Słowa kluczowe
wiedza
pielęgniarki
ustawy
zdrowie psychiczne
Abstrakt
OCENA WIEDZY PIELĘGNIAREK NA TEMAT USTAWY O OCHRONIE ZDROWIA PSYCHICZNEGO
Wstęp. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dn. 19 sierpnia 1994 r. swoim zakresem obejmuje ochronę praw pacjentów szpitala psychiatrycznego, zastosowanie przymusu bezpośredniego, postępowanie lecznicze wobec osób przyjętych do szpitala za zgodą i bez zgody, postępowanie przed sądem opiekuńczym, ochronę tajemnicy oraz przepisy karne.
Cel pracy. Próba oceny poziomu wiedzy pielęgniarek na temat przepisów Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego w zależności od posiadanego wykształcenia.
Materiał i metody. Badaniami objęto 136 pielęgniarek, których staż pracy kształtuje się od min. 8 do max. 40 lat (średnia: 21 lat, SD:3,677). Wykształcenie wyższe posiadało 41 pielęgniarek, wykształcenie średnie 59 pielęgniarek. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, dobrowolne, anonimowe badanie ankietowe, samodzielnie skonstruowany kwestionariusz, 29 pytań. Analiza statystyczna: StatSoft STATISTICA 10.0, licencja WUM, test U Manna-Whitneya, p<0,05.
Wyniki. 97% pielęgniarek deklarowało, że znajomość przepisów zawartych w Ustawie o ochronie zdrowia psychicznego jest niezbędna w praktyce pielęgniarskiej (p=NS), jednak tylko 65% poprawnie wskazało datę jej wejścia w życie (p=NS). 90% respondentów zadeklarowało, że zna zadania Rzecznika Praw Pacjenta, lecz tylko 50% wiedziało, że Rzecznik ma prawo uczestniczenia w udzielaniu świadczeń medycznych (p=NS).
Wnioski.
1. Wiedza badanej grupy pielęgniarek na temat przepisów Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego jest niewystarczająca i wymaga uzupełnienia.
2. Poziom wiedzy na temat przepisów Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego w badanej grupie pielęgniarek nie był zależny od wykształcenia.
3. W badanej grupie pielęgniarek najwyższy poziom wiedzy dotyczył praw pacjenta, zasad przyjęcia do szpitala, zastosowania przymusu bezpośredniego i ochrony praw pacjenta. Najwięcej problemów sprawiły zagadnienia dotyczące obecności Rzecznika podczas udzielania świadczeń zdrowotnych oraz wypisu osoby hospitalizowanej bez zgody w szpitalu.
Bibliografia
1. Pużyński S. Choroba psychiczna - problemy z definicją oraz miejscem w diagnostyce i regulacjach prawnych. Psychiatria Polska 2007; XLI (3): 299-308.
2. Dąbrowski S. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego i jej realizacja. [W]: (red.) Bilikiewicz A, Pużyński S, Rybakowski J, Wciórka J. Psychiatria. T. 3. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław, 2003.
3. Zasady ochrony psychicznie chorych i poprawy opieki psychiatrycznej. 17 grudnia 1991. Biblioteka Psychiatrii Polskiej PTP, Kraków 1993, s. 33.
4. Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy. Rezolucja. Zalecenie na temat psychiatrii i praw człowieka. 12 kwietnia 1994. Biblioteka Psychiatrii Polskiej PTP, Kraków 1995, s. 53.
5. Ustawa z dn. 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. 1994 Nr 111 poz. 535 z póź. zmian.)
6. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 28 czerwca 2012 r. w sprawie sposobu stosowania i dokumentowania zastosowania przymusu bezpośredniego oraz dokumentowania oceny zasadności jego zastosowania (Dz. U. 2012 poz. 740).
7. Ustawa z dn. 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. 2008 Nr 52 poz. 417).
8. Kosmowski W. Etyczne i prawne aspekty opieki psychiatrycznej [W]: (red.) Górna K, Jaracz K, Rybakowski J. Pielęgniarstwo Psychiatryczne. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
9. Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego. Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 28 grudnia 2010 r., Warszawa 2011.
10. Kawalec E, Wojtas K. Przymus bezpośredni w pracy pielęgniarki. Magazyn Pielęgniarki i Położnej; 2006: 1-2: 44-45.
11. Łodzińska M. Wpływ zachowań agresywnych na zastosowanie przymusu bezpośredniego na przykładzie Szpitala Psychiatrycznego w Radomiu [W:] Materiały konferencyjne – Pielęgniarstwo psychiatryczne – zagrożenia pracy zawodowej a zdrowie, Warszawa 2011.
12. Dąbrowski S, Brodniak W, Welbel S. Ocena przestrzegania przepisów o zgodzie na leczenie w szpitalu psychiatrycznym. Psychiatria Polska 2005; XXXIX (1): 139-150.
13. Pawłowski T, Kiejna A, Rymaszewska J. Hospitalizacja bez zgody pacjenta jako źródło odczuwania przymusu. Psychiatria Polska 2005; XXXIX (1): 151-159.
14. Barczewski M, Cubała WJ. Ustawowy tryb hospitalizacji osób z zaburzeniami psychicznymi. Psychiatria w praktyce ogólnolekarskiej 2004; 4 (4): 153-155.
15. Rozwadowska E, Jacek A. Ochrona praw pacjenta z zaburzeniami psychicznymi w świetle kompetencji Rzecznika praw pacjenta szpitala psychiatrycznego. [W:] Materiały konferencyjne – Pielęgniarstwo psychiatryczne – integracja i rozwój, Warszawa 2012.
16. Piszczek J. Prawa pacjenta jako wyraz gwarancji normatywnych jakości życia człowieka. [W:] Materiały V Międzynarodowej Konferencji Praw Człowieka – Prawo do życia a jakość życia w wielokulturowej Europie. T.1. (red.) Sitek B, Dammacco G, Sitek M, Szczerbowski J. Olsztyn 2005.
17. Kosińska B. Ryzyko błędu medycznego w psychiatrii – granice odpowiedzialności. [W:] Materiały konferencyjne – Pielęgniarstwo psychiatryczne – zagrożenia pracy zawodowej a zdrowie, Warszawa 2011.
18. Płotka A. Ochrona zdrowia psychicznego. [W:] (red.) Górna K, Jaracz K, Rybakowski J. Pielęgniarstwo psychiatryczne. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
19. Priebe S, Katsakou K, Glockner M. Przymusowe przyjęcie do szpitala w opinii pacjentów po miesiącu i po trzech miesiącach: prospektywne badanie w jedenastu państwach Europy. Psychiatria po dyplomie 2010; 7 (6): 32-39.
20. Kosińska B. Narażenie pielęgniarek na agresywne zachowania pacjentów szpitala psychiatrycznego. [W:] Materiały konferencyjne II Europejskiego Kongresu Pielęgniarek Psychiatrycznych. Praga, 15-17 kwietnia 2010.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Marzena Wójcik, Jarosława Belowska, Aleksander Zarzeka, Grzegorz Stachacz, Mariusz Panczyk, Joanna Gotlib (Autor)