Słowa kluczowe
wiedza
pielęgnacja stóp
Abstrakt
WIEDZA PACJENTÓW Z CUKRZYCĄ NA TEMAT PIERWSZYCH OBJAWÓW ZESPOŁU STOPY CUKRZYCOWEJ
Wstęp. Zespół stopy cukrzycowej z wieloma obrazami klinicznymi, jak: owrzodzenia, infekcja, zgorzel, martwica, stanowi duże wyzwanie dla lekarzy i pielęgniarek oraz wszystkich osób zarządzających służbą zdrowia. Problem ten jest szczególnie trudny dla pacjenta, gdyż pogarsza jego jakość życia, jest powodem częstych hospitalizacji i w dużym stopniu przyczynia się do inwalidztwa nawet wówczas, gdy nie dochodzi do amputacji.
Cel pracy. Celem pracy była ocena poziomu wiedzy chorych z cukrzycą na temat zespołu stopy cukrzycowej i jego pierwszych objawów.
Materiał i metody. Przedmiotem analizy była populacja chorych na cukrzycę zamieszkałych na terenie województwa łódzkiego. Badania trwały od października do grudnia 2012 roku. Objęto nimi 100 pacjentów z rozpoznaną cukrzycą 1 i 2 typu. Badanie przeprowadzono w Klinice Diabetologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Analizę przeprowadzono na podstawie ankiety własnej konstrukcji, składającej się z pytań zamkniętych, które podzielono na: alternatywne – przewidujące dwie możliwe odpowiedzi: tak lub nie; dysjunktywne – wymagające wyboru spośród więcej niż dwóch możliwych odpowiedzi; koniunktywne- wymagające wyboru więcej niż jednej z podanych odpowiedzi.
Wyniki. Przeważającą większość badanych stanowiły kobiety (60%), pozostałe (40%) badanej grupy stanowili mężczyźni. Wiek badanych wahał się od 30 do 80 lat. Najliczniejszą grupę bo 45% stanowili pacjenci w przedziale wiekowym między 46-60 lat.
Wnioski. Stan wiedzy chorych z cukrzycą typu 1 i 2 na temat swojej choroby i jej późnych powikłań jest niezadawalający. Deficyt w samoopiece chorych z cukrzycą wynika najczęściej z niskiego poziomu wiedzy pacjentów o chorobie, niewłaściwych zachowań zdrowotnych (np. palenie papierosów) oraz niewystarczającej troski o stan stóp. Należy dążyć, aby edukacja diabetologiczna była prowadzona zawsze na najwyższym poziomie i skuteczna.
Bibliografia
1. Frank B. Hu. Globalization of Diabetes. The role of diet, lifestyle and genes. American Diabetes Association 2011. [Data cytowania 29.12.2014]. Dostępny pod adresem http://care.diabetesjournals.org/content/34/6/1249.full.
2. Moczulski D.: Wielka Interna – Diabetologia. Wydawnictwo Medical Tribune Polska: Warszawa 2010.
3. Valk GD, Kriegsman DM, Assendelft WJ. Patient education for preventing diabetic foot ulceration. Cochrane Database Syst. Rev. 2005; 5: CD 001488.
4. Krakowiecki A. Diagnostyka zespołu stopy cukrzycowej. Przew. Lek. 2005; 3: 54-7.
5. Rosiński G. W trosce o stopę cukrzycową. Warszawa: Marketing & Media; 2004.
6. Karnafel W. Stopa cukrzycowa. Lublin: Wydawnictwo Czelej; 2008: 1-85.
7. Siminerio L, Zgibor J, Solano FXJr. Implementing the chronic care model for improvements in diabetes practice and outcomes in primary care: the University of Pittsburgh Medical Center experience. Clinical Diabetes. 2004; 22: 54-58.
8. Fisher EB, Walker EA, Bostrom A i wsp. Behawioral science research in the prevention of diabetes. Diabetes Care. 2002; 25: 599-606.
9. Tatoń J, Czech A. Edukacja terapeutyczna jako metoda leczenia i ulepszania stylu życia osób z cukrzycą. Diabetol. Pol. 2002; 1:55.
10. Brodawko B, Mosiewicz J, Czepło C. Przewlekłe powikłania cukrzycy i świadomość osób z cukrzycą odnosząca się do problemów ich choroby. Medycyna Metaboliczna. 2005; X (2): 90-94.
11. Szymańska-Pomorska G, Lisowczyk J. Przygotowanie pielęgniarek do działań edukacyjnych wśród chorych na cukrzycę. W: Abramczyk A, Łopatyński J, Prusek W. Cukrzyca – problem społeczny. Wrocław: Zakład Pielęgniarstwa Społecznego AM we Wrocławiu. 2002: 142–151.
12. Hellman RA. Systems approach to reducing errors in insulin therapy in the inpatient setting. Endocrine Practice. 2004; 10 (supl. 2): 100-108.
13. American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes – 2010. Diabetes Care 2007; 30 (supl. 1): S4-S41.
14. Krysoń-Serafin M, Jankowiak B, Krajewska-Kułak E i wsp. Ocena wiedzy pacjentów na temat cukrzycy typu 2 jako niezbędny element terapii. Diabet Dośw Klin. 2005;5;253- 259.
15. Łagoda K, Kamińska K, Kobus G i wsp. Ocena wiedzy pacjentów na temat profilaktyki zespołu stopy cukrzycowej . Przeg kardiodiabetol. 2009;4; 64-70.
16. Naszydłowska E, Kozieł D, Trawczyńska M. Udział pielęgniarki w podnoszeniu jakości życia pacjentów z cukrzycą. Piel. XXI wieku. 2003; 3: 53-56.
17. Wróbel M, Szymborska – Kajanek A, Grzeszczak W i wsp. Leczenie bólu w przebiegu polineuropatii cukrzycowej – współczesne możliwości i perspektywy. Lekarz. 2005;5:52-53.
18. Ismail K, Winkley K, Stahil D i wsp. A cohort study of people with diabetes and their first foot ulcer: the role of depresion on morality. Diabetes Care. 2007;30;1473-9. PMID:17363754.
19. Rubin RR, Gaussoin SA, Payrot M et al. Cardiovascular disease risk factors, depression symptoms and antidepressant medicine use in the Look AHEAD (Action for Health in Diabetes) clinical trial of weight loss in diabetes. Diabetologia. 2010; 53: 1581-9. PMID: 20422396.
20. Lavy D. Praktyczna opieka diabetologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2013.
21. LeMaster JW, Sugarman JR, Baumgardner G et al. Motivational brochures increase the number of Medicare – eligible persons with diabetes making therapeutic footwear claims. Diabetes Care. 2003; 26: 1679-84.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Joanna Chrobak-Bień, Anna Gawor, Anna Ignaczak (Autor)