Słowa kluczowe
stan terminalny
umieranie
śmierć
Abstrakt
WIEDZA I POSTAWY STUDENTÓW WOBEC OSÓB W STANIE TERMINALNYM
Wprowadzenie. Jednym z procesów społecznych, zachodzących aktualnie w krajach europejskich jest powiększająca się liczba osób starszych i przewlekle chorych. Problem wydłużania się życia, jest nowym zjawiskiem biologicznym i społecznym. Pomimo postępu nauk medycznych i rozwoju techniki XXI wieku śmierć jest koniecznością wpisaną od urodzenia w przyszłość każdego człowieka.
Cel pracy. Ocena wiedzy i postaw studentów w odniesieniu do osób w stanie terminalnym.
Materiał i metodyka. Badania zostały przeprowadzone w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Tarnowie wśród grupy 284 studentów. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety.
Wyniki. W badanej grupie było 26,4% mężczyzn oraz 73,6% kobiet. Średnia wieku badanych osób, to 26,79 lat (SD=7,60). Mężczyźni istotnie częściej (p=0,008) niż kobiety byli skłonni zrezygnować z pracy za granicą, by opiekować się bliską osobą, częściej też (p=0,027) twierdzili, że w kontakcie z terminalnie chorym ważne jest wsparcie duchowe. Stosunek ankietowanych do wiary wpływał na wskazywanie ważnych czynników w kontakcie z osobą terminalnie chorą. Dla osób wierzących istotnie ważniejsze było wsparcie duchowe w kontakcie z terminalnie chorym (p=0,016), osoby niewierzące istotnie częściej wymieniały załatwienie wszystkich formalności (p=0,049). Badania wykazały, że za stosowaniem eutanazji u chorych w stanie terminalnym były istotnie częściej (p<0,000) osoby niewierzące.
Wnioski. Studenci w zdecydowanej większości prezentowali postawy wobec osób w stanie terminalnym akceptowane społecznie. Wykazują dużą wrażliwość na potrzeby chorego. Ankietowani uważają, że pomoc drugiemu człowiekowi może stać się źródłem własnego rozwoju duchowego.
Bibliografia
1. Burchacka A. Opieka paliatywna i terminalna [w:] Koper A, Terlikiewicz J, Mazur A, Burchacka A, red. Pielęgniarstwo onkologiczne. Podręcznik dla studiów medycznych. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2011. s. 397-416.
2. Bartoszek A. Człowiek w obliczu cierpienia i umierania. Moralne aspekty opieki paliatywnej. Katowice: Księgarnia Św. Jadwigi; 2000. s. 43-52.
3. Kawalec E, Malinowska-Lipień I. Zaburzenia funkcjonowania rodziny w sytuacji choroby [w:] Kózka M, red. Diagnozy i interwencje pielęgniarskie. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2008. s. 295-300.
4. Krasuska M, Stanisławek A, Lechicka J, Wrońska I. Wsparcie pacjenta i rodziny w chorobie, cierpieniu, śmierci. Psychoonkologia. 2002; 6 (3): 60-68.
5. Holroyd A, Dahlke S, Ferm C, Jung P, Hutner A. Attitudes toward aging: implications for a caring profession. Journal of Nursing Education. 2009, 48, 7: 374-380.
6. Nicole-Urbanowicz J. Ageizm i dyskryminacja ze względu na wiek. Niebieska linia. 2006, 46, 6. Dostępny na: http://www.pismo.niebieskalinia.pl/index.php?id=482 [dostęp z dnia 1. marca 2015].
7. Korczyński T. Zaangażowanie społeczne Polaków po transformacji jako przejaw społeczeństwa obywatelskiego. Wyniki ogólnopolskich badań reprezentatywnych w latach 1989-2009. [w:] Danielak-Chomać M, Dobrowolska B, Roguska A, red. Wolontariat w teorii i praktyce. Siedlce: Wydawnictwo Fundacja na Rzecz Dzieci i Młodzieży „SZANSA”. 2010. s. 27-49.
8. Łobocki M. Altruizm a wychowanie. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej; 2004. s. 10-33.
9. Moroń D. Wolontariat w trzecim sektorze. Prawo i praktyka. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego; 2009. s. 143.
10. Dobrowolska B. Wolontariat i postawy altruistyczne w opinii społecznej. Studenci wobec wolontariatu – analiza badań [w:] Danielak-Chomać M, Dobrowolska B, Roguska A, red. Wolontariat w teorii i praktyce. Siedlce: Wydawnictwo Fundacja na Rzecz Dzieci i Młodzieży „SZANSA”; 2010. s. 59-79.
11. Mariański J. Młodzież między tradycją a ponowoczesnością. Wartości moralne w świadomości maturzystów. Społeczeństwo. 1995; 4: 891-894.
12. Oblubiński A. Edukacja jako źródło ekskluzji i strat czy inkluzji i reform? [w:] Biernat T, Malinowski J. Edukacja a włączenie społeczne. Konteksty socjalne i psychologiczne. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne AKAPIT. 2013: 19-45.
13. Lepa A. Postulat oceny etycznej w wychowaniu do mediów. Cywilizacja. 2008; 24: 36-47.
14. Chałas K. Wychowanie ku wartościom: elementy teorii i praktyki. T. 1. Godność, wolność, odpowiedzialność, tolerancja. Lublin – Kielce: Wydawnictwo Jedność; 2006. s. 41.
15. Bołoz W, Ryś M. Między życiem, a śmiercią. Uzależnienia, eutanazja, sytuacje graniczne. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego; 2002. s. 253.
16. Wrońska I. Filozoficzne i etyczno-deontologiczne podstawy pracy pielęgniarki [w:] Zahradniczek K, red. Pielęgniarstwo. Podręcznik dla studiów medycznych. Warszawa:Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2004. s. 57-83.
17. Janowicz A. Korzyści ze współpracy hospicjów i szkół [w:] Binnebesel J, red. Jak rozmawiać z uczniami o końcu życia i wolontariacie hospicyjnym. Gdańsk: Wydawnictwo Via Media; 2009. s. 109-120.
18. Raport CBOS, Komunikat z badań BS/134/99: Postawy wobec eutanazji. Warszawa. 1999: 1-27.
19. Raport CBOS, Komunikat z badań BS/93/2007: Opinie o eutanazji, czyli pomoc w umieraniu. Warszawa. 2007; 6: 1-6.
20. Raport CBOS, Komunikat z badań BS/142/2009: Opinia społeczna o eutanazji. Warszawa. 2009; 10: 1-7.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2015 Aneta Grochowska, Halina Sopel, Barbara Kubik, Kazimiera Moździerz, Urszula Romanowska (Autor)