Abstrakt
EMPATIA I ASERTYWNOŚĆ PIELĘGNIAREK W OPIECE NAD PACJENTAMI CHORYMI PSYCHICZNIE I W OPIECE NAD PACJENTAMI CHORYMI SOMATYCZNIE
Wprowadzenie. Wydaje się, że pielęgnowanie pacjentów z zaburzeniami psychicznymi stawia przed pielęgniarkami wyższe wymagania w zakresie umiejętności interpersonalnych, w porównaniu z pielęgnacją pacjentów chorych somatycznie. Tym samym można oczekiwać, że pielęgniarki psychiatryczne cechuje wyższy poziom empatii i asertywności w porównaniu z ich koleżankami z oddziałów poza psychiatrycznych.
Cel pracy. Ocena poziomu empatii i asertywności u pielęgniarek pracujących z pacjentami ze schorzeniami psychicznymi i pielęgniarek pracujących z pacjentami chorymi somatycznie.
Materiał i metodyka. Badania przeprowadzono w 2013 roku wśród 120 pielęgniarek, w tym 60 pracujących na oddziałach psychiatrycznych i 60 pracujących na oddziałach innych niż psychiatryczny. Poziom empatii mierzono testem IRI M. Davisa, a poziom asertywności oceniano za pomocą testu „Mapa Asertywności” M. Król-Fijewskiej.
Wyniki. Wykazano brak różnic w poziomie empatii i asertywności u pielęgniarek zatrudnionych w obu typach oddziałów. Stwierdzono pozytywną, statystycznie istotną (p=0,01) zależność pomiędzy wiekiem pielęgniarek a zdolnością do przyjmowania cudzej perspektywy.
Wnioski. Poziom empatii i asertywności posiadany przez pielęgniarki jest niezależny od rodzaju oddziału, w którym są zatrudnione. Wraz z wiekiem pielęgniarek rośnie ich empatia poznawcza, a zwłaszcza gotowość do spojrzenia na sprawy oczyma pacjenta. Dla podniesienia jakości opieki pielęgniarskiej wskazane jest organizowanie szkoleń doskonalących z zakresu komunikowania się z pacjentem, szczególnie dla pielęgniarek z krótkim stażem pracy.
Bibliografia
1. Poznańska S. Pielęgniarstwo wczoraj i dziś. W-wa: Wyd. PZWL; 1988.
2. Poznańska S. Pielęgniarstwo. [w:] Ślusarska B., Zarzycka D, Zahradniczek K, red. Podstawy pielęgniarstwa. T.1. Lublin: Wyd. Czelej; 2004. s. 21-69.
3. Davis MH. O umiejętności współodczuwania. Gdańsk: GWP; 2001.
4. Król – Fijewska M. Trening asertywności. W-wa: Wyd. Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości; 1993.
5. Mojs E. Wybrane aspekty komunikacji pielęgniarka – zespół terapeutyczny. Pielęgniarstwo Polskie. 2006; 2: 135-138.
6. Bączek G, Sobolewska M, Dmoch-Gajzlerska E. Rola komunikacji w przygotowaniu pacjentki do zabiegu ginekologicznego. Problemy Pielęgniarstwa. 2009; 2: 139-143.
7. Kourkouta L, Barsamidis K, Lavdaniti M. Communication skills during the clinical examination of the patients. Progress in Health Sciences. 2013; 1: 119-122.
8. Mandecki M. Znaczenie właściwej komunikacji między personelem medycznym, a pacjentem w opiece zdrowotnej. Pielęgniarstwo XXI wieku. 2005; 4: 93-96.
9. Sanderson CA. Health psychology. NY: Wyd. Wiley & Son; 2004.
10. Mayerscough PR, Ford M, red. Jak rozmawiać z pacjentem. Gdańsk: Wyd. GWP; 2001.
11. Gordon T, Edwards S, red. Pacjent jako partner. W-wa: Wyd. PAX; 1999.
12. Wilczek-Rużyczka E. Empatia i jej rozwój u osób pomagających. Kraków: Wyd. UJ; 2002.
13. Matysiak U. Poziom empatii pielęgniarek jako wyraz profesjonalnej edukacji. Praca magisterska niepubl. Kraków; 2015.
14. Lewicka A. Rozwijanie empatii u studentów pedagogiki specjalnej. Lublin: Wyd. UMCS; 2006.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2015 Helena Motyka, Katarzyna Motyka (Autor)