Abstrakt
WARTOŚCI MORALNE ZAWARTE W KODEKSIE ETYKI ZAWODOWEJ PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ RP W ŚWIETLE MEDYCZNYCH MODELI KOMUNIKACYJNYCH
Wprowadzenie. Praktyczna realizacja wartości moralnych zawartych w Kodeksie Etyki Zawodowej Pielęgniarki i Położnej RP [chodzi m.in. o szacunek dla pacjenta, dbanie o jego godność, intymność, rzetelne wypełnianie obowiązków zawodowych itp.] jest nieodłącznym elementem praktyki zawodowej i wiąże się z wyborem określonego, indywidualnie dopasowanego, modelu komunikacji z pacjentami. Komunikacja zaś istotnie wpływa na jakość opieki pielęgniarskiej.
Cel pracy. Ocena możliwości realizacji wartości moralnych zawartych w kodeksie etyki zawodowej w ramach poszczególnych modeli komunikacyjnych [pod uwagę wzięte zostaną następujące modele: biomedyczny, holistyczny, humanistyczny]. Materiał i metodyka. Metoda hermeneutyczna, zgodnie z którą poprzez analizę porównawczą treści KEZPiP RP z założeniami określonych modeli komunikacyjnych potwierdza przekonanie, że to na relacji z drugim człowiekiem potrzebującym i chorym pielęgniarstwo powinno budować inne kompetencje zawodowe oparte na specjalistycznej wiedzy medycznej.
Wyniki. Model biomedyczny znajduje bardzo słabe odzwierciedlenie w kodeksie etyki zawodowej. Najlepszym wyrazem wartości moralnych są modele: humanistyczny i holistyczny. W modelu humanistycznym możliwe jest zaangażowanie w relację z pacjentem, przyjęcie postawy empatycznej, wprowadzenie do wywiadu elementów rozmowy – odniesienie do Części Szczegółowej z Kodeksu, I. Pielęgniarka/położna a pacjent, pkt 1-2, 7-8. W modelu holistycznym personel pielęgniarski i pacjent są dla siebie nawzajem partnerami a ich relacje opierają się na odpowiedzialności, dojrzałości, poszanowaniu godności i autonomii. Wymienionym założeniom odpowiada pkt 3-6, 9 z Części szczegółowej, I. Pielęgniarka/Położna a pacjent.
Wnioski. Wartości moralne zawarte w treści Kodeksu Etyki Zawodowej Pielęgniarki i Położnej RP mogą być realizowane najpełniej w modelu humanistycznym i holistycznym.
Bibliografia
1. http://www.nipip.pl/index.php/samorzad/informacje-o-samorzadzie/2135-kodeks-etyki-zawodowej-pielegniarki-i-poloznej-rzeczypospolitej-polskiej (dostęp: 23.08.2015).
2. Gulla A. Creating Values in Life. Personal, Moral, Spiritual, Family and Social Values. Liberty Drive Bloomington. Indiana: Bloomington; 2010.
3. Hurley P. Consequentialising and Deontologising: Clogging the Consequentialist Vacuum, Oxford Studies in Normative Ethics. 2013; vol. 3: 123-153.
4. Gastmans Ch. Dignity-enhancing nursing care: A foundational ethical framework, Nursing Ethics. 2013; 20 (2): 141-149.
5. Nawrocka A. Etos w zawodach medycznych. Kraków: Wydawnictwo WAM; 2008. s. 99-115, 252, 256, 258-273.
6. http://nipip.pl/index.php/uchwaly/krajowych-zjazdow/iv-krajowego-zjazdupielegniarek-i-poloznych/uchwaly/896-9-04-2003 (dostęp: 23.08.2015).
7. Ostrzyżek A, Marcinkowski JT. Biomedyczny versus holistyczny model zdrowia a teoria i praktyka kliniczna, Problemy Higieny i Epidemiologii. 2012; 93(4): 682-686.
8. Kowalski M, Gaweł A. Zdrowie-wartość-edukacja. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”; 2006. s. 16-17.
9. http://www.who.int/topics/nursing/en/ [dostęp: 25.08.2015].
10. Mazurek J. Fizjoterapia holistyczna, czyli psycho-fizjoterapia. Część III: Człowiek w fizjoterapii, czyli od modelu biomedycznego, przez humanistyczny, do holistycznego, Fizjoterapia. 2009; 17 (4): 90.
11. Gastmans Ch. Care as a Moral Attitude in Nursing, Nursing Ethics. 1999; 6 (3): 214-223.
12. http://www.ptb.org.pl/pdf/dobrowolska_cegielko_klauzula_1.pdf [dostęp: 25.08.2015]
13. Beauchamp TL, Childress JF. Zasady etyki medycznej, przeł. W. Jacórzyński, Warszawa: Książka i Wiedza, 1996. s. 72-80. Review match
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2015 Marta Szabat (Autor)