Badania stanu zdrowia kierowców wykonywane na podstawie Prawa o ruchu drogowym w Podlaskim Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w Białymstoku w latach 2005-2009
Słowa kluczowe:
badania lekarskie kierowców, wypadki drogowe, alkohol, młodzi kierowcy, prawo o ruchu drogowymAbstrakt
Wstęp. Badania stanu zdrowia kierowców w Polsce są w praktyce ograniczone do badań kandydatów na kierowców i badań okresowych kierowców uczestniczących w transporcie drogowym, a w mniejszym stopniu do badań na podstawie art. 122 ust. 1 pkt 3a, 3b i 4 ustawy – Prawo o ruchu drogowym. W związku z planowanym wejściem w życie w dniu 19 stycznia 2013 r. nowej ustawy o kierujących pojazdami ta ostatnia podstawa prawna ulega istotnej zmianie.
Cel. Celem pracy było dokonanie charakterystyki ilościowej i jakościowej kierowców, którzy w latach 2005-2009 byli poddani badaniom lekarskim w Podlaskim Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w Białymstoku z powodu: uczestniczenia w wypadkach drogowych, prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości i skierowani decyzją starosty z powodu zastrzeżeń, co do stanu zdrowia.
Materiał i metody. Informacje dotyczące kierowców badanych z przyczyn zdrowotnych pochodzą z badań wykonanych w Podlaskim Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w latach 2005-2009. Wśród nich było 558 kierowców badanych po wypadkach drogowych (art. 122 ust. 1 pkt 3a), 6681 kierowców prowadzących pojazd w stanie nietrzeźwości (art. 122 ust. 1 pkt 3b) i 210 kierowców skierowanych przez starostę z powodu zastrzeżeń, co do stanu zdrowia (art. 122 ust. 1 pkt 4).
Wyniki. We wszystkich grupach badanych kierowców dominowali mężczyźni (w granicach 90%). Nieproporcjonalnie wysoki udział w grupie kierowców – uczestników wypadków drogowych i prowadzących pojazd w stanie nietrzeźwości stanowili młodzi kierowcy w wieku 20-25 lat. Negatywne orzeczenie lekarskie otrzymało 18% kierowców, którzy uczestniczyli w wypadkach drogowych i około 18% kierowców, którzy prowadzili pojazd w stanie nietrzeźwości.
Wnioski. Najczęstszą przyczyną orzeczeń negatywnych kierowców były: problemy alkoholowe, następnie zaburzenia neurologiczne, stan narządu słuchu, stan układu wzrokowego i zaburzenia psychiczne. Wskazane jest utrzymanie i rozszerzenie możliwości badań kierowców z przyczyn zdrowotnych.
Bibliografia
1. Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. Nr 30, poz. 151 z póź. zm.).
2. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z póź. zm.).
3. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 czerwca 2003 r. w sprawie wykazu środków działających podobnie do alkoholu oraz warunków i sposobu przeprowadzania badań na ich obecność w organizmie (Dz. U. Nr 116 , poz. 1104.)
4. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. Nr 2, poz. 15 z póź. zm.).
5. Pawińska M, Piątkiewicz JA, Zalewska M, Jamiołkowski J, Szpak A, Matwiejuk B, Czerwiński A. Ofiary wypadków drogowych w woje-wództwie podlaskim w latach 2000-2006. Zdr Publ. 2008;118(4):426-31.
6. Piątkiewicz JA. Analiza przyczyn wypadkowości drogowej w woje-wództwach stołecznym i ciechanowskim w latach 1993-1995. Zdr Publ. 2000;110(7-8):248.
7. Raport o stanie bezpieczeństwa w ruchu drogowym w Polsce 2005. Biuro Prewencji i Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji. 2006.
8. Raport o stanie bezpieczeństwa w ruchu drogowym w Polsce 2006. Biuro Prewencji i Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji. 2007.
9. Wypadki drogowe w Polsce w 2008 roku; Komenda Głowna Policji. Biuro Ruchu Drogowego. 2009.
10. Correlli E. Crash data and rates for age-sex groups of drivers, 1996. National Center for Statistics and Analysis, Washington, DC, 1998.
11. Evans L. Traffic Safety and the Driver. Van Nostrand Reinhold, New York 1991.
12. Williams AF. Teenage drivers: patterns of risk. J Safety Res. 2003;34:5-15.
13. World report on road traffic injury prevention. WHO Geneva 2004.
14. Young drivers impaired by alcohol and other drugs.(ed.) T. Benjamin. Royal Society of Medicine. London, New York; 1987.
15. Hasij J, Barziej J, Michałek O, Broczkowski R, Bucior J, Stępniak J. Analiza wypadków drogowych spowodowanych nietrzeźwością kierujących w województwie opolskim w latach 2000-2005. Zdr Publ. 2008;118(2):171-5.
