Jakość życia dzieci chorych na astmę oskrzelową
Słowa kluczowe:
astma oskrzelowa, dzieci, jakość życiaAbstrakt
Wstęp. Astma oskrzelowa jest najczęstszą chorobą przewlekłą układu oddechowego u dzieci. Dane epidemiologiczne wskazują, że wzrasta zarówno częstość, jak i ciężkość jej przebiegu, zwłaszcza u dzieci. Astma, jak każda choroba przewlekła, przyczynia się do pogorszenia jakości życia chorego dziecka i może zaburzać jego rozwój.
Cel pracy. Celem pracy była ocena jakości życia u dzieci chorych na astmę oskrzelową.
Materiał i metody. Badaniami objęto 100 dzieci leczonych z powodu przewlekłej astmy oskrzelowej w Poradniach Pulmonologicznych DSK w Lublinie. Jako narzędzia badawcze wykorzystano: kwestionariusz PAQLQ, kwestionariusz ankiety opracowany dla celów pracy oraz analizę dokumentacji medycznej.
Wyniki badań. Zdaniem 93% ankietowanych dzieci, choroba i jej leczenie ogranicza ich aktywność życiową. Astma zaburzała także funkcjonowanie emocjonalne u 95% dzieci. Analiza statystyczna potwierdziła istotną zależność między stopniem ciężkości choroby a jakością życia dzieci (p=0,037). W ciągu ostatniego roku duży odsetek badanych dzieci (77%) wymagał dodatkowej pomocy medycznej z powodu nasilenia objawów astmy. Analiza zależności ujawniła istotną ujemną korelację pomiędzy częstością korzystania z doraźnej pomocy lekarskiej a jakością życia dzieci (r=-0,332, p<0,001). W omawianej grupie zdecydowana większość dzieci (87%) opuszczała zajęcia lekcyjne z powodu zaostrzenia astmy. Zastosowana analiza korelacji potwierdziła istotny ujemny związek między częstością nieobecności w szkole a jakością życia dzieci (r=-0,207, p<0,05).
Wnioski. W tworzeniu obrazu jakości życia dzieci chorych na astmę oskrzelową, najbardziej istotnym elementem okazał się wpływ zmiennych klinicznych, zaś czynniki społeczno-demograficzne odgrywały tu rolę drugorzędną. Ocena poszczególnych obszarów jakości życia może przyczynić się do opracowania indywidualnych programów terapeutycznych.
Bibliografia
1. Johansson S, Haahtela T. Prevention of allergy and allergic asthma. World Allergy Organization Project Report and Guidelines. Chemical Immunol Allergy. 2004;84:13-9.
2. Światowa strategia rozpoznawania, leczenia i prewencji astmy. Raport NHLBI/WHO. Aktualne wytyczne Global Initiative for Asthma (GINA 2005). Med Prakt. 2006;1.
3. Kuiper S, Maas T, van Schayck CP, Muris JW, Schönberger HJ, Dompeling E, Gijsbers B, Weel C, André Knottnerus J. The prima- ry prevention of asthma in children study: design of a multifaceted prevention program. Pediatr Allergy Immunol. 2005;16(4):321-31.
4. Weiss K, Haus M, Iikura Y. The coast of allergy and asthma and potential benefit of prevention strategies. Chem Immunol Allergy. 2004;84:184-92.
5. Badia X, Garcia-Hernandez G, Cobos N, López-David C, Nocea G, Roset M. Vality of the Spanish version of the Pediatric Quality of Life Questionnaire for evaluating quality of life in asthmatic children. Med Clin. 2001;116:565-72.
6. Eiser C, Vance Y, Seamart D. The development of a theoretical- ly driven generic measure of quality of life for children aged 6-12 years: a preliminary report. Child: Care, Health and Development. 2000;26:445-56.
7. Juniper E. Quality of life in adults and children with asthma and rhinitis. Allergy. 1997;52:971-7.
8. Osman L, Calder C, Robertson R, Friend JA, Legge JS, Douglas JG. Symptoms quality of life and health service contact among young adults with mild asthma. Am J Respir Crit Care Med. 2000;161:498-503.
9. Volovitz B, Vichyanond P, Zhong NS. Allergy and asthma education. Chem Immunol Allergy. 2004;84:163-83.
10. Hederos C, Janson S, Hedlin G. Group disscusions with parents have long-term positive effects on the management of asthma with good cost-benefit. Acta Paediatr. 2005;94(5):602-8.
11. Lal A, Kumar L, Malhotra S. Socioeconomic burden of childhood asthma. Indian Pediat. 1994;31:425-8.
12. Kunsebeck H, Korber J, Freyberg H. Quality of life in patients with inflammatory bowel disease. Psychother Psychosom. 1990;54:110-6.
13. Baxter-Jones A, Helms P. Early introduction of inhaled steroids in wheezing children presenting in primary care. A pilot study. EASE Study Group. Clin Exp Allergy. 2000;30:1618-26.
14. Storms B, Olden L, Nathan R, Bodman S. Effect of allergy specialist care on the quality of life in patients with asthma. Ann Allergy Asthma Immunol. 1995;75:491-4.
15. Vilar M, Reddy B, Silverman B, et al. Superior clinical outcomes of inner city asthma patients treated in an allergy clinic. Ann Allergy Asthma Immunol. 2000;84:299-303.
16. Cote J, Cartier A, Robichaud P, Boutin H, Malo JL, Rouleau M, Bo- ulet LP. Influence of asthma servity, quality of life and environmental control. Can Respir J. 2000;7:395-400.
17. Asher I, Daghli E. Enviromental influences on asthma and allergy. Chem Immunol Allergy. 2004;84:37-111.
18. Kowalski M. Leczenie astmy w Polsce a międzynarodowe wytyczne. Wyniki badania AIRE. Alerg Astma Immunol. 2001;6 Suppl 1:S37-8.
19. Rabe K, Vermeire P, Soriano J, Maier W. Clinical management of asthma in 1999: the Asthma Insights and Reality in Europe (AIRE) Study. Eur Respir J. 2000;16:802-7.
20. Coover L, Vega C, Persky V, et al. A collaborative model to enhance the functioning of the school child with asthma. Chest. 1999;116 Suppl 1:S193-5.
