Zachowania zdrowotne jako kluczowy czynnik zdrowia

Autor

  • Ewgenij M. Tiszczenko Katedra Zdrowia Publicznego i Organizacji Ochrony Zdrowia, Państwowy Uniwersytet Medyczny w Grodnie, Białoruś Autor
  • Marina J. Surmach Katedra Zdrowia Publicznego i Organizacji Ochrony Zdrowia, Państwowy Uniwersytet Medyczny w Grodnie, Białoruś Autor
  • Halina Piecewicz-Szczęsna Katedra i Zakład Epidemiologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie Autor

Słowa kluczowe:

zdrowie, zachorowalność, społeczeństwo, zachowania zdrowotne

Abstrakt

Zdrowie jest w pewnym sensie fenomenem, które zależy od wielu czynników. Do niedawna polityka ochrony zdrowia na Białorusi była ukierunkowana tylko na ocenę funkcjonowania służby zdrowia jako systemu. Temu sprzyjała tradycja kolektywizmu i unikanie odpowiedzialności indywidualnej. Celem pracy jest przedstawienie wybranych cech demografi cznych, zdrowotnych, społecznych ludności białoruskiej jako czynników mobilizujących do zmiany zachowań zdrowotnych członków społeczeństwa.
W warunkach przemian społecznych oraz kryzysu ekonomicznego odnotowano negatywne zmiany w stanie zdrowia społeczeństwa na Białorusi, takie jak: zjawisko depopulacji; zwiększenie się liczby osób z patologią przewlekłą; wzrost zachorowalności ogólnej (za ostatnie 10 lat zachorowalność ogólna wzrosła o 16,3%); gwałtowny wzrost rozprzestrzeniania się oraz „odmłodzenie” chorób z zakresu patologii społecznej (od 1995 roku liczba chorych z alkoholizmem i psychozą alkoholową na Białorusi wzrosła o 56,5%; liczba dzieci do lat 15, zarejestrowanych w poradniach leczenia uzależnień, zwiększyła się ponad 6-krotnie); wzrosła zachorowalność na choroby układu krążenia o 75,2%. Temu wszystkiemu towarzyszyło zmniejszenie się zgłoszeń do lekarzy w celu diagnostyki, leczenia chorób oraz brak zainteresowania ludzi własnym zdrowiem. To wszystko przyczyniło się do zmiany priorytetów w polityce ochrony zdrowia, a mianowicie podkreślenie kluczowej roli każdej jednostki ludzkiej w kształtowaniu zdrowia społeczeństwa.
W celu umacniania i potęgowania zdrowia społeczeństwa podjęto szereg kroków w państwowej polityce społecznej: ogłoszono rok 2006 Rokiem Promocji Zdrowia, 2007 – Rokiem Zdrowia Matki, 2008 – Rokiem Zdrowia. Współczesne tendencje obserwowane w ochronie zdrowia ukazują zmianę akcentu w świadczeniach medycznych z choroby na zdrowie, z leczenia na profi laktykę, z pacjenta na człowieka, z terapii na opiekę, z instytucji medycznych na społeczeństwo.

Bibliografia

1. Jefimienko SA. Riski i riskowoje powiedenije pacijentow w sfiere zdorowja. Socjologia medycyny. 2007;1:7-12.

2. Szczepin OP. Izuczienije zdorowja nasielienija na sowriemiennom etapie razwitija obszczestwa. Problemy socjalnej higieny, zdrawoochranienija i istorii miediciny. 2005;5:3-6.

3. Rieszotnikow AW. Sowriemiennyje socialnyje izmienienija w obsciestwiennom zdorowji i modelach mediciny. Socjologia medycyny. 2006; 1:3-9.

4. Zdrawoochranienije w Riespublikie Bielaruś. Oficjalnyj Statisticzieskij Sbornik Ministerstwa Zdrawoochranienija za 2004 god. Mińsk: GU RNMB; 2005.

5. Zdrawoochranienije w Riespublikie Bielaruś. Oficjalnyj Statisticzieskij Sbornik Ministerstwa Zdrawoochranienija za 2005 god. Mińsk: GU RNMB; 2006.

6. Zdrawoochranienije w Riespublikie Bielaruś. Oficjalnyj Statisticzieskij Sbornik Ministerstwa Zdrawoochranienija za 2006 god. Mińsk: GU RNMB; 2007.

