Słowa kluczowe
pielęgniarka
pacjent
opieka paliatywna
Abstrakt
DETERMINANTY ETYCZNEGO POSTĘPOWANIA PIELĘGNIARKI W OPIECE PALIATYWNEJ
Wstęp. Praca pielęgniarki w opiece paliatywnej stwarza konieczność respektowania stosownych dyrektyw etycznych w wypełnianiu obowiązków zawodowych, wynikających z potrzeby ochrony podstawowych wartości i praw pacjentów.
Cel pracy. Ocena determinantów etycznego postępowania pielęgniarki w opiece paliatywnej.
Materiał i metody. Materiał badawczy został zebrany od 101 pielęgniarek i pielęgniarzy pracujących w systemie opieki paliatywnej. W badaniu wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego za pomocą techniki ankiety. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety. W analizie danych wykorzystano test niezależności χ2 Pearsona, test Manna-Whitney’a oraz test Kruskala-Wallisa dla wielu prób niezależnych. Przyjęto poziom istotności p<0,05. Obliczenia wykonano programem SPSS 20.
Wyniki. Zdaniem 69,3% pielęgniarek i pielęgniarzy za główną determinantę etycznego postępowania w pracy pielęgniarki należy uznać charakter i osobowość pielęgniarki. W opinii 44,6% osób to kwalifikacje i kompetencje zawodowe wpływają na etyczne postępowanie w pracy pielęgniarki.
Wnioski. Średnia znajomość zasad etyki zawodowej pielęgniarek w badanej grupie była wysoka, gdyż wynosiła 5,03 punktów (SD=0,64). Pielęgniarki i pielęgniarze, którzy posiadali wyższą znajomość zasad kodeksu etyki zawodowej pielęgniarki częściej kierowali się w pracy zasadami etycznymi.
Bibliografia
1. Marcysiak M, Dąbrowska O, Marcysiak M. Akceptacja śmierci jako postawa życiowa
pielęgniarek i studentów pielęgniarstwa. Progress in Health Sc. 2013; 3(1): 103-109.
2. Gołąb D. Trudne sytuacje w opiece paliatywnej – możliwości pomocy
psychologicznej. Psychoonkologia. 2013; 4: 151-155.
3. Zahradniczek K. Pielęgniarstwo. Podręcznik dla studiów medycznych. Warszawa:
PZWL, 2006.
4. Stępień R, Zdziebło K, Wiraszka G. Determinanty etycznego postępowania
pielęgniarki w opiece onkologicznej, Acta Sc. Ac. Ostroviensis. 2013; 1: 27-36.
5. Kostrzanowska Z, Małek K. Respektowanie zasad etycznych w pracy zawodowej
pielęgniarek. Probl. Piel. 2008; 16(3): 259-268.
6. Łuczak J, Kotlińska-Lemieszek A. Opieka paliatywna/hospicyjna/medycyna
paliatywna. Now. Lek. 2011; 801: 3-15.
7. Marciniak A, Ślusarska B, Nowicki G. Zdolności empatyczne oraz sposoby radzenia
sobie pielęgniarek z trudnościami w opiece nad pacjentami onkologicznymi. Med.
Paliat. 2015; 7(3): 161-167.
8. Kalicińska M, Chylińska J, Wilczek-Rużyczka E. Professional burnout and social
suport in the workplace among hospice nurses and midwives in Poland Int. J. of
Nurs. Prac. 2012; 18: 595-603.
9. Śleziona M, Krzyżanowski D. Postawy pielęgniarek wobec umierania i śmierci
pacjenta. Piel. i Zdr. Publ., 2011; 1(3): 217-223.
10. Zarzycka D, Ślusarska B, Dobrowolska B, i wsp. Empatia w pielęgniarstwie. Założenia,
praktyka i jej empiryczne uwarunkowania. Piel. XXI w. 2016; 3(56): 33-38.
11. Wallbott HG, Empathie. [W:] Otto JH, Euler HA, Mandl H. (red.) Emotionspsychologie:
ein Handbuch Beltz, Związek Psychologie Verlags; 2000, p. 370-380.
28 Pielęgniarstwo XXI wieku
Determinants of nurse ethical conduct in palliative care
12. Shrestha S, Jose P. Knowledge & practice of nursing ethics and laws J. of Universal
College of Med. Sci. 2014; 2(3): 30-33. DOI: https://doi.org/10.3126/jucms.v2i3.11825
13. Gaweł G, Potok H, Ogonowska D, i wsp. Opinia pielęgniarek na temat stosowania
zasad etycznego postępowania w sprawowaniu opieki nad pacjentem. Probl.
Pielęgn. 2008; 16(4): 364-368.
14. Paknejadi F, Hasavari F, Khaleghdoost Mohammadi T, et al. Nurses knowledge of
palliative care and its related factors. J. Holist. Nurs. 2019; 29(4): 236-242.
15. Hernandez-Marrero P, Martins Pereira S, Carvalho AS. Ethical decisions in palliative
care: interprofessional relations as a burnout protective factor? Results from
a mixed- methods multicenter study in Portugal. Americ. J. of Hospice & Palliative
Med. 2016; 33(8): 723-732.
16. Haddad LM, Geiger RA. Nursing Ethical Considerations. 2020; Sep 1. [In:] Stat Pearls
[Internet]https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30252310/ dostęp 10.04.2021
17. Milliken A. Ethical Awareness: What it is and why it matters OJIN: The Online Journal
of Issues in Nursing. 2018; 1(23). DOI: 10.3912/ OJIN.Vol23No01Man01.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2022 Autorzy