krajewska-Kułak E (eds.). Zachowania prozdrowotne jako element aktywności życiowej człowieka. Wyd. I. Białystok: UM w Białymstoku; 2020, p. 93.
2. Gruszczyńska M, Bak-Sosnowska M, Plinta R. Health behaviour as an important element of human life activity. Poles’ attitudes towards their own health. Hygeia Public Health. 2015; 50(4): 558-565.
3. Piasecka H, Nowicki G, Ślusarska B. Diet and location of health control in a group of medical students. Piel. XXI w. 2014; 2(47): 17-21.
4. Woynarowska B. (ed.). Health education. Warszawa: PWN; 2017.
5. Strzelecki W, Cybulski M, Strzelecka M. The role of the sense of locus of control in shaping selected health behaviours of adolescents. Now. Lek. 2009; 78(1): 18-22.
6. Misiarz M, Malczyk E, Żłoteńska-Synowiec M, et al. Evaluation of dietary behaviour of medical and non-medical students from the Świętokrzyskie voivodship. Piel. Zdr. Pub. 2013; 3(3): 272-365.
7. Remigrońska A, Włoszczak-Szubzda A. Health behaviour of nurses active for at least one year. Aspects of health and illness. 2016; 1: 41-53.
8. Romanowska-Tolłoczko A. Lifestyle of students assessed in the context of health behaviours. Hygeia Public Heath. 2011; 46(1): 89-93.
9. Smoleń E, Cipora E, Penar-Zadarko B, et al. Selected health behaviours of academic adolescents and location of health control. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytut Leków w Warszawie. 2012; 4: 474-484.
10. Waksmańska W, Gajewska K. Health behaviour of shift nursing staff at the John Paul II County Hospital in Wadowice. Medicine. 2019; 22(3-4): 44-48.
11. Sochocka L, Wojtyłko A. Physical activity of full-time medical and non-medical students. Environmental Medicine. 2013; 16(2): 53-58.
12. „Report on the state of nursing and midwifery in Poland” Report prepared by MedMedia Sp. z o.o. commissioned by the Supreme Chamber of Nurses and Midwives, May 2023
13. Juczyński Z. Measurement tools in health promotion and psychology. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych; 2012, p. 128-136.
14. Tishchenko E, Surmach M, Piecewicz-Szczęsna H. Health behaviour as a key factor in health. Zdr. Publ. 2009; 119(1): 86-89.
15. Trojanowska A, Trojanowska P, Piasecka K, et al: Health behaviour of paediatric nurses. Scientific Quarterly Fides Et Ratio. 2020; 3(43): 177-194.
16. Sternal D, Studencka A, Bąk E. Health behaviors of nursing staff in the use of preventive programs, coping with stress and the impact of additional workload. Journal of Education, Health and Sport. 2023; 31(1): 94-113.
17. Konieczny G. Physicians’ physical activity in terms of Pierre Bourdieu’s theory of distinction. Rzeszowskie Studia Socjologiczne. 2017; 9: 60-74.
18. Lewko J, Polityńska-Lewko B, Sierakowska M, et al. Health behaviour among nursing students. Ann. Univ. Mariae Curie Sklodowska. 2005; 60(16.3): 260-264.
19. Muszalik M, Kędziora-Kornatowska K, Marzec A, et al. Analysis of health behaviours, self-assessment and health risks of nurses studying extramurally. Probl. Hig. Epidemiol. 2007; 88(3): 354-359.
20. Bogdan W, Witko D, Pilarczyk-Wróblewska I, et al. Selected health behaviours among first-year nursing and emergency medicine students of the Medical University of Wrocław. Piel. Pol. 2015; 1(55): 11-18.
21. Walentukiewicz A, Łysak A, Wilk B. Health behaviours of female nursing students. Probl. Pielęg. 2013; 21(4): 484-488.
22. Samaei SE, Mostafaee M, Jafarpoor H, et al. Effects of patient-handling and individual factors on the prevalence of low back pain among nursing staff work. A Journal of Prevention, Assessment & Rehabilitation. 2017; 56(4): 551-561.
23. Gilchrist A, Pokorná A. Prevalence of musculoskeletal low back pain among registered nurses: Results of an online survey. J. Clin. Nurs. 2021; 30(11-12): 1675¬1683.
24. Skela-Savič B, Pesjak K, Hvalič-Touzery S. Low back pain among nurses in Slovenian hospitals: cross-sectional study. Int Nurs Rev. 2017; 64(4): 544-551.
25. Andersen LL, Vinstrup J, Villadsen E, et al. Physical and Psychosocial Work Environmental Risk Factors for Back Injury among Healthcare Workers: Prospective Cohort Study. Int. J. Environ. Res. Public Health. 2019; 16(22): 4528.
26. Abdul Rahman H, Abdul-Mumin K, Naing L. Psychosocial Work Stressors, Work Fatigue, and Musculoskeletal Disorders: Comparison between Emergency and Critical Care Nurses in Brunei Public Hospitals. Asian Nurs Res (Korean Soc Nurs Sci). 2017; 11(1):13-18.
27. Jablonska R, Strączek E, Sokal P. Health behaviours and back pain among nursing staff. JNN. 2021; 10(4): 135-143.
28. Mišovicová K, Tomagová M. The instruments for evolution the quality of nursing work life. Piel XXI w. 2023; 2(22): 108-114.
29. Moreira RF, Sato TO, Foltran FA, et al. Prevalence of musculoskeletal symptoms in hospital nurse technicians and licensed practical nurses: associations with demographic factors. Braz. J. Phys. Ther. 2014; 18(4): 323-333.
30. Kędzierska A, Czerepaniak E, Stanisławska M, et al. The influence of shift work on health behaviors and self-reported health status of nurses. Piel. XXI wieku. 2019; 1(66):42-49.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Autorzy