7. Zinowskij WI. Sowriemiennaja diemografi czieskaja sytuacja w Riespublikie Bielaruś. Socjologja. 2002;1:3-7.

8. Złotników AG. Mnogofaktornyj srez diemografi czieskich processow w Bielarusi. W: Sadowczij WA i dr., (red.). Globalizacja i socyalnyje izmienienija w sowriemiennoj Rossii. T. 5. Moskwa: MGU; 2006. s. 111-4.

9. Nasielienije Riespubliki Bielaruś. Itogi pieriepisi nasielienija Republiki Bielaruś 1999 goda. Statisticzieskij Sbornik Ministerstwa Statistiki i Analiza Republiki Bielaruś. Mińsk: Informstat Minstata RB; 2000.

10. Lomać LN. Sowriemiennyje tendencyji i prognozy diemografi czieskoj sytuacji i wosproizwodstwa nasielienija w Riespublikie Bielaruś. W: Rudenko WP, (red.). Zdorowje nasielienija – osnowa blagopolucyja strany. Mińsk: Ministerstwo Zdrawoochranienija RB; 2006. s. 174-6.

11. Lisicyn Ju.P. Teorii miediciny XX wieka. Moskwa: Miedicina; 1999.

12. Kapitonowa EK. Miediko-socyalnyje osnowy zdorowja. Miedicinskije Nowości. 2000;8:41-3.

13. Kartaszow IG. Mnogofaktornaja obuslowlienność zdorowja nasielienija: tieorietiko-mietodologiczieskije podchody k izuczieniju sociajnych determinant zdorowja. Socjologia medycyny. 2007;2:17-24.

14. Korczionow WW. Socialogiczieskije problemy zdorowogo obraza żyzni. Moskwa: Izdatielstwo RAGS; 1998.

15. Wieliczko LN i dr. Zdrawoochranienije – ważniejszy siegmient postrojenia obszcziestwa Riespubliki Bielaruś. Woptosy organizacji i informatyzacji zdrawoochranienija. 2006;2:25-32.

16. Lisicyn Ju.P, (red.). Socjalnaja higiena i organizacja zdrawoochranienija. T. 1. Moskwa: Miedicina; 1997.

17. Lykaszow AM, Prochorow BB, Szilienko Ju.W. Obsciestwiennoje zdorowje i uprawlienije zdrawoochranienijem. Moskwa: Izdatielstwo „Owierliej”; 2005.

18. Siekacz AS i dr. Sowriemiennyje tendencji izmienienija powiedienija nasielienija Bielarusi w storonu zdorowogo obraza żyzni. W: Rudenko WP, (red.). Zdorowje nasielienija – osnowa blagopoluczyja strany. Mińsk: Ministerstwo Zdrawoochranienija RB; 2006. s. 290-3.

19. Wieliczkowskij BT. Socialnyj stress, trudowaja motiwacyja i zdorowje. Moskwa: Zdrawoochranienije Rosijskoj Fiedieracji. 2006;4:8-17.

20. Zlotnikowa LM. Zdorowje czielowieka w nowych socjalnych realnościach. W: Zlotnikowa AG, (red.). Wzaimoswiaź diemografi czieskich i socjalno-ekonomiczieskich processow na rubieże XX-XXI wiekow. Gomiel: BTEU; 2003. s. 84.

21. Polonik IS. Zdorowje człowieka – naiwysszaja socjalno-ekonomiczeskaja cenność obszczestwa i odin iz prioritetow gosudarstwiennoj polityki. Woptosy organizacji i informatyzacji zdrawoochranienija. 2006;2:11-5.

22. Rieszotnikow AW. Institucyonalnyje izmienienija socjokulturnigi patterna zdorowja i bolezni. Socjologia medycyny. 2005;2:3-25.

23. Szarabczijew Ju. T. Obszczestwiennoje zdorowje: rol socjalno-ekonomiczieskich faktorow, fi nansirowanija zdrawoochranienija, blagosostojanija. Miedicinskije Nowości. 2000;8:58-68.

24. Staniszewskaja LS. Tieoreticzieskije osnowy diemografi czieskoj bezopasności. Belopuskaja ekonomika. 2004;5:36-42.

25. Rieszotnikow AW. Socialogiczieskaja tieorija formirowanija liczności w obszczestwie. Socjologia medycyny. 2004;2:3-11.

26. Izytkin D. Paradigmy razwitija obstiestwiennogo zdorowja w XIXXX ww. i obraz żyzni nasielienija. Wiertnik wyższej szkoly. 2004;9: 37-41.

27. Habibullin KL. Dynamika faktorow riska i profi laktyka zdorowja nasielenija. Socjologiczieskije issliedowanija. 2005;6:140-4.

Pobrania

Opublikowane

2009-01-01