Analiza czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca u pacjentów po 40 roku życia
Słowa kluczowe:
choroba niedokrwienna serca, czynniki ryzyka, otyłośćAbstrakt
Wstęp. Czynniki ryzyka są to cechy występujące u człowieka zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia choroby serca lub naczyń. Można je podzielić na: niezależne i zależne od chorego. Subiektywne czynniki bywają nazywane także modyfikowalnymi. Są to m.in. nadwaga, otyłość, nadciśnienie tętnicze, podwyższony poziom cholesterolu, brak aktywności ruchowej. Badanie tych czynników, analiza częstości ich występowania umożliwia podjęcie ukierunkowanych działań edukacyjnych, które mają na celu poprawę stylu życia pacjentów.
Cel. Celem było badanie:
- modyfikowalnych czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca (ChNS) występujących u osób po 40. roku życia hospitalizowanych na oddziale kardiologicznym,
- rodzaju czynników ryzyka dominujących u tych chorych,
- stopnia występowania tych czynników u kobiet i mężczyzn.
Materiał i metody. Grupę badaną stanowiły 103 osoby w wieku od 40 do 70 lat z rozpoznaną ChNS i 105 osób bez niej, którzy stanowili grupę kontrolną. Kryterium włączenia do grupy badanej było stwierdzenie ChNS i zalecenie przyjmowania leków nasercowych. Badania przeprowadzono w oddziale kardiologicznym Szpitala Wojewódzkiego im. Jana Pawła II w Bełchatowie. Narzędziem badawczym był kwestionariusz wywiadu konstrukcji własnej.
Wyniki. Analiza wyników wykazała, że czynnikiem ryzyka najczęściej występującym u pacjentów w badanej grupie była nadwaga/otyłość. Stwierdzono ją u 79. osób. Drugim czynnikiem stwierdzonym u 75. osób było nadciśnienie tętnicze. Trzecim był podwyższony poziom cholesterolu. Otyłość brzuszną występującą zdecydowanie częściej u kobiet niż u mężczyzn stwierdzono u 32 kobiet i u 14 mężczyzn.
Wnioski. Nadwaga/otyłość jest najczęstszym czynnikiem ryzyka wystąpienia ChNS stwierdzanym u pacjentów hospitalizowanych na oddziale kardiologicznym Szpitala w Bełchatowie. U kobiet z badanej grupy częściej niż u mężczyzn występuje otyłość brzuszna. Osoby po 40. roku życia bez ChNS rzadziej cierpią na nadciśnienie tętniczce niż osoby chore. Osoby bez ChNS częściej palą papierosy niż te, które już chorują na nią.
Bibliografia
1. Herold G i współautorzy. Medycyna wewnętrzna. Repetytorium dla studentów medycyny i lekarzy. Warszawa; Wyd Lek PZWL; 2002.
2. Zdrojewski T, Bandosz P, Szpakowski P, Konarski R, Manikowski A, Wołkiewicz E. Jakubowski Z, Łysiak-Szydłowska W, Bautembach S, Wyrzykowski B. Rozpowszechnianie głównych czynników chorób układu sercowo-naczyniowego w Polsce. Wyniki badania NATPOL PLUS. Kardiol Pol 2004;61(Suppl 4):5-25.
3. Petersen P. The World Oral Health Report 2003: continous improvement of health in the 21st century 3the approch of the WHO Global Oral Programme. Community Dent Oral Epidemiol 2003;31(Suppl.):3-23.
4. Ziółkowski M, Kubica A, Sinkiewicz W, Maciejewski J. Zmniejszanie umieralności na chorobę niedokrwienną serca w Polsce - sukces terapii czy prozdrowotnego stylu życia? Folia Cardiol Exc 2009;4(5):265-72.
5. Karwat B, Chomicz J, Gorący J, Pieczul-Mróz J, Przybycień K, Kornacewicz-Jach Z. Zagrożenie chorobami układu krążenia u kobiet (Ocena czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca grupy 6310 kobiet, mieszkanek Pomorza Zachodniego). Przeg Menopauz 2003;5:17-26.
6. Broda G, Rywik S. Wieloośrodkowe ogólnopolskie badanie stanu zdrowia ludności – projekt WOBASZ. Zdefiniowanie problemu oraz cele badania. Kardiol Pol 2005;63: 601-4.
7. Bugajska J, Jędryka-Góral A, Konarska M. Występowanie czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca a praca zawodowa. Bezpieczeństwo Pracy 2006; 4:14-7.
8. Cieplucha E, Chiżyński K. Występowanie czynników ryzyka miażdżycy u chorych z nadwagą lub otyłością, u których wykonano koronarografię z powodu podejrzeniachoroby wieńcowej. Kardioprofil 2008;6(1):30-8.
9. Szostak-Węgierek D. Występowanie czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca u młodych osób dorosłych w populacji polskiej. Przew Lek 2005;2:48-51.
10. Pupek-Musialik D, Kujawska-Łuczak M, Bogdański P. Otyłość i nadwaga – epidemia XXI wieku. Przew Lek 2008;1:117-23.
11. Banasiak W, Pociupany R, Wilkins A, Ponikowski P. Charakterystyka chorych leczonych z powodu choroby niedokrwiennej serca w lecznictwie otwartym w populacji polskiej. Wyniki wieloośrodkowego badania RECENT. Kardiol Pol 2007;65:132-40.
12. Pająk A, Jankowski P, Kawecka-Jaszcz K, Surowiec S, Wolfshaut R, Loster M, Batko K, Badacz L, Dubiel L S, Grodecki J, Grodzicki T, Maciejewicz J, Mirek-Bryniarska E, Piotrowski W, Śmielak-Korombel W, Tracz W. Zmiany we wtórnej prewencji choroby niedokrwiennej serca po wypisaniu ze szpitala w latach 1997-2007. Wyniki Krakowskiego Programu Wtórnej Prewencji Choroby Niedokrwiennej Serca oraz polskiej części badań EUROASPIRE II i EUROASPIRE III. Kardiol Pol 2009; 67:1353-9.
13. Biela U, Pająk A, Kaczmarczyk-Chałas K. Częstość występowania nadwagi i otyłości u kobiet i mężczyzn w wieku 20-74 lat. Wyniki programu WOBASZ. Kardiol Pol 2005;63: 632-5.
14. Cole J, Sperling L. Kard Dypl 2005;4(2):25-34.
15. Boruczkowska A. Choroba wieńcowa w przebiegu nadciśnienia tętniczego. Przew Lek 2006;1:26-33.
16. Kawalec E, Gabryś T, Brzostek T, Reczek A, Malinowska-Lipień I, Cichoń B. Czynniki ryzyka choroby niedokrwiennej serca u kobiet pracujących umysłowo. Probl Pieleg 2008;16(4):325-30.
17. Jankowski P, Kawecka-Jaszcz K, Pająk A, Surowiec S, Wolfshaut R, Loster M, Batko K, Badacz L, Dubiel L S, Grodecki J, Grodzicki T, Maciejewicz J, Mirek-Bryniarska E, Piotrowski W, Śmielak-Korombel W, Tracz W. Wtórna prewencja choroby niedokrwiennej serca w praktyce szpitalnej w latach 1996-2006. Wyniki Krakowskiego Programu Wtórnej Prewencji Choroby Niedokrwiennej Serca oraz polskich części badań EUROASPIRE II i EUROASPIRE III. Kardiol Pol 2009;67:970-7.
18. Hudzik B, Szkodziński J. Profilaktyka wtórna choroby wieńcowej. Chor Serca i Naczyń. 2008; 5(4): 186-9.
