Słowa kluczowe
rak jelita grubego
profilaktyka
Abstrakt
WIEDZA MIESZKAŃCÓW WSI NA TEMAT RAKA JELITA GRUBEGO
Cel pracy. Analiza wiedzy, dorosłych mieszkańców wsi, na temat raka jelita grubego.
Materiał i metodyka. W badaniu wzieło udział 100 pełnoletnich mieszkańców wsi. Badania były dobrowolne i anonimowe badania ankietowe. Kwestionariusz ankiety zawierał 13 pytań. Zebrany materiał poddano analizie opisowej. Wartości analizowanych parametrów zostały zmierzone w skali nominalnej i scharakteryzowane za pomocą liczebności oraz wartości procentowych.
Wyniki. Większość badanych nie znała sposobów zapobiegania rakowi jelita grubego. Większość z nich wskazała kolonoskopię jako badanie najbardziej znaczące w diagnostyce tego nowotworu. Ogromny odsetek ankietowanych uznał badania przesiewowe za trudno dostępne. Prawie połowa badanych za główne źródło wiedzy o chorobie uznała środki masowego przekazu. W subiektywnej ocenie uznali swoją wiedzę na temat raka jelita grubego jako niewystarczającą.
Wnioski. Badana grupa posiadała niską wiedzę na temat raka jelita grubego. Zdaniem respondentów istnieje trudność w dostępie do badań skriningowych dla ludności z terenów wiejskich. Mieszkańcy wsi nisko ocenili edukację zdrowotną prowadzoną przez profesjonalistów ochrony zdrowia.
Bibliografia
1. Didkowska J, Wojciechowska U, Zatoński W. Nowotwory złośliwe w Polsce w 2011 roku. Raport roczny dla MZ, Warszawa 2013.
2. Otto W. Rak jelita grubego w świetle współczesnych badań podstawowych i klinicznych. Kształcenie podyplomowe. 2012; 2 (5): 7-19.
3. Wojciechowska U, Didkowska J. Nowotwory w Polsce w 2012 roku. Nowotwory. Journal of Oncology. 2013; 63 (3):197-216.
4. Kaminski MF, Regula J, Kraszewska E, et al. Quality indicators for colonoscopy and the risk of interval cancer. N Engl J Med. 2010; 362: 1795-803.
5. Regula J, Rupinski M, Kraszewska E et al. Colonoscopy in colorectal-cancer screening for detection of advanced neoplasia. N Engl J Med. 2006; 355:1863-72.
6. Kordek R. Onkologia- podręcznik dla studentów i lekarzy. Wydawnictwo Medyczne Via-medica: Gdańsk; 2007.
7. Jinjuvadia R, Lohia, P, Jinjuvadia, C, et al. The association between metabolic syndrome and colorectal neoplasm. Systemic review and metaanalysis. J Clin Gastroenterol. 2012; 47: 33-44.
8. Klimczak A., Malinowska K., Kubiak K. Choroby nowotworowe a żywienie. Pol. Merk. Lek. 2009; 27 (159): 242-244.
9. Wronkowski Z, Brużewicz S. red. Nowotwory jelita grubego. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2008.
10. Jelski W., Orywal K., Kędra B. i wsp. Dehydrogenaza alkoholowa i aldehydowa jako markery nowotworowe i czynniki nasilające karcinogenezę w raku jelita grubego. Pol Merk Lek. 2008; 24 (144): 506.
11. Half EE, Mlynarsky L, Naftali T i wsp. False negative fecal occult blood test may be as-sociated with increased mortality from colorectal cancer. Dig Dis Sci. 2013, published online 22 May 2013. Dostępny pod adresem: http://www.eonkologia.pl/Rak-jelita-grubego-u-chorych-z-negatywnym-wynikiem-badania-kalu-na-krew-utajona-,8996. html [06.08.2014 r.]
12. Samadder NJ, Curtin K, Tuohy TM i wsp. Characteristics of missed or interval colorectal cancer and patient survival: a population-based study. Gastroenterology. 2014; 146 (4): 950-60.
13. Townsend CM Jr, Beauchamp RD, Evers BM, Mattox KL, Chirurgia Sabistona. Jama brzuszna. Tom 4, Wydawnictwo Elsevier Urban&Partner: Wrocław; 2013.
14. Wojciechowska U, Didkowska J, Zatoński W. Nowotwory złośliwe w Polsce 2010 roku. Centrum Onkologii – Instytut: Warszawa; 2012.
15. Sapiełkin B, Gotlib J. Wiedza pacjentów oddziału endoskopii na temat profilaktyki i leczenia nowotworu jelita grubego. Pielęgniarstwo XXI Wieku. 2013, 2 (43): 23-27.
16. Wojciechowska U, Didkowska J. Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe w Polsce. Krajowy Rejestr Nowotworów, Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie. Dostępne na stronie: http://onkologia.org.pl/raporty/ [06.08.2014 r.].
17. Król SK, Kapka-Skrzypczak L. Nowotwory jelita grubego jako poważny problem w Polsce i na świecie – kwestie medyczne i środowiskowe. Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine. 2011; 14 (4): 75-80.
18. Banaszkiewicz Z, Tojek K, Jarmocik P, i wsp. Kliniczne objawy raka jelita grubego – badanie retrospektywne. Współczesna Onkologia. 2009; 13 (1): 34-40.
19. Helfand M, Marton KI, Zimmer-Gembeck MJ, Sox HC Jr. History of visible rectal bleeding in a primary care population. Initial assessment and 10-year follow-up. JAMA 1997; 277: 44-8.
20. Dunne JR et al. Preoperative anemia in colon cancer: assessment of risk factors. Am Surg. 2002; 68: 582-7.
21. Leis VM et al. Risk factors predictive of positive findings at colonoscopy. Curr Surg. 2001; 58: 227-9.
22. McFarlane ME, Rhoden A, Fletcher PR, Carpenter R. Cancer of the colon and rectum in a Jamaican population: diagnostic implications of the changing frequency and subsite distribution. West Indian Med J. 2004; 53: 170-3.
23. Saidi HS, Karuri D, Nyaim EO. Correlation of clinical data, anatomical site and disease stage in colorectal cancer. East Afr Med J. 2008; 85: 259-62.
24. Langenbach MR, Schmidt J, Neumann J, et al. Delay in treatment of colorectal cancer: multifactorial problem. World J Surg. 2003; 27 (3): 304-8.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Aneta Dmowska-Pycka, Katarzyna Adamiak (Autor)