Stygmatyzacja osób chorych na łuszczycę
Słowa kluczowe:
dyskryminacja, jakość życia, łuszczyca, stygmatyzacjaAbstrakt
Psychodermatologia zajmuje się związkami między skórą a psychiką. Leczenie chorych z psychodermatozami wymaga zrozumienia zależności między środowiskiem życia i pracy a zmianami skórnymi.
W pracy scharakteryzowano problem napiętnowania społecznego chorych na łuszczycę. Łuszczyca jest przewlekłą nawrotową dermatozą zapalną, która dotyczy 1-3% populacji. W przebiegu choroby zmiany skórne często mają charakter rozległy, powodując zeszpecenie pacjentów. Łuszczyca należy do społecznie wykluczających stygmatów. Stygmatyzacja jest częstym zjawiskiem, z którym muszą się zmagać osoby chorujące na choroby przewlekłe. Przedstawiono podstawowe założenia teoretyczne koncepcji stygmatyzacji. Stygmatyzacja ma miejsce wtedy, gdy współwystępują: etykietowanie, stereotypizacja, oddzielenie, reakcje emocjonalne, utrata statusu społecznego i dyskryminacja.
Odczucie napiętnowania wciąż towarzyszy chorym, oddziałując na ich życie rodzinne, społeczne i zawodowe. Napiętnowanie społeczne i dyskryminacja osób chorych na łuszczycę jest popularnym problemem.
Obecność choroby przewlekłej i towarzyszących jej widocznych zmian skórnych znacząco wpływała na funkcjonowanie psychospołeczne chorych, przyczyniała się do ograniczenia kontaktów społecznych i pogorszenia ich sytuacji socjalno-bytowej.
Stale poszukuje się nowych metod leczenia, które mogłyby zredukować ogromny niekorzystny wpływ łuszczycy na stan psychiczny pacjentów. Uwzględnienie społecznego kontekstu łuszczycy jest niezbędne do skutecznego jej leczenia.
Bibliografia
1. Richards HL, Fortune DG, Griffiths CE, Main CJ. The contribution of perceptions of stigmatisation to disability in patients with psoriasis. J Psychosom Res. 2001;50(1):11-5.
2. Finkelstein J, Lapshin O, Wasserman E. Randomized study of diffe- rent anti-stigma media. Patient Educ Couns. 2008;71(2):204-14.
3. Schmid-Ott G, Schallmayer S, Calliess IT. Quality of life in patients with psoriasis and psoriasis arthritis with a special focus on stigmati- zation experience. Clin Dermatol. 2007;25(6):547-54.
4. Magin P, Adams J, Heading G, Pond D, Smith W. The psychological sequelae of psoriasis: results of a qualitative study. Psychol Health Med. 2009;14(2):150-61.
5. Ronda L, Jones L. Treating severe psoriasis: an update. Nurs Stand. 2005;20(4):57-65;
6. Schmid-Ott G, Künsebeck HW, Jecht E, Shimshoni R, Lazaroff I, Schallmayer S, Calliess IT, Malewski P, Lamprecht F, Götz A. Stigma- tization experience, coping and sense of coherence in vitiligo patients. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2007;21(4):456-61.
7. Kimball AB, Jacobson C, Weiss S, Vreeland MG, Wu Y. The psycho- social burden of psoriasis. Am J Clin Dermatol. 2005;6(6):383-92.
8. Schmid-Ott G, Malewski P, Kreiselmaier I, Mrowietz U. Psychosocial consequences of psoriasis – an empirical study of disease burden in 3753 affected people. Hautarzt. 2005;56(5):466-72.
9. Aberer E, Riedl A. Stigmatization. Consideration from a theological- dermatologic perspective. Hautarzt. 2004;55(12):1168-71.
10. Schmid-Ott G, Burchard R, Niederauer HH, Lamprecht F, Künsebeck HW. Stigmatization and quality of life of patients with psoriasis and atopic dermatitis. Hautarzt. 2003;54(9):852-7.
11. Scambler G, Heijnders M, van Brakel WH. Understanding and tackling health-related stigma. Psychol Health Med. 2006;11(3):269-70.
12. Scambler G. Health-related stigma. Sociol Health Illn. 2009;31(3): 441-55.
13. Scambler G. Sociology, social structure and health-related stigma. Psychol Health Med. 2006;11(3):288-95.
14. Somma D, Bond V. International research workshop on health-related stigma and discrimination. Psychol Health Med. 2006;11(3):271-6.
15. Vardy D, Besser A, Amir M, Gesthalter B, Biton A, Buskila D. Experi- ences of stigmatization play a role in mediating the impact of disease severity on quality of life in psoriasis patients. Br J Dermatol. 2002; 147(4):736-42.
