Słowa kluczowe
dzieci
edukacja
pielęgniarka
profilaktyka
Abstrakt
ASTMA U DZIECI – AKTUALNE REKOMENDACJE I ZALECENIA EDUKACYJNE DLA PIELĘGNIAREK
Wstęp. Od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej rozpoczęła się transformacja kształcenia w zawodach pielęgniarek i położnych mająca na celu dostosowanie polskich regulacji prawnych do dyrektyw obowiązujących we wspólnocie. Jednym z nich jest obowiązek ciągłego podnoszenia kwalifikacji tej grupy zawodowej oraz uaktualnienia zdobytej ogólnej i specjalistycznej wiedzy medycznej. Kompetencje zawodowe oraz interpersonalne mają istotne znaczenie zwłaszcza w opiece nad dzieckiem przewlekle chorym. Spośród zadań i czynności zawodowych wykonywanych przez pielęgniarkę pediatryczną najbardziej znaczące są działania edukacyjne, profilaktyczne i prewencyjne, które odgrywają kluczową rolę w procesie terapeutycznym małego pacjenta.
Cel pracy. Celem artykułu jest przedstawienie aktualnej wiedzy i wytycznych związanych z procesem diagnostyki, leczenia i profilaktyki najczęstszej choroby przewlekłej u dzieci, jaką jest astma oraz omówienie możliwych działań opiekuńczych i edukacyjnych wobec pacjentów z tym schorzeniem.
Bibliografia
1. Lai C, Beasley R, Crane J, et al. Global variation in the prevalence and severity of asthma symptoms: phase three of the International Study of Asthma and Allergies in Childhood (ISSAC). Thorax 2009; 64 (6): 476-483.
2. Blair H. Natural history of childhood asthma. 20-year follow- up. Arch Dis Child. 1977; 52(8): 613-619.
3. Samoliński B, Sybilski A, Raciborski F i wsp. Występowanie astmy oskrzelowej u dzieci, młodzieży i młodych dorosłych w Polsce w świetle badania ECAP. Alerg Astma Immun 2009; 14(1): 27-34.
4. Kowalski M, Jędrzejczak M, Cirlić M. Efektywność leczenia astmy oskrzelowej w Polsce w ocenie pacjentów – wyniki badania AIRCEE (Asthma Insights & Reality in Central and Eastern Europe). Alerg Astma Immun 2004; 9(4): 187-195.
5. Kuna P, Kupczyk M, Kupryś-Lipińska I. POLASTMA – the Polish National Programme of Early Diagnosis and Therapy of Asthma. Pneumonol. Alergol. Pol. 2014; 82(6): 597-607.
6. Kieszonkowe wytyczne dotyczące leczenia i zapobiegania astmie u dorosłych i dzieci w wieku powyżej 5 lat dla lekarzy i pielęgniarek zaktualizowane w 2014 r. GINA.[online]. [Access: 2014.09.08]. Available in the Internet:< http://www.ginasthma.org/local/uploads/files/GINA_Pocket_Polish2014.pdf>.
7. Milgrom H, Wood R, Ingram D. Respiratory conditions that mimic asthma. Immunol Allergy Clin North Am 1998; 18: 113-132.
8. Anderson G. Endotyping asthma: new insights into key pathogenic mechanisms in a complex, heterogeneous disease. Lancet 2008;372(20):1107-1119.
9. Levy M, Quanjer P, Booker R, et al. Diagnostic spirometry in primary care: Proposed standards for general practice compliant with American Thoracic Society and European Respiratory Society recommendations: a General Practice Airways Group (GPIAG) document, in association with the Association for Respiratory Technology & Physiology (ARTP) and Education for Health. Prim Care Respir J 2009;18(3):130-147.
10. Wenzel S. Asthma phenotypes: the evolution from clinical to molecular approaches. Nat Med. 2012;18(5):716-725.
11. Bręborowicz A, Kulus M, Sobkowiak P. Diagnostyka różnicowa obturacji oskrzeli.[w:] Emeryk A, Bręborowicz A, Grzegorz L, red. Astma i choroby obturacyjne oskrzeli u dzieci. Wrocław: Elsevier Urban & Partner. 2010: 95-96.
12. Castro-Rodriquez J, Holberg C, Wright A, et al. A clinical index to define risk of asthma in young children with recurrent wheezing. Am J Respir Crit Care Med 2000; 162(4): 1403-1406.
13. Juniper E, Bousquet J, Abetz L, et al. Identifying ‘well-controlled’ and ‘not well-controlled’ asthma using the Asthma Control Questionnaire. Respir Med. 2006; 100(4):616-621.
14. Schatz M, Li J, Marcus P, et al. Asthma Control Test: reliability, validity, and responsiveness in patients not previously followed by asthma specialists. J Allergy Clin Immunol. 2006; 117(3):549-56.
15. Emeryk A, Kurzawa R, Bręborowicz A. red. Aerozoloterapia chorób układu oddechowego u dzieci. Wrocław: Elsevier Urban & Partner; 2007.
16. Pirożyński M. red. Praktyczne aspekty nebulizacji. Bielsko-Biała: α-medica press, 2013.
17. Langier K, Czarny-Działak M. Knowledge of parents or guardians about children’s bronchial asthma. Participation of a nurse in health education of parents or guardians and a sick child. Stud. Med. 2013; 29 (2): 171-176.
18. Martino D, Prescott S. Silent mysteries: epigenetic paradigms could hold the key to conquering the epidemic of allergy and immune disease. Allergy. 2010;65(1):7-15.
19. Prescott S, Nowak-Węgrzyn A. Strategies to Prevent or Reduce Allergic Disease. Ann Nutr Metab. 2011;59 (suppl 1):28-42.
20. Nieto A, Wahn U, Bufe A, et al. Allergy and asthma prevention 2014. Pediatr Allergy Immunol. 2014; 25: 516-533.
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Prawa autorskie (c) 2015 Anna Bodajko-Grochowska, Anna Bednarek, Ewa Markut-Miotła (Autor)