Sprawność fizyczna chłopców z nadwagą i otyłością zamieszkujących wschodnie województwa Polski.
Słowa kluczowe:
chłopcy, nadwaga, otyłość, sprawność fizycznaAbstrakt
Wstęp. Postęp cywilizacyjny w wielu krajach Europy i świata przyczynia się do zmiany sposobu życia całych społeczeństw. Mimo, iż otyłość uważa się za problem społeczeństw wysokorozwiniętych, to również zaczyna on być dostrzegany w regionach o wolniejszym tempie rozwoju.
Cel. Celem doniesienia jest określenie poziomu sprawności fizycznej chłopców z nadwagą i otyłością będących w różnych fazach rozwoju biologicznego.
Materiał i metody. Z obszernego materiału obejmującego rozwój fizyczny oraz sprawność fizyczną dzieci i młodzieży ze wschodnich regionów kraju wybrano badania 8236 chłopców z województw: podlaskiego, lubelskiego i podkarpackiego. Próby sprawności fizycznej wykonywane były zgodnie z wymaganiami Międzynarodowego Testu Sprawności Fizycznej. Informacje dotyczące daty urodzenia i środowiska, w którym wzrastały dzieci i młodzież zebrano przy pomocy ankiety. Następnie materiał badawczy podzielono na kategorie uwzględniające etapy rozwoju biologicznego, klasyfikując chłopców do grup: przedpokwitaniowej, pokwitaniowej i popokwitaniowej. W oparciu o pomiary wysokości i masy ciała obliczono wskaźnik masy ciała BMI. W prezentowanej pracy podstawą do zakwalifikowania badanych chłopców do grupy nadwagi czy otyłości były zalecenia International Obesity Task Force w oparciu o wartości graniczne opracowane przez Cole i wsp. 2000.
Wyniki. Z przeprowadzonej analizy materiału badawczego wynika, że chłopcy otyli uzyskali lepsze rezultaty w porównaniu z przeciętnymi uczniami ze wschodniej Polski jedynie w sile ręki, a ich rówieśnicy z nadwagą ponadto w szybkości lokomocyjnej i zwinności. W pozostałych zdolnościach motorycznych u ocenianych chłopców odnotowano niższy poziom wyników w zestawieniu z grupą odniesienia. Podobny obraz zależności stwierdzono we wszystkich analizowanych fazach rozwoju, a różnice pomiędzy nimi wystąpiły jedynie w poziomie rezultatów.
Wnioski. Z przeprowadzonych badań wynika, że nadwaga oraz otyłość różnicują poziom sprawności fizycznej chłopców.
Bibliografia
1. Przewęda R, Dobosz J, Growth and physical fitness of polish youths. AWF Warszawa: Studia i Monografie; 2003.
2. Livingstone B, Epidemiology of childhood obesity in Europe. Eur J Pediatr. 2000;159:14-34
3. Lobstein T, Rugby N, Leach R, Obesity in Europe – 3 International Obesity Task Force March 15, Brussels; 2005.
4. Chrzanowska M, Gołąb S, Żarów R, Sobiecki J, Matusik S., Trendy w otłuszczeniu ciała oraz występowanie nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży Krakowa w ostatnim trzydziestoleciu. Pediatria Polska.
2002;2:113-9.
5. Kaczanowski K, Wronka I, Nadwaga i otyłość u dzieci z Żywca i Żywiecczyzny w roku 2002 na tle danych z lat: 1962, 1972, 1982 i 1992. In: Bergman P, Charzewska J, Kaczanowski K, Piechaczek H (ed). Otyłość epidemią XXI wieku. Warsztaty Antropologiczne. Warszawa. 2006:24-32.
6. Oblacińska A, Jodkowska M, Otyłość u polskich nastolatków. Epidemiologia, styl życia, samopoczucie. Warszawa: Instytut Matki i Dziecka; 2007.
7. Freedman D, Dietz WH, Srinivasan SR, Berenson GS, The relation of overweight to cardiovascular risk factors among children and adolescents. The Bogalusa Heart Study. Pediatrics. 1999;103(6):1175-82.
8. Kopelman PG, Obesity as a medical problem. Nature. 2000;404:635-43.
9. Pilicz S, Przewęda R, Dobosz J, Nowacka-Dobosz S, Punktacja sprawności fizycznej młodzieży polskiej wg Międzynarodowego Testu Sprawności Fizycznej. AWF Warszawa: Studia i Monografie; 2003.
10. Cole TJ, Bellizzi MC, Flegal KM, Dietz WH, Establishing a standard definition for child overweight and obesity worldwide: international survey. BMJ. 2000;320:1240-3.
11. Savvas P, Tokmakidis A, Christodulos D, Fitness levels of Greek primary schoolchildren in relationschip to overweight and obesity. Eur J Pediatr. 2006;165:867-74.
12. World Health Organisation. Preventing and managing the global epidemic. Report of a WHO Consultation on Obesity. Genewa; 1998.
13. Wasiluk A, Saczuk J, Związki pomiędzy sprawnością fizyczną i wybranymi wskaźnikami budowy ciała studentów wychowania
fizycznego. ZWWF Biała Podlaska. Rocznik Naukowy. 2003;10:151-64.
14. Januszewski J, Mleczko E, Wskaźnik wzrostowo wagowy Queteleta II– BMI a sprawność fizyczna i morfologiczna. Badania w konwencji zdrowia u dziewcząt z małopolski. Antropomotoryka. 2006;35:33-50.
15. Popławska H, Rozwój biologiczny dziewcząt i chłopców – ze środowiska wiejskiego z terenów południowego Podlasia – w świetle wskaźników otłuszczenia. AWF Warszawa: Studia i Monografie; 2006.
