Tom 14 Nr 3(52) (2015), Artykuły
Tom 14 Nr 3(52) (2015)

Etyczne i psychospołeczne aspekty robotyzacji medycyny

Artykuły
Opublikowane 2015-11-24
Jarosław Sak
Zakład Etyki i Filozofii Człowieka Uniwersytetu Medycznego w Lubinie / Klinika Nefrologii SPSK 4 w Lublinie
Janusz Kidacki
Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpitala Specjalistycznego Pro-Familia w Rzeszowie
Barbara Zarębska
Kliniczny Oddział Okulistyki Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. Fryderyka Chopina w Rzeszowie
Elżbieta Suchodolska
I Oddział Wewnętrzny SPZOZ Szpitala Powiatowego w Hrubieszowie
PDF

Słowa kluczowe

robotyzacja
etyka
roboetyka
medycyna

Abstrakt

ETYCZNE I PSYCHOSPOŁECZNE ASPEKTY ROBOTYZACJI MEDYCYNY

Celem artykułu jest analiza doniesień naukowych dotyczących problemów etycznych i psychospołecznych implikowanych zjawiskiem robotyzacji medycyny. Do najistotniejszych problemów natury etycznej należy zaliczyć: uzyskiwanie świadomej zgody pacjenta na interwencję medyczną z zastosowaniem robota, zachowanie tajemnicy lekarskiej, ponoszenie indywidualnej odpowiedzialności przez personel medyczny za efekty procedur medycznych lub opiekuńczych realizowanych z udziałem robotów, poszanowanie godności i autonomii pacjenta oraz prawa do zachowania prywatności, problem sprawiedliwego dostępu pacjentów do procedur medycznych realizowanych przy zastosowaniu systemów robotycznych, rzetelność oceny korzyści związanych z zastosowaniem procedur robotycznych u danego pacjenta względem zabiegów przeprowadzanych metodami tradycyjnymi. W literaturze naukowej w zakresie społecznej percepcji robotyzacji medycyny wymieniane są następujące problemy: zastępowanie obecności lekarza lub pielęgniarki przez obecność robota, nieufność i lęk pacjentów przez stosowaniem zaawansowanej techniki robotycznej, brak osobistego kontaktu przed i po zabiegu pacjenta z lekarzem-operatorem w przypadku teleoperacji oraz zaburzenia relacji międzyludzkich mogące występować w przypadku wykorzystywania opiekuńczych systemów robotycznych. 

PDF

Bibliografia

1. DiMaio S, Hanuschik M, Kreaden U. The da Vinci Surgical System. W: Rosen, Jacob, Hannaford, Blake, Satava, Richard M.: Surgical Robotics. Systems Applications and Visions. Springer, 2011.

2. Scassellati B, Admoni H, Matarić M. Robots for use in autism research. Annu Rev Biomed Eng. 2012; 14: 275-94. doi: 10.1146/annurev-bioeng-071811-150036.

3. Evans H. Robot nurses may lack compassion, but they won’t be asking for a pay rise. Nurs Stand. 2014; 28(47): 34. doi: 10.7748/ns.28.47.34.s42.

4. Palma E, Bufarini C. Robot-assisted preparation of oncology drugs: the role of nurses. Int J Pharm. 2012; 439(1-2): 286-8. doi: 10.1016/j.ijpharm.2012.09.022.

5. Polskie Towarzystwo Chirurgii Robotowej. http://www.chirurgiarobotowa.pl/Dla_Pacjenta,6053/Korzysci,1273779/index.html. Dostęp: 03.12.2014

6. Robotics for Healthcare. Personalising care and boosting the quality, access and efficiency of healthcare. European Commision. ec.europa.eu/information_society/ehealth

7. Van Boxsel JAM, Arjan R, Maurits B. Roadmap Robotics for Healthcare. EFMN – The European Foresight Monitoring Network. Foresight Brief. 2008; Nov.;157.

8. Robin Heart – rodzina robotów medycznych. http://www.robinheart.pl/. Dostęp; 20.11.2014

9. Kozłowski P. Robot, który poda leki. Wynalazek lubelskich naukowców. http://m.wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,117915,15872133.html. Dostęp 23.11.2014

10. Mavroforou A, Michalodimitrakis E, Hatzitheo-Filou C, et al. Legal and ethical issues in robotic surgery. Int Angiol. 2010; 29(1): 75-79.

11. Datteri E, Tamburrini G. Ethical Reflections on Health Care Robotics. W: Capurro R, Negenborg M [red.] Ethics and robotics. Heidelberg: Akademische Verlagsgesellschaft. 2009; 35-48.

12. Ashrafian H. Artificial Intelligence and Robot Responsibilities: Innovating Beyond Rights. Sci Eng Ethics. 2014; 21(2): 317-326. doi: 10.1007/s11948-014-9541-0

13. Gelhaus P. Robot decisions: on the importance of virtuous judgment in clinical decision making. J Eval Clin Pract. 2011; 17(5): 883-7. doi: 10.1111/j.1365-2753.2011.01720.x.

14. Veruggio G. The birth of Roboethics. http://www.roboethics.org/icra2005/veruggio.pdf. Dostęp: 21.11.2014

15. Ishihara K, Fukushi T. Introduction: roboethics as an emerging field of ethics of technology. Account Res. 2010; 17(6): 273-277. doi: 10.1080/08989621.2010.523672.

16. Veruggio G. Euron – Roboethics Roadmap. January 2007. http://www.roboethics.org/atelier2006/docs/ROBOETHICS%20ROADMAP%20Rel2.1.1.pdf. Dostęp: 21.11.14

17. Anderson M, Ishiguro H, Fukushi T. “Involving interface”: an extended mind theoretical approach to roboethics. Account Res. 2010; 17(6): 316-329. doi: 10.1080/08989621.2010.524082.

18. Beauchamp TL, Childress JF. Zasady etyki medycznej, tłum. i wstęp W. Jacórzyński. Warszawa: Książka i Wiedza; 1996.

19. Lin P, Abney K, Bekey GA (eds.). Robot Ethics: The Ethical and Social Implications of Robotics. MIT Press; 2012.

20. Dautenhahn K. Socially intelligent robots: dimensions of human-robot interaction. Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci. 2007; 362(1480): 679-704.

Creative Commons License

Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.

Prawa autorskie (c) 2015 Jarosław Sak, Janusz Kidacki, Barbara Zarębska, Elżbieta Suchodolska (Autor)